Năm 2025, tỉnh Quảng Ngãi được giao kế hoạch vốn đầu tư công gần 7.900 tỉ đồng. Đây được xem là nguồn lực quan trọng để thúc đẩy phát triển hạ tầng, tạo động lực tăng trưởng KT-XH. Thế nhưng, đến ngày 30.9, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh mới ước khoảng 4.169 tỉ đồng, đạt 53% chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao và bằng 40% kế hoạch vốn do HĐND tỉnh Quảng Ngãi thông qua, khiến nhiều mục tiêu hoàn thành năm nay trở nên khó đạt.
DỰ ÁN NGHÌN TỈ ĐỒNG Ì ẠCH
Một trong những công trình trọng điểm là dự án đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi (chiều dài hơn 26,8 km, tổng vốn 3.500 tỉ đồng). Sau 3 năm triển khai, giá trị khối lượng xây lắp mới đạt khoảng 630 tỉ đồng (đạt tỷ lệ 26,4%), trong khi vốn giải ngân năm 2025 được 406,3 tỉ đồng (42% kế hoạch). Tương tự, dự án đường nối cầu Thạch Bích đến Tịnh Phong, có tổng vốn hơn 694 tỉ đồng, cũng ì ạch không kém. Đến nay, khối lượng thực hiện mới đạt 51% giá trị hợp đồng, còn giải ngân chỉ đạt 8%.
Đường tránh phía tây vào TP.Kon Tum chậm thi công, một phần do thiếu vốn
ẢNH: HẢI PHONG
Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi (BQL), khu vực phía đông có 9 dự án đang được triển khai, nhưng chỉ 1 dự án (cầu Phước Lộc) hoàn thành. Các dự án còn lại, như kè chống sạt lở sông Trà Khúc, đập dâng hạ lưu, đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh, hay cầu Trà Khúc 1, đều chậm tiến độ, phải dời mốc hoàn thành sang sau năm 2025. 5 dự án khác tiến độ hoàn thành sau năm 2026 gồm: đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi; đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh giai đoạn 2a; đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh giai đoạn 2b; đường nối cầu Thạch Bích đến Tịnh Phong; cầu Trà Khúc 1. Tất cả các dự án nói trên đều rơi vào tình trạng thi công chậm, giải ngân không như mong đợi.
Tình trạng này không chỉ diễn ra ở phía đông, mà còn phổ biến ở vùng phía tây tỉnh Quảng Ngãi (tỉnh Kon Tum cũ). Nhiều công trình giao thông quan trọng như đường dẫn vào cầu số 3 qua sông Đăk Bla và dự án đường Trường Chinh (P.Kon Tum), tổng vốn hơn 538 tỉ đồng, khởi công từ năm 2020, hoàn thành năm 2022, nhưng đến nay vẫn dang dở.
Theo ông Võ Đại Tân, Giám đốc BQL, dự án cầu số 3 đã đạt khoảng 70% khối lượng, nhưng còn 187 m chưa được bàn giao mặt bằng vì vướng 27 hộ dân xã Ngọk Bay. Dù đã kiến nghị nhiều lần, tiến độ bồi thường vẫn rất chậm. Còn đường Trường Chinh, sau 5 năm triển khai, mới đạt hơn 39% khối lượng và đã phải gia hạn nhiều lần.
VƯỚNG MẶT BẰNG, CHẬM GIẢI NGÂN
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, nguyên nhân chính khiến các dự án đầu tư công ì ạch xuất phát từ vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB). Dự án đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi, diện tích cần thu hồi lên tới 172 ha, liên quan 2.368 hộ dân, 9 tổ chức và 4.855 ngôi mộ. Đến nay mới bàn giao 62,2 ha, đạt 36,1% kế hoạch. Nhiều khu vực chưa xác định được giá đất cụ thể để lập phương án bồi thường, dẫn đến chậm chi trả, kéo dài thời gian. Tiếp đó, dự án cầu Thạch Bích - Tịnh Phong sau nhiều năm mới bàn giao 3,71/6,11 km mặt bằng, vẫn còn 195 hộ chưa thống nhất phương án bồi thường, tái định cư.
Theo ông Phạm Nhật Vũ, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Quảng Ngãi, việc chậm GPMB là do thiếu phối hợp giữa các bên, tỉnh cần sớm ban hành quy chế phối hợp trong GPMB để rút ngắn quy trình, tránh tình trạng một việc nhiều người làm, không ai chịu trách nhiệm.
Dự án đường Hoàng Sa - Dốc Sỏi (Quảng Ngãi) chậm giải phóng mặt bằng
ẢNH: P.A
Nguồn vốn bố trí chậm cũng khiến nhiều công trình ở vùng phía tây "kẹt vốn". Dự án đường trục chính phía tây TP.Kon Tum cũ, tổng vốn đầu tư 1.492 tỉ đồng, theo kế hoạch hoàn thành năm 2026, nhưng trong 3 gói thầu thì gói thực hiện giải ngân cao nhất chỉ đạt khoảng 40% giá trị khối lượng. Nguyên nhân, theo BQL, là nguồn thu từ đấu giá đất - vốn dự kiến để đầu tư, chưa thu được, dẫn đến không có kinh phí bố trí trong năm 2025.
Còn dự án nâng cấp tỉnh lộ 676 nối huyện Kon Plông (Kon Tum cũ) với Sơn Tây, Sơn Hà (Quảng Ngãi), dù thuận lợi về vốn và mặt bằng, nhưng tiến độ vẫn ì ạch. Kế hoạch vốn năm 2025 là 330 tỉ đồng, song đến tháng 8 mới giải ngân được 113 tỉ đồng, đạt 34,4% kế hoạch.
QUYẾT LIỆT THÁO GỠ, KHÔNG THỂ CHỜ THÊM
Trước tình hình chậm trễ, giữa tháng 9.2025, ông Nguyễn Ngọc Sâm, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, đã trực tiếp kiểm tra hiện trường các dự án phía tây, yêu cầu bàn giao mặt bằng sạch trong tháng 10, nhưng đến nay tiến độ dự án gần như chưa tiến triển mấy.
Tại cuộc họp cuối tháng 10.2025, ông Nguyễn Công Hoàng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, yêu cầu ban hành ngay quy chế phối hợp trong GPMB để rõ trách nhiệm từng cơ quan; các chủ đầu tư phải có kế hoạch theo tuần, theo tháng, bám sát công trường, đôn đốc thi công; địa phương nào chậm GPMB thì phải xem xét biện pháp cưỡng chế khi đã thực hiện đầy đủ quyền lợi người dân. Ông Hoàng yêu cầu thành lập tổ công tác riêng cho từng dự án, có kế hoạch cụ thể, xác định rõ người chịu trách nhiệm. Hằng tuần, lãnh đạo UBND tỉnh sẽ giao ban tiến độ để xử lý ngay những điểm nghẽn.
Mới đây, ngày 13.11, ông Nguyễn Công Hoàng làm việc với các ngành, địa phương. Theo báo cáo của Sở Tài chính tỉnh Quảng Ngãi, tổng kế hoạch vốn năm 2025 giao để thực hiện các nhiệm vụ, chương trình, dự án trên địa bàn phía đông tỉnh Quảng Ngãi là 5.399,7 tỉ đồng. Trong đó, vốn chương trình mục tiêu quốc gia là 1.214 tỉ đồng; vốn giao thực hiện dự án đầu tư công là 4.084 tỉ đồng; vốn đầu tư phát triển khác 58 tỉ đồng. Tính đến ngày 13.11, vốn giao để triển khai dự án đầu tư công đã giải ngân 1.890 tỉ đồng, đạt 46,3% kế hoạch được giao.
Liên quan vấn đề trên, UBND tỉnh Quảng Ngãi lưu ý về chất lượng công trình; bởi nếu công trình làm ẩu, không kiểm soát kỹ thuật, sau phải làm lại, vừa tốn kém, vừa lãng phí vốn đầu tư. Đặc biệt là các công trình hồ đập, kè, nếu không đảm bảo chất lượng, hậu quả sẽ rất lớn. Vì vậy, các chủ đầu tư phải tăng cường kiểm tra hiện trường, xử lý nghiêm các nhà thầu thi công chậm, không đảm bảo kỹ thuật.
Từ nay đến cuối năm, Quảng Ngãi vẫn còn hơn 3.700 tỉ đồng vốn đầu tư công phải giải ngân. Thời gian còn ít, nếu không có biện pháp quyết liệt, việc giải ngân vốn đầu tư công có nguy cơ tiếp tục đóng băng. Trước tình hình đó, ông Nguyễn Hoàng Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, đã ban hành quyết định thành lập 2 tổ công tác thúc đẩy tiến độ thực hiện dự án và giải ngân vốn đầu tư công. Theo đó, tổ 1 do ông Nguyễn Ngọc Sâm làm tổ trưởng, đôn đốc các đơn vị khu vực phía tây Quảng Ngãi. Tổ 2 do ông Nguyễn Công Hoàng làm tổ trưởng, chịu trách nhiệm chỉ đạo, đôn đốc các dự án ở khu vực phía đông Quảng Ngãi.
