Nơi cốt tử mà Nga bảo vệ
Người phát ngôn Hải quân Ukraine, ông Dmytro Pletenchuk, đã nhấn mạnh về những nỗ lực đáng kể của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga trong việc củng cố năng lực phòng không tại Bán đảo Crimea.
Vùng lãnh thổ có vị trí chiến lược này hiện vẫn là tâm điểm tranh cãi giữa hai nước. Giới chức Ukraine cũng nhiều lần khẳng định ý định mở một cuộc tấn công trên bộ để giành lại. Mặc dù mạng lưới phòng không tiên tiến đã được triển khai dày đặc tại đây từ nhiều năm trước khi cuộc xung đột toàn diện nổ ra, Nga vẫn tiếp tục gia cố thêm các hệ thống phòng thủ kể từ năm 2023.
Theo ông Pletenchuk, Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ tiếp tục các cuộc tập kích vào những mục tiêu ở Crimea bất chấp nỗ lực tăng cường phòng không của đối phương. Trong các chiến dịch này, Hải quân Ukraine đã đóng một vai trò đặc biệt quan trọng nhờ việc sử dụng các xuồng không người lái, một phương thức tấn công có thể né tránh hiệu quả các lớp phòng thủ vốn được thiết kế để đánh chặn các mối đe dọa từ trên không.
Khi bình luận về tình hình phòng thủ tại Crimea, ông Pletenchuk nhận định:
"Tôi không rõ người Nga còn có thể triển khai thêm hệ thống phòng không mới nào ở Crimea nữa. Họ đã mang đến đó mọi thứ khí tài mà họ sở hữu. Người Nga từ lâu đã tập trung các hệ thống S-500 Prometey tại đây. Đối với họ, Crimea đã, đang và sẽ luôn là một địa điểm cốt tử về mọi mặt, cả về chiến lược lẫn địa chính trị. Họ sẽ bám trụ lấy nó cho đến cùng. Họ đang củng cố phòng không của Crimea còn mạnh hơn cả các nhà máy lọc dầu của họ. Việc tái chiếm vẫn còn ở phía trước: chừng nào lực lượng bộ binh Ukraine chưa tiếp cận được khu vực này, thì vẫn chưa thể bàn đến chuyện đó.”
Việc triển khai một tiểu đoàn S-500 tới Crimea là một chỉ dấu đặc biệt rõ nét cho thấy tầm quan trọng mà Moscow đặt vào việc bảo vệ không phận bán đảo. Hệ thống "rồng lửa" vốn bị trì hoãn đã lâu này chỉ mới có trung đoàn hoàn chỉnh đầu tiên được xác nhận thành lập vào tháng 12 năm 2024. Với khả năng tác chiến không gian và chống tên lửa tiên tiến, S-500 đã trở thành một khí tài rất được săn đón để triển khai trên khắp lãnh thổ Nga.
“Rồng lửa” S-500
S-500 là hệ thống tên lửa đất đối không di động đầu tiên trên thế giới có khả năng chống vệ tinh và chống tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM). Nó được đánh giá cao nhờ các cảm biến cực mạnh cho phép phát hiện mục tiêu từ khoảng cách 800 km, tầm bắn lên tới 600 km – một con số vô song, cùng khả năng đánh chặn các mục tiêu di chuyển ở tốc độ siêu vượt âm.
Động thái triển khai S-500 diễn ra sau khi Washington "bật đèn xanh" cho Ukraine thực hiện các cuộc tấn công sâu hơn vào Crimea. Điều này làm dấy lên đồn đoán rằng các lực lượng Ukraine có thể sẽ cố gắng tấn công Cầu Kerch bằng tên lửa đạn đạo tầm ngắn ATACMS mới do Mỹ cung cấp. Các cuộc tấn công như vậy thường nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ các cố vấn phương Tây trên thực địa cũng như các phương tiện thu thập tình báo trên không và trong không gian.
Crimea đã trở thành mục tiêu của các cuộc tập kích đặc biệt dữ dội từ phía Ukraine. Mặc dù phần lớn các cuộc tấn công được ghi nhận đã bị đánh chặn, một số lượng không nhỏ đã thành công. Các mục tiêu bao gồm bãi biển, cơ sở hạ tầng quan trọng như cầu, cũng như các mục tiêu quân sự, trong đó có cả chính các hệ thống phòng không.
Trong một cuộc tấn công quy mô lớn gần đây vào Sân bay Kirovske, một số trực thăng đã bị phá hủy, bao gồm ít nhất một chiếc trực thăng tấn công Mi-28. Một trong những đòn tấn công gây thiệt hại nặng nề nhất diễn ra vào tháng 5/2024, khi tên lửa ATACMS phá hủy ít nhất hai tiêm kích đánh chặn MiG-31 vô cùng giá trị của Nga.
Việc triển khai S-500 được kỳ vọng sẽ củng cố đáng kể hệ thống phòng thủ tại đây. Điều này không chỉ đến từ năng lực chống tên lửa ưu việt của chính hệ thống, mà còn từ khả năng chia sẻ dữ liệu từ bộ cảm biến mạnh mẽ của nó cho các hệ thống phòng không cấp thấp hơn, tạo thành một mạng lưới phòng thủ đa tầng gồm S-400 (tầm xa), S-350 và BuK-M2 (tầm trung), cùng Pantsir-S và Tor-M2 (tầm ngắn).
