Room ngoại tại các ngân hàng đang "rộng mở"?

Kín room ở nhóm lớn, dư địa rộng ở nhóm nhỏ

Theo số liệu từ Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC), cập nhật đến ngày 14/8/2025, nhà đầu tư nước ngoài đang nắm giữ gần 14,8 tỷ cổ phiếu của 27 ngân hàng được giao dịch. 

Nhóm ngân hàng lớn, có nền tảng tài chính vững mạnh và thanh khoản cổ phiếu cao tiếp tục hút vốn ngoại khi phần lớn đã kín room hoặc tiệm cận mức tối đa 30%. Trong khi đó, ở chiều ngược lại, nhiều ngân hàng quy mô nhỏ gần như vắng bóng cổ đông nước ngoài, để lại dư địa còn khá lớn.

Theo thống kê từ VSDC, đến ngày 14/8/2025 có khoảng 13 ngân hàng có tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên 15%; trong đó, một số ngân hàng đã kín hoặc gần kín room ngoại.

Cụ thể, ACB hiện đã kín room ngoại ở mức tối đa 30% với hơn 1,54 tỷ cổ phiếu. Tương tự, MSB có tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại là 28,45%, tiệm cận ngưỡng tối đa 30%. 

Một số ngân hàng ghi nhận tỷ lệ sở hữu nước ngoài trên 20% vốn đơn cử như ngân hàng VietinBank 26,92%; VPBank 25,92%; TPBank 24,84% Vietcombank 21,92%và Sacombank 20,36%.

Techcombank hiện cũng đã kín room với tỷ lệ 22,51% hay MB ở mức 23,24% và cũng đã kín room với tỷ lệ 23,24%, tương ứng gần 1,42 tỷ cổ phiếu.

Một số ngân hàngkhoá room ngoại ở mức thấp so với quy định tối đa (30%) nhằm mục đích tìm kiếm đối tác chiến lược nước ngoài. HDBank là một trong số đó khiđã chủ động tạm khóa room ngoại từ mức 20% xuống còn 17,5%. Cũng có thể kể đến một số cái tên nổi bật khác như LPBank (5%), SeABank (5%), VIB (4,99%). 

Chia sẻ tại đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, ông Đặng Khắc Vỹ, Chủ tịch HĐQT VIB Đặng Khắc Vỹ cho biết hiện room ngoại tại VIB trống 25% và ngân hàng đang tìm đối tác ngoại sau khi chia tay cổ đông chiến lược Commonwealth Bank of Australia (CBA) hồi đầu năm.

"HĐQT đang trao đổi với các ngân hàng, quỹ đầu tư, đơn vị tư vấn để tìm kiếm một hoặc một số đối tác thích hợp, đảm bảo được giá tốt nhất, có thể hỗ trợ thêm về huy động vốn, công nghệ…", ông Vỹ chia sẻ tại đại hội.

Bức tranh trái ngược xuất hiện ở nhóm ngân hàng quy mô nhỏ khi có dư địa lớn cho khối ngoại nhưng tỷ lệ sở hữu thực tế lại khá khiêm tốn. Tỷ lệ này ở ABBank mới dừng ở 16,48% so với mức trần 24,60%; Saigonbank đạt 11,39% trên mức tối đa 30%; Eximbank đạt 5,18% (tối đa 29,97%) và SHB 5,58% (tối đa 30%). 

Đáng chú ý, có tới 11 ngân hàng ghi nhận tỷ lệ sở hữu nước ngoài dưới 5%. Trong nhóm này, nhiều nhà băng gần như để trống room ngoại, chẳng hạn Bac A Bank (0%), PG Bank (0,01%), Vietbank (0,02%), BVBank (0,07%), VietABank (0,12%), NCB (1,12%), Kienlongbank (1,36%) hay Nam A Bank (1,89%).

Bức tranh sở hữu nước ngoài trong ngành ngân hàng cho thấy sự phân hóa rõ nét. Những ngân hàng quy mô lớn, hiệu quả kinh doanh tốt và có độ minh bạch cao thường kín room và được định giá cao trên thị trường.

Ngược lại, các ngân hàng nhỏ, thanh khoản hạn chế, chưa cải thiện rõ rệt về kết quả kinh doanh, vẫn còn dư địa lớn nhưng lại ít hấp dẫn với khối ngoại.

Giới phân tích cho rằng room ngoại vẫn là yếu tố quan trọng trong định giá cổ phiếu ngân hàng. Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán, câu chuyện nới trần sở hữu nước ngoài tại ngân hàng sẽ tiếp tục là chủ đề được nhà đầu tư quan tâm trong thời gian tới.

Theo Nghị định 69/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 19/5/2025, các ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân tham gia phương án tái cơ cấu tổ chức tín dụng (TCTD) yếu kém sẽ được phép nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài lên tối đa 49%, thay vì giới hạn 30% như quy định chung hiện nay. 

Theo đó, ba ngân hàng đủ điều kiện là MB, HDBank và VPBank - những cái tên đang tham gia tái cấu trúc các TCTD yếu kém, được phép nâng trần sở hữu nước ngoài lên 49%.

Trong báo cáo về ngành ngân hàng công bố trước đó, CTCP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) nhận định việc nâng trần sở hữu nước ngoài được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các ngân hàng thu hút dòng vốn mới từ nhà đầu tư chiến lược, hỗ trợ tăng trưởng tài sản mạnh mẽ. 

Đòn bẩy chiến lược từ cổ đông ngoại

Sự tham gia của nhà đầu tư chiến lược nước ngoài không chỉ mang lại nguồn vốn bổ sung quan trọng mà còn giúp nâng cao năng lực quản trị, kiểm soát rủi ro và mở rộng tiếp cận vốn quốc tế cho các ngân hàng.

Đơn cử, với sự hỗ trợ của SMBC, VPBank đã ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ trong mảng cho vay khách hàng FDI, đạt 3.700 tỷ đồng năm 2024, gấp ba lần so với năm trước.

Vào ngày 5/5/2025, VPBank thông báo đã huy động thành công khoản vay hợp vốn trị giá 1 tỷ USD, do SMBC và một số định chế tài chính quốc tế thu xếp, nhằm phục vụ chiến lược tài chính bền vững.

Trước đó, chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025, Chủ tịch Hội đồng Quản trị VPBank Ngô Chí Dũng cho biết với việc tham gia tái cơ cấu GPBank, VPBank được phép nới room lên 49%.

Theo lãnh đạo ngân hàng, hiện room ngoại của VPBank trên sàn là chưa hết nhưng room đó có thể hết bất kỳ lúc nào nếu từ giờ đến cuối năm kinh tế vĩ mô tốt lên, các quỹ ngoại có thể quay trở lại và mua rất nhanh. Cho nên việc nới room lên 49% rất là quan trọng vì có thể dùng để room tiếp theo từ 30 - 49% là điều kiện cơ hội để tăng sở hữu đối tác chiến lược hoặc mời đối tác mới.

"Tóm lại việc nới room lên 49% là việc rất cần thiết, là cơ hội của chúng ta", Chủ tịch nhấn mạnh.

Trong khi đó, mới đây ngân hàng HDBank vừa công bố tài liệu xin ý kiến cổ đông về nhiều vấn đề quan trọng. Đáng chú ý, ngân hàng lấy ý kiến về nới room ngoại, phát hành cổ phiếu chiến lược. 

Cụ thể, về phương án tăng vốn điều lệ từ 35.101 tỷ đồng lên tối đa 38.594 tỷ đồng, tương đương tăng xấp xỉ 10% thông qua phát hành cổ phiếu để chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi.

Theo đó, ngân hàng sẽ phát hành gần 350 triệu cổ phiếu, tương đương 9,05% tổng số cổ phần lưu hành sau phát hành cho ba cổ đông tổ chức hiện hữu Sky Capital Advisor Pte. Ltd (đăng ký 300 trái phiếu) và hai trái chủ khác là Clarendelle Investment PTE. Ltd (650 trái phiếu) và Core Capital PTE. Ltd (650 trái phiếu). 

Dự kiến sau khi thực hiện chuyển đổi thành công, Sky Capital Advisor Pte. Ltd sẽ nâng tỷ lệ sở hữu từ 13,3 triệu cổ phiếu lên gần 78,9 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ sở hữu là 2,044%. Hai cổ đông ngoại còn lại sẽ sở hữu gần 142 triệu cổ phiếu, tương đương tỷ lệ sở hữu 3,689% vốn của ngân hàng.

Khi đó, HDBank cũng sẽ nâng tỷ lệ sở hữu của cổ đông ngoại từ 16,569% lên 24,149%. Ngân hàng cho biết cổ đông thực hiện chuyển đổi từ trái phiếu trong đợt này là nhà đầu tư uy tín, có định hướng nắm giữ lâu dài, đồng hành cùng HDBank.

Với Vietcombank, dù không được hưởng ưu đãi nới room ngoại lên 49% do là ngân hàng quốc doanh, nhưng ngân hàng này vẫn có kế hoạch chào bán thêm 6,5% vốn cho nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có cổ đông chiến lược Mizuho. 

Trong khi đó, MB hiện chưa công bố kế hoạch cụ thể liên quan đến việc tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược nước ngoài.  Chia sẻ với báo chí về việc có đủ điều kiện nới "room" ngoại lên 49%, ông Lưu Trung Thái, Chủ tịch HĐQT MB cho biết room ngoại không quá quan trọng với MB.

"Room ngoại thường hướng đến hai mục tiêu chính: thu hút nhà đầu tư chiến lược và tìm kiếm giá trị cổ phiếu cao hơn. Nhưng hiện tại với MB, quan trọng là giá trị nội tại và sức mạnh doanh nghiệp", ông nói thêm.

Chủ tịch MB cũng cho biết trong thời gian qua ngân hàng được khá nhiều quỹ đầu tư quan tâm. MB cũng đánh giá cao điều này và cũng được các quỹ đầu tư đưa ra nhiều ý kiến đóng góp, các thông tin và gợi ý. Những nhà đầu tư này có yêu cầu tương đối cao về minh bạch thông tin và MB cũng có trách nhiệm cao hơn trong hoạt động này.

"Đối với khía cạnh khác như tăng vốn, tiền mặt từ việc tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược nước ngoài thì MB không quá quan trọng", ông Thái nói.