Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận thanh tra về việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hoá, thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng. Về xử lý tài chính, xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa 10 tổng công ty (công ty mẹ) thuộc Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ chỉ ra vi phạm về tài chính với tổng số tiền lên tới 5.690 tỷ đồng.
Các đơn vị như Tổng công ty Xi măng Việt Nam (Vicem), Tổng công ty Licogi (Licogi), Tổng công ty Đầu tư nước và môi trường Việt Nam (Viwaseen) khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa đã tính toán giá trị lợi thế thương mại, chi phí cơ hội chưa đầy đủ, chính xác, với tổng số tiền khoảng 1.879 tỷ đồng.
Trong đó, Licogi tính thiếu gần 349 tỷ đồng tại dự án khu đô thị mới Thịnh Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội). Viwaseen tính thiếu gần 24 tỷ đồng khi chuyển nhượng dự án khu đô thị An Thịnh 6 (Hoài Đức, Hà Nội). Vicem khi xác định giá trị doanh nghiệp đã không tính giá trị lợi thế thương mại đối với quyền khai thác khoáng sản các mỏ đá vôi, đất sét 1.507 tỷ đồng.
Ngoài ra, trong quá trình cổ phần hoá của Vicem tại Vicem Tam Điệp, Vicem Hải Phòng, Vicem Hoành Thạch dù chưa hoàn thành nhưng xuất hiện khoản chênh lệch 3.011 tỷ đồng giữa vốn chủ sở hữu và vốn điều lệ.
Theo Thanh tra Chính phủ, việc thoái vốn nhà nước tại các tổng công ty có nhiều công ty con, công ty liên doanh, liên kết hoạt động không hiệu quả, thường xuyên thua lỗ kéo dài nhưng các tổng công ty không có phương án xử lý triệt để, ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn nhà nước.
Một số đơn vị cũng chậm nộp đối với tiền thu từ cổ phần hoá, chậm nộp tiền chênh lệch giữa giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại thời điểm chuyển sang công ty cổ phần với giá trị vốn nhà nước ở thời điểm cổ phần hóa, với tổng số tiền gốc và lãi chậm nộp tính đến hết năm 2019 là 733 tỷ đồng.
Cũng theo kết luận của Thanh tra, 10 trong số 16 tổng công ty thuộc Bộ Xây dựng quản lý, sử dụng hơn 1,3 triệu m2 đất có một số tổng công ty cũng chưa hoàn thành việc rà soát, sắp xếp tài sản là nhà đất, chưa hoàn thành phương án sử dụng đất sau cổ phần hóa. Ngoài ra, một số doanh nghiệp xây dựng kế hoạch không phù hợp với quy định sử dụng đất của địa phương.
Cùng với đó, nhiều tổng công ty không cung cấp đầy đủ thông tin, hồ sơ, tài liệu đất đai theo đề nghị của địa phương. Một số địa phương nhận được văn bản đề nghị của Bộ Xây dựng và các tổng công ty nhưng chưa có văn bản kịp thời về phương án sử dụng đất sau cổ phần hoá và giá đất cụ thể theo quy định.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị chuyển 2 vụ vi phạm trong cổ phần hóa sang Bộ Công an: Vi phạm quy định về quản lý sử dụng đất đai của Công ty Decoimex (thuộc Coma) tại dự án nhà ở Decoimex tại Vũng Tàu; Vi phạm quy định trong việc thoái vốn đầu tư của Viwaseen tại Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng Viwaseen - Huế
