Sau lũ rác vây kín nhiều khu dân cư

RÁC NGẬP KHẮP NƠI SAU LŨ

Sáng 27.11, tại xã Diên Điền (Khánh Hòa), lũ đã rút hơn một tuần nhưng bùn non vẫn đóng từng mảng dày, Rác phủ từ hiên nhà ra tận đường làng, mùi hôi len lỏi trong từng cơn gió. Anh Minh Trung (thôn Trung 1) hì hục đẩy xe rác, nói nhanh qua lớp khẩu trang: "Rác lâu ngày nặng mùi lắm, trong đám rác còn có xác động vật, thật sự rất khó chịu".

ẢNH: BÁ DUY

Ông Phan Văn Trí, Chủ tịch UBND xã Diên Điền, cho biết lượng rác năm nay "khủng khiếp chưa từng có". Xã phải huy động 7 xe múc, 17 xe ben chạy liên tục để giải tỏa rác ở quốc lộ, trường học và cơ quan. Hẻm nhỏ thì buộc phải chờ người dân tự mang rác ra điểm tập kết vì xe lớn không thể vào. Tuy nhiên, bãi rác Hòn Ngang, điểm tiếp nhận chính, đang quá tải, khiến mỗi chuyến xe phải quay đầu rất lâu. Xã đành mở thêm các bãi tập kết tạm để tránh rác ùn ứ sát khu dân cư.

Lượng rác tồn đọng sau lũ cũng khiến nhịp buôn bán ở nhiều khu chợ trên địa bàn bị xáo trộn nặng nề. Ông Phan Văn Trí cho biết dù các chợ lớn như Diên Phú, Diên Sơn đã mở cửa trở lại nhưng hàng hóa vẫn còn thưa thớt, tiểu thương dè dặt vì cảnh quan xung quanh chưa được dọn sạch. Riêng khu vực chợ thôn Đại Điền Trung, rác chất thành từng mảng lớn án ngữ lối vào, lực lượng dọn dẹp chưa thể tiếp cận kịp thời. Bà con đành dựng tạm vài tấm bạt ven lề đường, nhóm họp chợ chớp nhoáng để duy trì sinh kế qua ngày.

Ở đô thị Nha Trang, cảnh tượng càng ngổn ngang hơn. Trên đường 23 Tháng 10 (P.Tây Nha Trang), từng "núi rác" được tập kết 2 bên đường. Làm việc liên tục nhưng hiện tại đội ngũ chức năng mới xử lý được khoảng 20 - 30% khối lượng rác. Đối với những con hẻm nhỏ mà xe chuyên dụng lớn không thể tiếp cận, công ty môi trường đã bố trí xe nhỏ và phối hợp cùng lực lượng quân đội hỗ trợ đưa rác ra các trục đường chính, sau đó dùng xe cẩu và xe tải lớn để bốc đi. Anh Võ Bá Quyền, công nhân Công ty CP Môi trường đô thị Nha Trang, vừa xúc rác vừa thở dài: "Làm từ 6 giờ 30 đến nửa đêm cũng chỉ xử lý được 20 - 30%".

Trong tình cảnh này, nhiều chợ ở Nha Trang hoạt động cầm chừng. Chợ Ga (P.Tây Nha Trang) bị một đống rác lớn chắn ngay cổng còn chợ Vĩnh Ngọc trên cùng địa bàn đã dọn khoảng 70 - 80% nhờ sự hỗ trợ của bộ đội nhưng một phần mái chợ bị sập nên tiểu thương chỉ buôn bán trong khu vực còn lại.

Ở chợ Vĩnh Thái (P.Nam Nha Trang), rác vẫn còn dày, xe lớn khó vào, người dân phải đi xa hơn để mua thực phẩm. Chợ nằm trên tuyến đường nhỏ, lưu lượng xe cộ lại đông nên việc thu gom diễn ra khá chậm, khiến rác vẫn chất đầy quanh khu chợ.

HẺM NHỎ THÀNH "DÒNG SUỐI RÁC"

Tại thôn Phước Khánh (P.Tuy Hòa, tỉnh Đắk Lắk, thuộc TP.Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên cũ), rác dày đến mức chỉ còn chừa một lối nhỏ cho xe máy len lỏi. Trên đường, quần áo, chăn màn, đồ đạc gia đình phơi bày sau khi ngâm nước nhiều ngày. Ông Nguyễn Văn Tiến (xóm Bầu, P.Tuy Hòa) nghẹn giọng: "Nhà tôi sập rồi, nhưng đường trước nhà ngập rác, chưa dọn được gì".

ẢNH: BÁ DUY

Người dân còn lo ngại xác gia súc, gia cầm lẫn trong rác tạo nên mùi hôi đậm đặc, nếu kéo dài sẽ dễ sinh dịch bệnh. P.Tuy Hòa phải xin tăng cường thêm 10 xe chở rác, chia lực lượng làm từ ngoài vào trong để mở đường chính trước rồi vào hẻm sâu. Chiều 27.11, Phó chủ tịch UBND P.Tuy Hòa Nguyễn Xuân Định cho biết các lực lượng vẫn làm việc tối đa công suất, vừa mở đường, vừa nạo vét bùn đất, vừa chuyển rác ra các điểm tập kết lớn.

Tại Gia Lai, rác thải và xác động vật xuất hiện nhiều ở các phường Quy Nhơn Bắc, Quy Nhơn Tây (thuộc TP.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định cũ). Dọc các đường Hùng Vương, Hồ Đắc Di (P.Quy Nhơn Bắc), rác chất cao dưới chân cột điện, mùi hôi nặng nề. Công ty CP Môi trường Bình Định cho biết chỉ vài ngày đã xử lý hơn 7.000 tấn rác nhưng vẫn còn rất nhiều điểm tồn đọng.

TỔNG LỰC DỌN DẸP

Những ngày này, Khánh Hòa, Đắk Lắk, Gia Lai… đều chung một nhịp sống: dọn rác từ sáng sớm đến khuya. Tại H.Diên Khánh (Khánh Hòa), 80 công nhân Công ty TNHH Môi trường đô thị Diên Khánh phải xử lý khoảng 700 tấn rác/ngày. Cùng đó, chính quyền triển khai phun khử trùng, thu gom xác động vật và mở thêm điểm tập kết để giảm áp lực.

ẢNH: HỮU TÚ

Ở Nha Trang, công nhân môi trường gần như làm xuyên đêm. Ông Trần Văn Hương, Giám đốc Xí nghiệp Môi trường, thuộc Công ty CP Môi trường đô thị Nha Trang, cho biết đơn vị huy động 300 công nhân ca sáng, 450 công nhân ca chiều và tối. Có đêm, công nhân làm đến 2 - 3 giờ sáng. Trung bình, họ thu gom hơn 1.100 tấn rác/ngày, gấp nhiều lần so với ngày thường.

Chỉ trong 7 ngày, lực lượng của Công ty CP Môi trường đô thị Nha Trang đã thu gom hơn 7.500 tấn rác. Hai ngày cao điểm là 25.11 (hơn 1.700 tấn) và 26.11 (trên 1.600 tấn). Tuy nhiên, lượng rác vẫn còn rất lớn, đặc biệt ở những khu vực hẻm nhỏ và vùng trũng. Để tăng tốc, công ty đã đưa vào hoạt động toàn bộ 27 xe ép rác, 8 xe vận chuyển nhỏ, 500 xe đẩy tay, 6 xe múc, 2 xe xúc lật và 20 xe ben. Khoảng 500 công nhân chia ca liên tục để xử lý rác ở các điểm tồn đọng nặng.

Từ TP.HCM và Ninh Thuận (cũ), các đơn vị môi trường cũng chi viện khẩn cấp cho Khánh Hòa. Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị TP.HCM điều 19 nhân viên và 6 xe ép rác hỗ trợ. "Khi Khánh Hòa ổn hơn, anh em mới về lại TP.HCM", ông Nguyễn Văn Thụ, Phó giám đốc Chi nhánh Môi trường đô thị Gia Định (Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị TP.HCM), chia sẻ.

Tại Đắk Lắk, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch tổng vệ sinh sau mưa lũ: khoanh vùng rác thải, huy động tối đa phương tiện, khử khuẩn, nạo vét bùn đất ở trường học, chợ và đường giao thông. Từ ngày 21.11 đến nay, hàng trăm công nhân Công ty CP Môi trường đô thị Phú Yên phối hợp người dân chuyển rác từ hẻm ra đường lớn để đưa về bãi rác Thọ Vứt (ở tỉnh Phú Yên cũ).

ẢNH: ĐỨC NHẬT

Ông Trần Minh Hoàng, Giám đốc công ty, cho biết tổng lượng rác phát sinh tại đô thị Tuy Hòa đã lên đến khoảng 15.000 m³. Lực lượng phải huy động 400 - 600 công nhân/ngày và thuê thêm 30 phương tiện để chạy xuyên ngày đêm. "Lượng rác tăng gấp 10 lần ngày thường. Bình quân chúng tôi thu 150 tấn/ngày, nhưng giờ phải xử lý khoảng 1.500 tấn", ông Hoàng nói.

Còn tại Gia Lai, Công ty CP Môi trường Bình Định huy động 690 công nhân và hơn 20 phương tiện chuyên dụng. Bà Nguyễn Thị Xuân Biên, Giám đốc công ty, cho hay đồ gia dụng và thiết bị điện tử hư hỏng sau lũ khiến lượng rác tăng đột biến. Lực lượng phải ưu tiên thu gom xác gia súc, gia cầm để tránh ô nhiễm. "Quân đội và công an hỗ trợ rất nhiều, nhất là tại khu vực ngập sâu và các chợ. Không có họ thì xe không thể vào được", bà Biên nói.