Sửa Luật Xây dựng để tháo gỡ pháp lý, thúc đẩy tăng trưởng GDP 2 con số

Chia sẻ tại Hội thảo Góp ý hoàn thiện dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) sáng 26/9, ông Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, nhấn mạnh rằng dự án Luật Xây dựng (sửa đổi) có ý nghĩa then chốt đối với người dân, doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế - xã hội. Ông cho rằng việc sửa luật lần này là điều kiện tiên quyết để tạo đột phá, hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong thời gian tới.

Theo ông Khải, Luật Xây dựng năm 2014 đã đóng vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước, nhưng đã bộc lộ nhiều bất cập. Việc sửa đổi toàn diện là cần thiết để tháo gỡ rào cản thể chế, tăng động lực cho ngành xây dựng và toàn nền kinh tế.

Ông chỉ rõ, khó khăn lớn nhất hiện nay của doanh nghiệp không nằm ở vốn hay quỹ đất mà ở thủ tục pháp lý rườm rà. Thủ tục hành chính chồng chéo khiến dự án kéo dài, chi phí tăng cao, làm giảm hiệu quả đầu tư.

"Nhiều công trình nhà ở phải mất hơn một năm mới xin được giấy phép. Các dự án bất động sản tại Hà Nội có khi mất vài năm chỉ để hoàn thiện hồ sơ pháp lý", ông Khải dẫn chứng.

Ông cũng nhấn mạnh một rào cản khác là tình trạng thiếu đồng bộ giữa các luật, khiến doanh nghiệp lúng túng khi triển khai. Trong khi đó, luật hiện hành chưa theo kịp công nghiệp 4.0, thiếu cơ chế khuyến khích tư nhân và các dự án PPP, thủ tục thẩm định - nghiệm thu vẫn theo cách truyền thống, gây chậm tiến độ và tăng chi phí.

Ngoài ra, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong xây dựng còn chậm, thiếu khung pháp lý phù hợp. Ông cũng lưu ý bộ máy hành chính hiện đã thay đổi theo mô hình chính quyền 2 cấp và phân cấp mạnh mẽ hơn, nên Luật Xây dựng cần được điều chỉnh ngay để tránh vướng mắc.

“Để GDP năm tới đạt mức 2 con số, ngành xây dựng phải đóng vai trò trụ cột. Quốc hội đã thông qua chủ trương đầu tư hàng loạt dự án trọng điểm, nếu không tháo gỡ kịp thời bằng việc sửa luật thì không thể đạt mục tiêu tăng trưởng. Vì vậy, sửa đổi Luật Xây dựng lần này là yêu cầu tiên quyết", ông Khải nhấn mạnh.

Mục tiêu sửa đổi lần này, theo ông Khải, là thiết lập khung khổ pháp lý minh bạch, thông thoáng, chuyển từ tư duy quản lý sang tư duy kiến tạo, phù hợp thông lệ quốc tế, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân.

Dự thảo luật đã đưa ra 4 nhóm chính sách lớn gồm đổi mới phương thức quản lý, chuyển cách phân loại dự án từ theo nguồn vốn sang theo hình thức đầu tư (đầu tư công, PPP, đầu tư kinh doanh tư nhân) nhằm khắc phục bất cập hiện nay trong xác định nguồn vốn.

Cùng quan điểm, ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - đánh giá cao các điểm sửa đổi. Theo ông, dự luật không chỉ giúp khơi thông vốn đầu tư công mà còn mở rộng cơ hội cho nguồn vốn tư nhân và nước ngoài.

Ông Tuấn cho rằng định hướng chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từ quản lý chi tiết sang trao quyền đã gắn trách nhiệm và nâng tính tự chủ cho các chủ thể. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh cần làm rõ cơ chế hậu kiểm để bảo đảm tính hiệu quả, tránh hình thức.

Ngoài ra, dự thảo đã thể hiện rõ tinh thần cắt giảm thủ tục, đơn giản hóa quy trình đầu tư, cấp phép, kiểm tra, giám sát, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Những điểm mới nổi bật khác gồm khuyến khích đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển xanh và bền vững; đồng thời bảo đảm kỷ cương, minh bạch, hiệu lực quản lý, phòng chống tiêu cực, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân và doanh nghiệp.