Cứ bão lũ là phải sơ tán
Cẩm Duệ là một trong các xã thuộc H.Cẩm Xuyên cũ nằm ở hạ du hồ Kẻ Gỗ nên mỗi khi có mưa bão lớn xảy ra, người dân nơi đây lại tất bật kê dọn đồ đạc lên cao, thậm chí phải di dời. Khốn khổ nhất là các hộ dân sinh sống hai bên bờ sông Ngàn Mọ, không những thuộc diện buộc phải sơ tán, mà còn thấp thỏm nỗi lo đất đai bị lũ cuốn trôi do bờ sông sạt lở.
Căn nhà của bà Dục chỉ cách mép sông Ngàn Mọ khoảng 3 m
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Nhà của bà Đặng Thị Dục (74 tuổi, ngụ tại thôn Trần Phú, xã Cẩm Duệ) có mặt tiền là đường liên xã, nhưng nằm cạnh bờ sông Ngàn Mọ. Hiện nay, bờ sông chỉ cách móng nhà bà chừng 3 m. Cơn bão số 5 vừa qua, bà được chính quyền địa phương vận động đi sơ tán vì dự báo đây là cơn bão có sức gió rất mạnh.
"Nhà tôi bây giờ được liệt vô nằm ở vùng xung yếu, dễ xảy ra sạt lở nên cứ hễ có mưa bão là phải di dời. Mỗi lần như vậy, tôi chỉ mang theo tiền bạc và giấy tờ tùy thân, phòng lỡ khi nhà cửa có bị ảnh hưởng gì.
Sống ở đây bao nhiêu năm, nhìn đất đai bị sông cuốn trôi, ngày càng ăn sâu vào nhà khiến tôi vô cùng bất an. Nếu bờ sông không sớm được xây dựng kè kiên cố thì chẳng bao lâu nữa nhà cửa, đất đai của tôi và các hộ xung quanh sẽ đổ sập xuống sông", bà Dục lo lắng.
Phía sau lưng nhà bà Dục là một con đường bê tông dài khoảng 100 m chạy dọc theo bờ sông Ngàn Mọ, là đường đi lại phục vụ cho 4 hộ dân. Bờ sông bị xói lở khiến con đường này bị nứt toác, có đoạn bị vỡ nghiêng về dưới mép sông.
Ông Lê Văn Tình (66 tuổi) nói rằng, đợt mưa lũ năm 2010 khiến bờ sông bị sạt lở nghiêm trọng, ăn sâu vào con đường bê tông phía trước nhà ông. Trước tình hình này, chính quyền địa phương đã huy động lực lượng dùng rọ đá để kè lại, ngăn chặn tạm thời việc sạt lở bờ sông để đảm bảo an toàn cho các hộ dân.
"Sau nhiều năm, kè đá tạm này cũng bị bào mòn, chực chờ đổ xuống sông vì phần chân bờ sông bị khoét sâu vào bên trong. Con đường bê tông này giờ đã nứt toác, nếu có trận lũ lớn thì rất dễ bị phá hủy. Nhiều năm qua, gia đình tôi và 3 hộ dân đều phải đi sơ tán mỗi khi có mưa lũ xảy đến. Không biết đến khi nào cuộc sống của người dân mới được yên ổn", ông Tình ngao ngán.
Còn bà Trần Thị Hoài (68 tuổi, cạnh nhà ông Tình) bảo: "Đất vườn của gia đình tôi nằm cạnh bờ sông lâu nay bị sông ăn mòn vào sâu bên trong khiến diện tích bị thu hẹp lại. Gia đình đã trồng tre cạnh mép sông để chặn sạt lở nhưng vẫn không thể ngăn nổi. Giờ chỉ còn cách xây được bờ kè bằng bê tông dọc bờ sông thì may ra mới ngăn chặn được tình trạng này".
Bờ sông sạt lở ăn sâu vào đường bê tông trước nhà của 4 hộ dân ở thôn Trần Phú
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Ông Lê Công Khiêm, Trưởng thôn Trần Phú, cũng lo lắng khi thôn này có 7 hộ dân đang bị sông Ngàn Mọ "uy hiếp" do nhà nằm cạnh bờ sông.
"Tình trạng sạt lở bờ sông diễn ra nhiều năm nay, nhưng nghiêm trọng nhất là 3 năm trở lại đây. Với những khu vực sạt lở khiến bờ sông áp sát nhà dân, chính quyền xã cũng đã hỗ trợ bằng cách kè rọ đá để gia cố, song đây chỉ là biện pháp tạm thời. Về lâu về dài, người dân rất mong chính quyền các cấp bố trí kinh phí để xây kè sông kiên cố", ông Khiêm chia sẻ.
Ngoài thôn Trần Phú, bờ sông Ngàn Mọ qua các thôn Quốc Tiến, Thống Nhất, Trung Thành và Phương Trứ của xã Cẩm Duệ cũng bị sạt lở nghiêm trọng, đe dọa đến cuộc sống của nhiều hộ dân. Mỗi lần mưa lũ, chính quyền địa phương lại phải huy động lực lượng, cấp tập gia cố lại bờ sông tại các vị trí xung yếu qua các thôn này.
Xây dựng kè sông là việc rất cấp bách
Theo tìm hiểu của phóng viên vào đầu năm 2024, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã cấp kinh phí gần 15 tỉ đồng cho UBND H.Cẩm Xuyên cũ triển khai dự án khắc phục sạt lở bờ tả sông Ngàn Mọ.
Đoạn bờ sông qua thôn Phương Trứ được xây dựng bờ kè với dài hơn 400 m, giúp các hộ dân yên tâm sinh sống
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Tuy nhiên, do kinh phí eo hẹp nên chủ đầu tư dự án mới chỉ làm được bờ kè bằng bê tông kiên cố qua thôn Phương Trứ với chiều dài hơn 400 m. Đến đầu năm nay, tuyến kè đã hoàn thành, góp phần bảo vệ hiệu quả cho khoảng 30 ha đất tự nhiên, đất ở cho khoảng 60 hộ dân ở thôn này.
Bà Nguyễn Thị Luận (62 tuổi, ngụ thôn Phương Trứ) vui mừng cho biết, kể từ khi được chính quyền địa phương xây dựng kè sông phía sau nhà, gia đình bà đã hết cảnh lo lắng mỗi khi có mưa bão.
"Mưa lũ kết hợp với lũ từ thượng nguồn đổ về là nguyên nhân khiến bờ sông Ngàn Mọ bị sạt lở. Việc khí hậu ngày càng biến đổi dị thường khiến tình trạng sạt lở bờ sông ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Những năm trước, mỗi lần mưa bão là đất đai phía sau nhà tôi lại bị sông cuốn trôi. Năm nay, nhờ có tuyến kè này mà gia đình không phải đi sơ tán như mấy lần trước. Cuộc sống của chúng tôi đã yên ổn, nhưng vẫn còn nhiều hộ dân trong thôn có nhà cạnh bờ sông chưa được làm bờ kè thì nỗi lo vẫn còn đó", bà Luận tâm sự.
Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch UBND xã Cẩm Duệ, cho hay trong cơn bão số 5 vừa qua, dù xã không nằm trong khu vực chịu tác động trực tiếp, song mưa lớn kéo dài khiến nguy cơ bờ sông Ngàn Mọ tiếp tục xảy ra sạt lở. Trước tình hình này, xã đã huy động lực lượng, di dời hơn 200 hộ dân nằm ở khu vực dễ xảy ra ngập lụt, sạt lở đất đến nơi trú ẩn an toàn.
"Sau bão, nhiều khu vực bờ sông sạt lở, ăn sâu vào bên trong, có khu vực nhà dân nằm rất gần bờ sông. Mấy ngày qua, chúng tôi đã phối hợp với đoàn liên ngành của tỉnh đã đi khảo sát, bước đầu xác định có khoảng 4 đoạn bờ sông với chiều dài hơn 600 m bị sạt lở rất nghiêm trọng.
Xã đang lên phương án để đề xuất xây dựng bờ kè kiên cố tại các vị trí xung yếu này, với kinh phí ước tính khoảng 30 - 40 tỉ đồng. Việc xây dựng kè sông là rất cấp bách, địa phương rất mong tỉnh sớm bố trí được nguồn lực để thực hiện", ông Nam thông tin.
