Trong bối cảnh chiến sự leo thang, Ukraine bất ngờ ‘lật bài’ với phiên bản tên lửa Neptune biến thể mới - được mệnh danh ‘Chubby Neptune’ nhờ thân hình ‘phì nhiêu’ với hai bình nhiên liệu phụ lồi ra hai bên độc đáo.
Không chỉ tăng tầm bắn lên khoảng 500km mà còn tích hợp công nghệ AI tối tân, hệ thống dẫn đường tiên tiến, vũ khí tự sản xuất này đang trở thành ‘át chủ bài’ giúp Kyiv đe dọa sâu vào lãnh thổ đối phương.
Liệu đây có phải ‘vũ khí thay đổi cuộc chơi’ trong xung đột Nga-Ukraine? Hãy khám phá công nghệ đột phá của ‘quái vật’ này.
Tên lửa Neptune Ukraine: Từ ‘kẻ săn tàu’ đến ‘sát thủ đa năng’
Neptune (R-360 Neptune) là tên lửa hành trình chống hạm do Cục Thiết kế Luch (Kyiv) phát triển, dựa trên nền tảng tên lửa Kh-35 thời Liên Xô.
Ra mắt năm 2020, tên lửa Neptune ban đầu được thiết kế để phóng từ xe tải ven biển, nhắm vào tàu chiến Nga ở Biển Đen với tốc độ cận âm.
Từ năm 2022, Ukraine liên tục cải tiến, biến nó thành vũ khí đa năng tấn công cả mục tiêu trên bộ như kho dầu, nhà máy, và hệ thống phòng không.
Hải quân Ukraine xác nhận đã sử dụng hơn 50 quả tên lửa Neptune, nổi bật là vụ đánh chìm tàu chiến Moskva.
Phiên bản mới ‘Chubby Neptune’, giới thiệu ngày 7/10/2025 cho phái đoàn Lithuania và NATO, là bước tiến vượt bậc, nằm trong chương trình ‘Build with Ukraine’ để hợp tác sản xuất với châu Âu.
Đặc tính kỹ thuật công nghệ của Neptune mới: ‘Chubby Neptune’ có gì đặc biệt?
Phiên bản mới nhất của tên lửa Neptune, được gọi là ‘Bulged Neptune’ hay ‘Chubby Neptune’, nổi bật với hai khối lồi (bulges) ở phần thân trước cánh chính, ngay trước vây đuôi.
Theo chuyên gia H.I. Sutton (the war zone), đây là các bình nhiên liệu phụ (conformal fuel tanks), giúp tăng dung lượng nhiên liệu mà không cần kéo dài thân tên lửa.
Thiết kế này khiến Neptune trông ‘béo mập’ hơn, nhưng giữ được sự tương thích với bệ phóng xe tải cũ.
Tên lửa Neptune dài khoảng 4,5m, đường kính thân 38cm (chưa tính bulges), và khối lượng phóng ước tính 900-950kg.
So với Neptune cơ bản (tầm bắn 280km) và Long Neptune (1.000km), phiên bản mới đạt tầm bắn khoảng 500km, lấp khoảng trống chiến thuật để tấn công mục tiêu tầm trung mà không cần dùng tên lửa đắt tiền.
Đầu đạn nổ mạnh có thể vượt 150kg, thậm chí lên 200kg, phù hợp phá hủy các mục tiêu kiên cố như nhà máy dầu hoặc cơ sở quân sự Nga.
Động cơ turbofan nhỏ được tối ưu hóa để đốt cháy nhiên liệu phụ hiệu quả, duy trì tốc độ cận âm nhưng tăng độ chính xác nhờ hệ thống dẫn đường GPS/INS kết hợp cảm biến hồng ngoại cuối hành trình, chống nhiễu điện tử tốt hơn.
Tên lửa Neptune mới vẫn phóng từ xe tải, nhưng thiết kế module hóa cho phép chuyển đổi từ các tên lửa hiện có, giảm chi phí sản xuất. Đây là lợi thế lớn khi Ukraine đẩy mạnh sản xuất nội địa và hợp tác với NATO.
Công nghệ đột phá: Bí quyết ‘hack’ tên lửa cũ thành siêu phẩm
Tên lửa Neptune mới thể hiện chiến lược ‘nâng cấp thông minh’ của Ukraine: không cần thiết kế lại, chỉ thêm bình nhiên liệu phụ và nâng cấp phần mềm dẫn đường.
Hệ thống turbofan được cải tiến, tích hợp công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để né tránh radar đối phương.
Theo Business Insider, các bulges tận dụng không gian trống ở phần avionics, tăng tầm bắn mà không làm phức tạp dây chuyền sản xuất.
Điều này giúp Ukraine cạnh tranh với tên lửa phương Tây như Storm Shadow (tầm bắn 250km) về chi phí và hiệu quả.
Chương trình phát triển bắt đầu từ năm 2022, với Long Neptune thử nghiệm thành công tháng 3/2025. Phiên bản ‘Chubby Neptune’ có thể là bước đệm để xuất khẩu công nghệ qua chương trình Build with Ukraine, thu hút đối tác như Lithuania và Ba Lan.
Tác động chiến lược: Vũ khí đe dọa hạm đội và hậu phương Nga
Với tầm bắn 500km, tên lửa Neptune mới cho phép Ukraine tấn công sâu hơn vào các mục tiêu Nga, từ tàu chiến ở Biển Đen đến cơ sở hạ tầng hậu phương.
Nó có thể tích hợp với drone Peklo hoặc xuồng/tàu không người lái Magura V7, tạo hệ sinh thái tấn công linh hoạt.
Tuy nhiên, Ukraine cần vượt qua thách thức sản xuất quy mô lớn và chống nhiễu điện tử Nga.
Nếu được NATO hỗ trợ, tên lửa Neptune có thể trở thành ‘Storm Shadow giá rẻ’, củng cố vị thế công nghệ quân sự của Kyiv.
