Tên lửa hành trình Banderol của Nga với tầm bắn 500km, tốc độ 650 km/h, đầu đạn 150kg… đang làm nóng chiến trường, khiến Ukraine và phương Tây lo ngại với thiết kế nhỏ gọn, chi phí thấp và khả năng né phòng không.
Sử dụng động cơ Trung Quốc mua trên AliExpress và vi mạch từ Mỹ, Nhật, Hàn, loại vũ khí này lộ diện như bằng chứng Nga khéo léo vượt qua trừng phạt.
Làm thế nào Nga biến linh kiện ‘dân sự’ thành mối đe dọa quân sự đáng gờm? Liệu đây có phải mối đe dọa mới thay đổi cục diện chiến trường Ukraine?
Video: TASS/forcesnews.com
Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine kéo dài, một loại vũ khí mới của Nga đã thu hút sự chú ý quốc tế: tên lửa hành trình hàng không nhỏ gọn S8000 Banderol (tạm dịch là ‘Gói hàng nhỏ’ hoặc ‘Bưu kiện’).
Được phát triển bởi Tập đoàn Kronstadt - nhà sản xuất nổi tiếng với các máy bay không người lái (UAV) như Orion - loại tên lửa này được cho là giải pháp trung gian giữa các tên lửa đắt đỏ như Kh-101 và các UAV cảm tử rẻ tiền như Shahed.
Theo các nguồn tin tình báo Ukraine (GUR) và các báo cáo phương Tây, tên lửa Banderol đã được sử dụng lẻ tẻ từ đầu năm 2025, với ít nhất hai chục vụ tấn công ghi nhận tại Ukraine.
Bài viết sẽ phân tích công nghệ cốt lõi của tên lửa Banderol dựa trên các nguồn kyivpost.com, forcesnews.com, twz.com, newsweek.com, lenta.ru, postnews.ru, nhấn mạnh thiết kế, động cơ, hệ thống dẫn đường và các linh kiện ngoại nhập - yếu tố cho thấy Nga đã khéo léo lách qua các lệnh trừng phạt.
Thiết kế và đặc tính kỹ thuật: Linh hoạt, tiết kiệm chi phí
Banderol được thiết kế dành cho các phương tiện mang thấp tốc độ như UAV Orion (tương đương MQ-1 Predator của Mỹ) hoặc trực thăng tấn công Mi-28N, giúp giảm chi phí sản xuất và tránh quá tải lớn so với tên lửa phóng từ máy bay chiến đấu tốc độ cao.
Với chiều dài thân khoảng 5m và sải cánh 2,2m (cánh gập tự động triển khai sau phóng), tên lửa có hình dáng gọn nhẹ, tích hợp yếu tố tàng hình (stealth) ở lớp vỏ thân để giảm tín hiệu radar.
Tên lửa Banderol có tầm bắn lên đến 500km, dù một số nguồn Ukraine ghi nhận thực tế chỉ khoảng 310-320km. Tốc độ du hành ở 520-560 km/h, tối đa 620-650 km/h, cho phép bay thấp và linh hoạt hơn so với các tên lửa hành trình Nga truyền thống như Kh-101.
Đầu đạn nổ mảnh văng cao (OFBCH-150) nặng 115-150kg, chứa 49,5kg thuốc nổ, tương đương bom FAB-100. Một số biến thể có thể lên đến 150kg, phù hợp cho các cuộc tấn công chính xác tầm xa.
Loại tên lửa này được mô tả như một ‘loitering munition’ (đạn lảng vảng) - kết hợp giữa UAV và tên lửa hành trình - cho phép bay theo quỹ đạo linh hoạt, thực hiện các cú ngoặt sắc bén để tránh hệ thống phòng không Ukraine.
Nó được phóng từ khoảng cách an toàn, như biên giới Nga. Do có thể sản xuất hàng loạt với chi phí thấp hơn các tên lửa thông thường, nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho các cuộc tấn công hàng loạt.
Động cơ và nhiên liệu: Công nghệ Trung Quốc ‘dân sự’ được quân sự hóa
Một điểm nổi bật trong công nghệ của tên lửa Banderol là động cơ turbojet SW800Pro-A95, do công ty Swiwin Turbine & Jets của Trung Quốc sản xuất.
Động cơ này có lực đẩy 80kg, trọng lượng chỉ 8,5kg, và dung lượng nhiên liệu 50-65kg - ban đầu dành cho máy bay mô hình (model aircraft), có thể mua dễ dàng trên AliExpress với giá khoảng 16.000 USD.
Việc sử dụng động cơ ‘dân sự’ này không chỉ giảm chi phí mà còn giúp Nga duy trì sản xuất bất chấp trừng phạt, bằng cách nhập khẩu qua các kênh trung gian như Trung Quốc.
Nhiên liệu jet tiêu chuẩn cho phép tên lửa duy trì tốc độ ổn định ở độ cao thấp, tăng khả năng sống sót trước radar.
Hệ thống dẫn đường: Kết hợp Nga và ngoại nhập, kháng nhiễu cao
Hệ thống dẫn đường của Banderol dựa trên định vị vệ tinh 8 kênh GLONASS/GPS với anten kỹ thuật số Kometa-M8 do VNIIR-Progress (Nga) sản xuất - một linh kiện quen thuộc trong UAV Geran và bom lượn Nga, giúp giảm nhiễu từ hệ thống chiến tranh điện tử (EW) của đối phương.
Hệ thống này kết hợp với mô-đun viễn thông RFD900x (gốc Úc hoặc bản sao Trung Quốc) và hệ thống định vị quán tính (INS) có thể từ Trung Quốc, cho phép bay theo đường bay truyền thống nhưng với khả năng né tránh tốt hơn.
Ngoài ra, các servo động cơ Dynamixel MX-64AR từ Robotis (Hàn Quốc) và bộ điều khiển bay từ Mỹ/Hàn Quốc hỗ trợ kiểm soát chính xác, giúp tên lửa thực hiện các động tác cơ động cao.
Tổng thể, hệ thống này được đánh giá ‘khó bị nhiễu’ (hard to jam), tăng hiệu quả trong môi trường chiến tranh điện tử dày đặc.
Linh kiện ngoại nhập: Bằng chứng về việc lách trừng phạt
Một trong những phát hiện đáng lo ngại nhất từ phân tích của GUR Ukraine là Banderol phụ thuộc nặng nề vào linh kiện ngoại: hơn 20 linh kiện chính từ khoảng 30 công ty, bao gồm gần 20 vi mạch từ Mỹ, Trung Quốc, Thụy Sĩ, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Các ví dụ cụ thể: Pin sạc từ Murata (Nhật Bản), vi điều khiển từ Thụy Sĩ.
Hầu hết được cung cấp qua Chip & Dip - nhà phân phối điện tử lớn của Nga, bị trừng phạt bởi Mỹ nhưng vẫn hoạt động nhờ lỗ hổng từ EU, Anh, Nhật và Úc.
Nga đã phát triển mạng lưới nhập khẩu qua nước thứ ba, tái sử dụng linh kiện dân sự từ Trung Quốc, chứng tỏ các lệnh trừng phạt chưa hiệu quả hoàn toàn.
Điều này không chỉ làm giảm chi phí mà còn tăng tốc độ sản xuất, với tên lửa được triển khai chỉ sau một tháng thử nghiệm.
Được công bố lần đầu tại bãi thử Kapustin Yar vào tháng 4/2025, loại tên lửa này đã được Ukraine thu hồi ít nhất một mẫu nguyên vẹn để phân tích, tiết lộ điểm yếu về chuỗi cung ứng.
Mặc dù không phải ‘siêu vũ khí’ mới (phát triển vài năm), nó vẫn gây lo ngại cho Kyiv vì khả năng tấn công tầm xa từ biên giới.
Các chuyên gia phương Tây cảnh báo rằng, nếu sản xuất hàng loạt, Banderol có thể thay đổi cục diện các cuộc không kích, nhấn mạnh nhu cầu siết chặt trừng phạt linh kiện công nghệ.
