Sáng 28.11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo luật Quy hoạch sửa đổi và Quy hoạch tổng thể quốc gia 2021 - 2030, tầm nhìn 2050.
Đánh giá lại quy trình xả lũ
Nhắc đến hậu quả thiệt hại do các trận "đại hồng thủy" vừa xảy ra, đại biểu (ĐB) Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề xuất quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch phát triển KT-XH, quy hoạch đô thị và quy hoạch vùng cần gắn với quản trị rủi ro thiên tai, cần đầu tư thêm hệ thống quan trắc liên vùng và liên tỉnh để xử lý.
Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề xuất cần rà soát lại hệ thống thủy điện nhỏ, đánh giá lại quy trình xả lũ
Ảnh: Mạnh Cường
"Cần áp dụng những chuẩn mới, những số liệu mới và những đỉnh lịch sử vừa qua để thiết kế hệ thống quy hoạch, nhất là liên quan đến hồ, liên quan đến hệ thống thủy điện. Phải rà soát lại toàn bộ hệ thống thủy điện nhỏ, đánh giá lại quy trình xả lũ để tránh quy trình thì đúng nhưng hậu quả có thể rất nặng nề", ĐB An nêu.
Cùng quan điểm này, ĐB Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng trong điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia cần bổ sung nội dung về biến đổi khí hậu, nhất là trong bối cảnh thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Cụ thể, với vùng duyên hải Nam Trung bộ và Tây nguyên, trước sự tàn phá hết sức nặng nề của lũ lụt hiện nay, ông Ngân đề nghị hết sức thận trọng trong việc phát triển chuỗi đô thị ven biển. Công tác quy hoạch phải đảm bảo năng lực phòng chống thiên tai, nhất là vấn đề về quy hoạch về nhà ở.
Bổ sung kết nối các hành lang kinh tế
Băn khoăn với việc quy hoạch đang chậm hơn so với tốc độ phát triển, ĐB Phạm Trọng Nhân (TP.HCM) cho hay VN đã bước vào thời kỳ quản trị dựa trên dữ liệu, với kinh tế số chiếm gần 19% GDP năm 2024 và tăng trên 20%/năm - nhanh gấp 3 lần GDP, thuộc nhóm nhanh nhất ASEAN. Chính phủ đang trình các luật về dữ liệu, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu, kinh tế xanh, với kỳ vọng tạo ra động lực tăng trưởng mới. Tuy nhiên, tốc độ điều chỉnh quy hoạch mất từ 12 - 18 tháng, không theo kịp làn sóng mới như bán dẫn, trung tâm dữ liệu…
ĐB Phạm Trọng Nhân (TP.HCM)
ẢNH: GIA HÂN
"Luật Quy hoạch lần này phải thực sự mở đường cho những động lực mới đó, chứ không thể là một "cái khung cứng" khiến mọi cơ hội bị chậm lại", ông Nhân nêu. Bên cạnh đó, với việc giảm từ 63 xuống 34 tỉnh, thành, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, quy hoạch "không thể chỉ điều chỉnh cho khớp bản đồ mới", mà phải trả lời được câu hỏi: những cực tăng trưởng nào sẽ kéo cả nền kinh tế lên mức 2 con số?
ĐB đề xuất khái niệm "trung tâm tăng trưởng vùng". Thiết chế Hội đồng Điều phối vùng quốc gia phải được luật hóa trực thuộc Thủ tướng Chính phủ, thống nhất danh mục ưu tiên đầu tư vùng để tránh tình trạng 5 tỉnh cùng xin làm cảng trung chuyển, sân bay quốc tế. Các tỉnh mới sau sáp nhập phải được thiết kế lại cấu trúc đô thị - nông thôn - công nghiệp - dịch vụ dựa trên dữ liệu dân cư, năng suất, rủi ro khí hậu. "Không thể chỉ "ghép 2 quy hoạch cũ lại với nhau" và xem như hoàn thành, như vùng TP.HCM rất cần quy hoạch và một cơ chế cho một siêu đô thị động lực trung tâm", ông Nhân chia sẻ.
Nêu thực tế vùng đồng bằng sông Cửu Long đang phải đối mặt với những thách thức lớn về nguy cơ tụt hậu so với các vùng động lực khác, ĐB Nguyễn Tuấn Anh (đoàn Cần Thơ) đề xuất nhiều giải pháp để Cần Thơ thực sự là cực tăng trưởng vùng. Theo đó, cần cơ chế phân bổ vốn, cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy hình thành các trung tâm logistics lớn tại Cần Thơ (cùng với Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM); đột phá về hạ tầng giao thông và thủy lợi...
ĐB Nguyễn Mạnh Hùng (đoàn Cần Thơ) cho rằng dự luật và quy hoạch là nội dung đặc biệt quan trọng để thiết kế không gian phát triển và phân bổ nguồn lực quốc gia. Song, ông đề xuất cần bảo đảm thể chế và cơ chế điều phối và liên kết vùng, để có được sự hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau, tránh mâu thuẫn, trùng lắp. Đặc biệt, cần bổ sung nội dung về tính kết nối của các vùng với các quốc gia có biên giới trên đất liền và trên biển với nước ta, theo các hành lang kinh tế đã và đang hình thành như hành lang kinh tế Đông Tây từ Myanmar qua Thái Lan, Lào đến Đà Nẵng. Các hành lang kinh tế Bắc - Nam từ Côn Minh (Trung Quốc) qua Lào, Myanmar đến Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh…
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng
ẢNH: GIA HÂN
Giải trình cuối phiên, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Quy hoạch tổng thể quốc gia đã xác định vai trò của vùng đồng bằng sông Hồng và Đông Nam bộ là các vùng có tốc độ phát triển kinh tế cao nhất, động lực tăng trưởng lớn nhất của cả nước. Trên cơ sở đó sẽ định hướng, tập trung nguồn lực để phát triển kết cấu hạ tầng, thu hút đầu tư, phát triển các ngành, lĩnh vực trình độ cao… Tiếp thu ý kiến các ĐB, Bộ trưởng khẳng định sẽ làm nổi bật những đặc thù, những tiềm năng, lợi thế của 6 vùng động lực này để cập nhật vào trong Quy hoạch tổng thể quốc gia nhưng cũng đảm bảo trọng tâm, trọng điểm, khả thi để không dàn trải.
