Ngân hàng Trung ương Ba Lan (NBP) đang lên kế hoạch phân chia lượng vàng dự trữ quốc gia một cách đồng đều tại ba địa điểm chiến lược: Kho bạc trong nước, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ. Động thái này thể hiện nỗ lực của Ba Lan trong việc tăng cường an toàn tài sản và khả năng thanh khoản, giữa bối cảnh rủi ro địa chính trị và tài chính toàn cầu ngày càng khó lường.
Việc phân tán vàng dự trữ tại nhiều trung tâm tài chính lớn được coi là chiến lược quản trị rủi ro phổ biến của các ngân hàng trung ương, nhằm đảm bảo khả năng tiếp cận nhanh và đa dạng hóa rủi ro địa chính trị. Qua đó, NBP có thể linh hoạt hơn trong việc ứng phó với các biến động toàn cầu, đồng thời củng cố vị thế của mình trong hệ thống tài chính quốc tế.
Hiện Ba Lan nắm giữ hơn 520 tấn vàng, trị giá khoảng 56,5 tỷ euro, đưa quốc gia này lên vị trí thứ 13 toàn cầu về quy mô dự trữ vàng. Kim loại quý chiếm khoảng 25% tổng dự trữ ngoại hối của Ba Lan, một tỷ trọng cao hơn mức trung bình của nhiều quốc gia châu Âu.
Từ 14 tấn lên hơn 500 tấn vàng
Năm 1996, Ba Lan chỉ nắm giữ khoảng 14 tấn vàng, một con số khiêm tốn khi nền kinh tế còn phụ thuộc lớn vào viện trợ và các thể chế quốc tế. Đến năm 2016, dự trữ tăng lên khoảng 102 tấn, đánh dấu bước chuyển mình khi Ba Lan hội nhập sâu hơn vào Liên minh châu Âu (EU).
Năm 2019, NBP thực hiện đợt mua lớn 100 tấn vàng, một phần đáng kể được đưa về lưu trữ tại Ba Lan. Giai đoạn 2022-2024, sau khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra và lạm phát toàn cầu tăng mạnh, NBP tăng tốc mua vào, coi vàng là lá chắn chiến lược trước bất ổn địa chính trị.
Đến tháng 5/2025, lượng vàng nắm giữ đã vượt 509 tấn, cao hơn cả Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), đưa Ba Lan vào nhóm các quốc gia có dự trữ vàng lớn nhất thế giới.
Theo Thống đốc NBP, mục tiêu sắp tới là nâng tỷ trọng vàng lên 30% trong tổng dự trữ ngoại hối, khẳng định vị thế của vàng như nền tảng của chủ quyền kinh tế. NBP coi vàng là tài sản an toàn tuyệt đối, không chịu rủi ro tín dụng hay phụ thuộc vào chính sách của bất kỳ quốc gia nào, giúp bảo vệ nền tài chính quốc gia trong mọi hoàn cảnh.
Tích trữ vàng cao nhất trong gần một thập kỷ
Từ đầu năm 2025 đến nay, giá vàng thế giới đã ghi nhận mức tăng mạnh khoảng 26%, phản ánh tâm lý phòng thủ của giới đầu tư trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ổn. Giá vàng mở đầu năm ở mức khoảng 2.624 USD/ounce và đến cuối tháng 10/2025 đã vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce, đánh dấu một đợt tăng hiếm thấy trong lịch sử thị trường kim loại quý.
Đà tăng này được thúc đẩy bởi đồng USD suy yếu, chính sách lãi suất duy trì ở mức thấp tại nhiều nền kinh tế lớn, cùng với căng thẳng địa chính trị lan rộng ở châu Âu và Trung Đông.
Từ đầu năm 2025 đến nay, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu tiếp tục thể hiện vai trò nổi bật trên thị trường vàng với hoạt động mua ròng mạnh mẽ. Theo dữ liệu mới nhất của World Gold Council, trong quý III/2025, các ngân hàng trung ương đã mua ròng khoảng 220 tấn vàng, tăng gần 30% so với quý II. Tính chung từ đầu năm đến nay, tổng lượng mua đạt khoảng 634 tấn, mức tích trữ cao nhất trong gần một thập kỷ.
Một khảo sát gần đây của World Gold Council cho thấy 95% ngân hàng trung ương tin rằng lượng vàng dự trữ toàn cầu sẽ tiếp tục tăng trong 12 tháng tới, và gần một nửa trong số đó dự kiến sẽ tiếp tục mua thêm.
Trong bối cảnh bất ổn tài chính, căng thẳng thương mại và cạnh tranh địa chính trị ngày càng gia tăng, vàng đang có vai trò quan trọng. Chiến lược của Ba Lan phản ánh một xu hướng đang gia tăng trên toàn cầu. Các ngân hàng trung ương, đặc biệt ở các nền kinh tế mới nổi, đang tích cực mua vàng nhằm giảm sự phụ thuộc vào các đồng tiền mạnh như USD và đa dạng hóa danh mục dự trữ.
