Tạo thuận lợi cho lắp điện mặt trời tại nhà

Như Thanh Niên đã thông tin, Tập đoàn Điện lực VN (EVN) cho biết thực tế có tình trạng chủ đầu tư lắp đặt điện mặt trời chưa chủ động thông báo hay đăng ký với cơ quan quản lý. Thậm chí, có trường hợp đã được đơn vị điện lực hướng dẫn nhưng không phối hợp, hoặc phối hợp nhưng không cung cấp hồ sơ theo hướng dẫn. Trong khi đó, tại Nghị định 58/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới lại không quy định cụ thể, nên khó xác định đây có phải là hành vi vi phạm hay không, dẫn đến lúng túng trong việc áp dụng luật Xử lý vi phạm hành chính và nghị định xử phạt trong lĩnh vực điện lực.

Ảnh: H.Hy

Vì vậy, EVN đề nghị cần bổ sung quy định là các tổ chức, cá nhân phát triển điện mặt trời mái nhà để tự sản xuất, tự tiêu thụ mà không thực hiện thông báo hoặc đăng ký (theo điều 15 và điều 16) thì tùy theo tính chất và mức độ vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực. Quy định này nhằm bảo đảm nghĩa vụ thông báo hay đăng ký mang tính ràng buộc pháp lý, tránh khoảng trống trong chế tài xử lý, đồng thời nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và bảo đảm phù hợp với luật Xử lý vi phạm hành chính.

Không đồng tình với đề xuất này, nhiều ý kiến cho rằng nếu lắp điện mặt trời mái nhà để tự dùng trong gia đình, không đấu nối vào hệ thống lưới điện quốc gia thì tại sao phải đăng ký hay thông báo? Đáng nói, việc bị phạt tiền vì không thông báo liệu có khắt khe và đi ngược tinh thần của Chính phủ khuyến khích phát triển điện mặt trời tự sản, tự tiêu thụ ? Trong khi đó, nhờ nguồn điện này mà giúp giảm tải nguồn trên hệ thống điện quốc gia và giúp người dân tiết kiệm chi phí mua điện.

Chỉ dùng trong nhà, không đấu nối, có phải thông báo ?

Xung quanh đề xuất xử phạt đối với những hộ lắp điện mặt trời mái nhà mà "quên" thông báo cho các đơn vị quản lý, nhiều bạn đọc (BĐ) nêu thắc mắc. BĐ Hai Binh viết: "Hộ gia đình tự lắp điện mặt trời để dùng riêng cho một số thiết bị trong nhà của mình, không đấu nối vào đường dây điện của điện lực, thì có phải thông báo, xin phép hay không? Một hộ thì có làm ảnh hưởng gì đến hệ thống điện chung?". Cùng thắc mắc, BĐ Thanh Tien nêu: "Theo tôi, nên có quy định công suất bao nhiêu thì mới phải đăng ký, thông báo, chứ không lẽ chỉ dùng cái đèn năng lượng mặt trời cũng phải thông báo sao?".

Trong khi đó, BĐ Hieu Tran đặt vấn đề: "Những hộ gia đình nào có đấu nối vào lưới điện chung mà không xin phép thì phải xử phạt vì làm ảnh hưởng đến lưới điện nếu chất lượng điện từ nhà mình không đảm bảo".

Đăng ký qua app, hỗ trợ người lắp điện mặt trời

Chia sẻ ý kiến của mình, BĐ The Minh bình luận: "Tôi nghĩ ngành điện có lý của họ: cần nắm rõ mức công suất điện mặt trời mà người dân đã lắp đặt, để tính toán được chính xác phụ tải thực tế. Việc đăng ký, thông báo sẽ giúp ngành điện chủ động hơn trong việc chuẩn bị nguồn cung điện ổn định hơn. Thử nghĩ xem, một, hai hộ gia đình lắp đặt thì không ảnh hưởng lắm, nhưng nếu nhiều hộ, nhiều tổ chức đồng loạt lắp đặt điện mặt trời mà không thông báo thì ảnh hưởng nhiều rồi". 

Cùng ý kiến, BĐ Hai Le cho biết: "Tôi đồng tình với việc đăng ký lắp điện mặt trời tại nhà, nhưng đề nghị cho thông báo qua ứng dụng của ngành điện lực. Từ thông báo này, các cơ quan quản lý sẽ được chia sẻ dữ liệu, nắm được tình hình". 

BĐ Thai Le thì cho rằng: "Thay vì đề xuất phạt thì nên nghiên cứu đề xuất thủ tục đăng ký nhanh gọn, dễ tiếp cận, thậm chí chỉ cần khai báo qua app điện lực. Vì ngành điện cần biết để nắm thông tin nhằm vận hành cung cấp điện ổn định".

Trong khi đó, BĐ Hoai Tam góp ý: "Cần giảm giá bán các thiết bị như tấm pin năng lượng hay bình ắc quy lưu trữ thì rất tốt. Người dân sẽ dễ tiếp cận hơn với điện mặt trời, tăng thêm nguồn cung cho ngành điện". BĐ Tam Thanh cũng ý kiến: "Ngành điện hỗ trợ và mua phần điện mặt trời thừa, trừ vào tiền điện sử dụng hằng tháng của các hộ thì mọi người sẽ rất vui!".