Thái Lan thừa nhận "bàn thua", Việt Nam dẫn top đầu khu vực trong chỉ số mới được công bố

Mới đây, tờ The Nation dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho thấy các doanh nghiệp Thái Lan tụt hậu so với các nước ASEAN về đổi mới sáng tạo và R&D, đặt ra thách thức cho khả năng cạnh tranh và tăng trưởng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Thị trường lao động của Thái Lan, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) - tiếp tục phải đối mặt với những rủi ro ngày càng gia tăng từ cả các yếu tố trong nước và quốc tế, đáng chú ý là tác động của làn sóng chiến tranh thương mại toàn cầu mới. Những áp lực này đang làm gián đoạn tính liên tục của hoạt động bán hàng và sản xuất.

Đồng thời, lĩnh vực sản xuất của Thái Lan vẫn chưa có những tiến bộ đáng kể trong đổi mới, khiến nước này không thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng thay đổi của khách hàng ở nhiều cấp độ khác nhau.

Điều này đã góp phần làm giảm doanh số bán hàng, giảm sản lượng sản xuất và giảm mức độ việc làm, dẫn đến tình trạng đóng cửa hàng loạt doanh nghiệp trong năm qua và kéo dài đến đầu năm 2025.

Danucha Pichayanan, Tổng thư ký Hội đồng Phát triển Kinh tế và Xã hội Quốc gia (NESDC), nhấn mạnh rằng một vấn đề quan trọng trên thị trường lao động là nhu cầu đổi mới và áp dụng công nghệ để đảm bảo sự tồn tại của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Theo Báo cáo giám sát kinh tế Thái Lan của Ngân hàng Thế giới - tháng 2 năm 2025, các doanh nghiệp Thái Lan áp dụng đổi mới vào hoạt động của mình ở mức thấp hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành trong khu vực. Chỉ có 11,9% các công ty Thái Lan đưa đổi mới vào quy trình sản xuất của mình, so với 40,9% ở Philippines, 37,9% ở Việt Nam và 37,3% ở Malaysia.

Báo cáo cũng nhấn mạnh mức đầu tư tương đối thấp của Thái Lan vào nghiên cứu và phát triển, tạo ra rào cản về mặt cấu trúc đối với khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Khoảng cách đổi mới này có thể đã góp phần đáng kể vào làn sóng đóng cửa doanh nghiệp vào năm 2024, trong đó gần 24.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ đã hủy đăng ký và hơn 1.234 nhà máy, chủ yếu là các nhà máy vừa và nhỏ, đã đóng cửa.

Những đợt đóng cửa này ảnh hưởng đến hơn 35.000 công nhân, phần lớn các nhà máy đóng cửa đều thuộc lĩnh vực sản xuất, nơi tính cạnh tranh vẫn là mối lo ngại nghiêm trọng.

Để ứng phó, NESDC khuyến nghị mở rộng khả năng tiếp cận nguồn tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Thái Lan, cho phép họ áp dụng đổi mới và công nghệ để cải thiện quy trình sản xuất, giảm chi phí và duy trì khả năng cạnh tranh trên thị trường ngày càng biến động.

Hiện nay, các doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng hơn 12,9 triệu người trên khắp Thái Lan. Việc tăng cường lợi thế cạnh tranh của họ không chỉ ổn định việc làm mà còn tăng thu nhập cho hàng triệu người lao động.

Việt Nam đứng thứ 2 ASEAN về hoạt động đổi mới sáng tạo

Khảo sát mới nhất của Ngân hàng Thế giới về hoạt động đổi mới sáng tạo trong các doanh nghiệp ASEAN cho thấy Philippines và Việt Nam dẫn đầu khu vực về mức độ tham gia đổi mới sáng tạo, vượt xa Thái Lan, Indonesia và Malaysia.

Những phát hiện được công bố trên Báo cáo giám sát kinh tế Thái Lan - tháng 2 năm 2025 đã xếp hạng năm quốc gia dựa trên mức độ phổ biến của đổi mới trong quy trình sản xuất, việc giới thiệu các sản phẩm và dịch vụ mới, việc áp dụng công nghệ nước ngoài và chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D).

Philippines đứng đầu danh sách, với 40,9% doanh nghiệp tham gia vào đổi mới quy trình, tiếp theo là 32,9% giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ mới. Ngoài ra, 11,2% doanh nghiệp sử dụng công nghệ nước ngoài, trong khi chi tiêu cho R&D chiếm 21,9% hoạt động kinh doanh.

Việt Nam đứng thứ 2 với 37,9% doanh nghiệp tham gia đổi mới quy trình sản xuất, 23,2% giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ mới, 10,8% áp dụng công nghệ nước ngoài và 15,7% đầu tư vào R&D.

Malaysia đứng thứ hai với 37,3% công ty áp dụng đổi mới quy trình, 23% sử dụng công nghệ nước ngoài và chỉ 3,5% giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ mới. Chi tiêu cho R&D là 10,5%.

Indonesia dẫn đầu nhóm về việc áp dụng công nghệ nước ngoài ở mức 23,7%, nhưng tụt hậu về đổi mới quy trình (11,4%) và giới thiệu sản phẩm/dịch vụ mới (6,2%).

Thái Lan xếp hạng thấp nhất trong tất cả các hạng mục. Chỉ có 11,9% doanh nghiệp Thái Lan tham gia vào đổi mới quy trình, 8,2% cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ mới, 5,6% áp dụng công nghệ nước ngoài và chỉ 1,1% đầu tư vào R&D.

Những phát hiện này nhấn mạnh khoảng cách đổi mới đáng kể mà Thái Lan phải đối mặt, làm nổi bật tiềm năng chưa được khai thác cho đầu tư vào đổi mới và R&D. Khoảng cách này đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Thái Lan trong việc thích ứng và duy trì khả năng cạnh tranh trong một thị trường khu vực và toàn cầu ngày càng khốc liệt.

Để ứng phó, NESDC đã kêu gọi cả khu vực công và tư nhân ưu tiên đổi mới trong quy trình sản xuất. Làm như vậy không chỉ nâng cao khả năng cạnh tranh toàn cầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ Thái Lan mà còn giúp họ mở rộng quy mô và phát triển trên trường quốc tế.