Chiều 18.11, TAND TP.HCM tổ chức hội nghị giới thiệu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (Al) hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND 2 cấp TP.HCM.
Phát biểu tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thùy Dung, Phó chánh án TAND TP.HCM, cho biết sau khi sáp nhập, TAND TP.HCM là đơn vị có số lượng án lớn nhất cả nước với hơn 100.000 vụ án đã được thụ lý trong năm 2025, trong khi biên chế thẩm phán và thư ký chưa được tăng thêm.
Bà Nguyễn Thị Thùy Dung, Phó chánh án TAND TP.HCM, hy vọng sử dụng Al vào quy trình thụ lý, giải quyết vụ án sẽ hỗ trợ đội ngũ tòa án hoàn thành nhiệm vụ
ẢNH: DUY PHƯƠNG
"Trong bối cảnh đó, nếu tiếp tục làm theo cách cũ, chúng ta sẽ không thể đáp ứng được khối lượng công việc khổng lồ này. Vì vậy, việc ứng dụng AI vào quy trình thụ lý, giải quyết vụ án nhằm bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ", bà Dung nói.
Bà Nguyễn Thị Thùy Dung cho biết thêm, TP.HCM được xem là đơn vị đi đầu, tiên phong ứng dụng AI trong giải quyết án. Trước phần mềm này, TAND TP.HCM đã xây dựng và vận hành chương trình quy trình giải quyết vụ việc dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại; phần mềm tống đạt điện tử, hướng đến tích hợp với ứng dụng VNeID; phần mềm chuyển giọng nói thành biên bản phiên tòa; phần mềm quản lý hồ sơ giám đốc thẩm, tái thẩm...
Theo bà Dung, sau ngày 1.7.2025, khối lượng công việc ở các tòa khu vực tăng mạnh, TAND thành phố cũng phải nhận thêm nhiệm vụ giám đốc thẩm, tái thẩm… Vì vậy, nếu không có công cụ hỗ trợ, thẩm phán, thư ký sẽ phải chịu áp lực lớn. Vì vậy, việc phát triển một phần mềm hỗ trợ là rất cần thiết.
AI chuyên ngành pháp lý, độ chính xác 90%
Tại hội nghị, đại diện đơn vị phát triển sản phẩm giải thích Al hỗ trợ thụ lý, nghiên cứu và giải quyết vụ việc tại TAND 2 cấp TP.HCM được xây dựng dựa trên mô hình AI chuyên ngành pháp lý, sử dụng bộ dữ liệu đã được làm sạch, chuẩn hóa với 350.000 văn bản pháp luật Việt Nam, 72 án lệ, 300 công văn hướng dẫn và giải thích pháp luật của TAND tối cao và khoảng 2 triệu bản án. Mức độ chính xác được kiểm chứng lên đến 90%.
Hội nghị triển khai ứng dụng AI trong công tác giải quyết án tại TAND TP.HCM
ẢNH: DUY PHƯƠNG
Theo đó, AI tự động phân tích tài liệu, đối chiếu điều luật, án lệ và hướng dẫn của TAND tối cao để hình thành căn cứ pháp lý rõ ràng, hỗ trợ cho đội ngũ tòa án nghiên cứu hồ sơ vụ án, có định hướng và đề xuất giải quyết phù hợp.
“Người dùng đặt câu hỏi và nhận câu trả lời có nguồn gốc, dựa trên dữ liệu pháp lý được đối chiếu. Hệ thống có thể chạy độc lập trong môi trường nội bộ, đáp ứng yêu cầu bảo mật hồ sơ tố tụng”, vị này chia sẻ.
Bên cạnh đó, ông Trần Việt Hùng, nguyên Phó chánh văn phòng T.Ư Đảng, đang là cố vấn cấp cao Hiệp Hội Blockchain và tài sản số Việt Nam, khẳng định AI ra đời buộc con người phải thay đổi nhận thức và cách thức làm việc để tiếp cận kịp sự thay đổi của xã hội.
Nhưng ông Hùng cũng nói rõ AI chỉ là công cụ, không thay thế cho con người ở khả năng suy luận và tư duy của con người, “đồng thời nó thiếu đi tính trách nhiệm và tính đạo đức, nên người sử dụng AI buộc phải có trách nhiệm với dữ liệu mình sử dụng. Đây chính là đạo đức công vụ”, ông Hùng chia sẻ.
Ông Hùng cho biết thêm, để AI phát huy hết giá trị, tòa án cần làm được 3 điều kiện: có một dữ liệu được chuẩn hóa; cần một đội ngũ cán bộ được đào tạo; phải có mô hình phù hợp. Khi có đủ điều kiện, AI sẽ hỗ trợ đội ngũ tòa án có phán quyết chính xác, nhanh chóng, nhất quán.
