Xây nhà trên bờ kênh thủy lợi
Những ngày cuối tháng 6 vừa qua, nhiều ngôi nhà đã bất ngờ mọc lên một cách thần tốc trên hành lang bảo vệ kênh Vách Bắc, thuộc xã Đông Thành, Nghệ An. Con kênh này được xây dựng từ năm 1976, dài hơn 20 km, có chức năng thoát lũ cho các xã vùng tây bắc H.Yên Thành (cũ) và hơn 12.000 ha đất sản xuất nông nghiệp của 2 huyện Diễn Châu và Yên Thành.

Căn nhà đang xây dựng trên hành lang bảo vệ kênh Vách Bắc
ẢNH: K.HOAN
Theo quy định, khu vực này không được xây dựng nhà ở vì nằm trong hành lang bảo vệ công trình thủy lợi. Tuy nhiên, một lãnh đạo xã Đô Thành (cũ) cho biết, người dân đã lợi dụng thời điểm sắp sáp nhập, chuyển giao xã cũ sang xã mới để tập kết vật liệu, quây tôn bên ngoài rồi cấp tập xây dựng nhà ở trái phép.
Cũng theo vị lãnh đạo này, chính quyền xã đã lập 7 biên bản ghi nhận 7 công trình nhà trái phép mọc lên tại đây, gửi Công an tỉnh Nghệ An đề nghị xử lý.
Theo tìm hiểu của phóng viên, việc xây dựng nhà ở trái phép trên hành lang bảo vệ tuyến kênh thủy lợi tại địa phương này đã xảy ra từ nhiều năm qua. Từ năm 1990, chính quyền xã đã "tạo điều kiện" cho một số hộ dân đến đây dựng ki ốt kinh doanh. Sau đó, xã đã bán trái phép một số lô đất cho người dân làm nhà ở. Đến nay, có khoảng 170 căn nhà xây dựng trái phép trên hành lang này, trong đó có nhiều nhà kiên cố cao 2 - 3 tầng.
Đầu tháng 4 vừa qua, chính quyền xã Đô Thành đã thành lập 2 tổ gồm cán bộ, công chức và công an xã liên tục thay nhau chốt trực cả ngày lẫn đêm để ngăn cản và xử lý việc người dân xây nhà trái phép.
Việc kiểm soát nghiêm ngặt này khiến tình trạng xây dựng trái phép được ngăn chặn, một số căn nhà xây dở phần móng phải dừng lại. Thế nhưng, vào thời điểm từ giữa đến cuối tháng 6, khi việc sáp nhập xã sắp triển khai, nhiều hộ dân đã vây tôn xung quanh khu đất dự kiến xây nhà, đổ vật liệu và ngang nhiên xây dựng cả ban ngày lẫn ban đêm.
Lãnh đạo xã Đô Thành cho hay, thời điểm đó, xã vẫn duy trì 2 tổ để ngăn chặn nhưng lực lượng này không vào được bên trong khu vực quây tôn nên chỉ lập biên bản ghi nhận sự việc rồi bàn giao cho công an xử lý sau.
Điều đáng nói, hàng trăm căn nhà xây trái phép trên hành lang bảo vệ kênh thủy lợi này từ những năm qua đang khiến chính quyền địa phương "đau đầu" vì chưa biết phải xử lý ra sao.
Năm 2017, UBND tỉnh Nghệ An đã giao UBND H.Yên Thành và xã Đô Thành lập quy hoạch khu tái định cư để di dời những căn nhà trái phép này nhưng không có kinh phí để thực hiện và khó khăn trong việc xác định việc các hộ dân này có thuộc diện được bồi thường để di dời hay không. Do đó, chính quyền địa phương đã không thể thực hiện được theo ý kiến chỉ đạo này.
Trong khi đó, đơn vị quản lý, vận hành kênh thủy lợi này là Công ty TNHH MTV thủy lợi Bắc Nghệ An từ nhiều năm qua đã phát nhiều văn bản gửi UBND xã Đô Thành và UBND H.Yên Thành phản ứng việc các hộ dân xây dựng công trình trái phép trên hành lang kênh. Đơn vị này cũng đề nghị chính quyền địa phương khẩn trương can thiệp, chấn chỉnh, trả lại hiện trạng ban đầu cho bờ kênh nhưng chính quyền vẫn lực bất tòng tâm.
Đường bê tông "mọc" giữa đêm
Những ngày gần đây, người dân ở xóm Xuân Đồng (cũ) bất ngờ khi một con đường bê tông bỗng "mọc" lên trên đất nông nghiệp. Con đường này dài khoảng 90 m, rộng 5 m. Một người dân ở đây cho biết, con đường này được làm lúc đêm khuya, sáng ra người dân đi thể dục thì bất ngờ thấy đường đã được thi công xong.

Con đường bê tông ở P.Vinh Phú mọc lên trên đất nông nghiệp
ẢNH: K.HOAN
Khu vực xóm Xuân Đồng thuộc xã Nghi Đức, TP.Vinh (cũ), sau sáp nhập các phường, xã thành P.Vinh Phú, Nghệ An. Theo ghi nhận của phóng viên, con đường bê tông này vắt qua 8 thửa đất nông nghiệp của người dân và tiếp giáp với thửa đất trồng cây lâu năm. Con đường này được nối từ khu tái định cư Nghi Đức, băng qua các thửa ruộng của người dân nối vào những thửa đất vườn ở phía trong.
Một người dân sinh sống ở đây cho biết, trước đây có một nhóm người đến mua đất vườn ở cuối xóm, gần với khu tái định cư Nghi Đức, nhưng không có đường vào. Người này nhận định có thể con đường được mở để nối vào khu đất đó.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Trưởng xóm Xuân Đồng, cho biết con đường này được mở sau khi người dân báo tin. Sau đó, ông Thắng đã báo cáo UBND phường. Khi phóng viên có mặt tại con đường mới mở này, một người đàn ông tên Tuấn tự nhận là người đã làm con đường. Ông Tuấn nhận sai khi chưa xin phép chính quyền địa phương nhưng đã cho mở đường, đồng thời có "lấn một chút" xuống đất nông nghiệp của người dân.
Tuy nhiên, ông Tuấn cho rằng, khu vực này trước đây đã từng có đường. "Tôi cũng được nhờ làm con đường này. Tôi có người em từng sinh sống ở thửa đất vườn phía trong, nay đã chuyển đi nơi khác. Khu vực này trước đây cũng đã có con đường cũ dẫn vào nhà em tôi, nay tôi chỉ đổ bê tông chồng lên thôi. Chỉ là đường đổ hơi rộng, có lấn sang đất nông nghiệp. 8 hộ dân có đất nông nghiệp cũng tạo điều kiện cho tôi làm", ông Tuấn nói.
Tuy nhiên, người dân ở xóm Xuân Đồng khẳng định khu vực này trước đây không có đường, mà chỉ là bờ ruộng rất hẹp để người dân canh tác. Các thửa đất vườn ở bên trong cũng chưa từng có nhà, chưa từng có ai sinh sống. Tương tự, một cán bộ P.Vinh Phú sau khi rà soát bản đồ cũng cho biết, khu vực này không phải đường mà chỉ là bờ ruộng.
Một lãnh đạo P.Vinh Phú thông tin, sau khi nhận được phản ánh của người dân, UBND phường đã cử cán bộ kiểm tra hiện trường, rà soát hồ sơ đất đai, xác minh mục đích sử dụng công trình. Xác định con đường này xây trên đất nông nghiệp, không có quy hoạch nên phường đã yêu cầu phải tháo dỡ công trình này.