Định hình tư duy quy hoạch xanh và bền vững
Lễ trao giải thưởng Quy hoạch đô thị quốc gia lần thứ IV diễn ra ngày 22/6 tại Nhà hát Hồ Gươm, Hà Nội. Trong đó, tác phẩm “Quản lý xây dựng và phát triển quy hoạch Côn Đảo” được trao giải Đặc biệt.
Quy hoạch đô thị quốc gia là giải thưởng quan trọng nhằm đánh giá đúng, nâng cao vị thế, vai trò của công tác quy hoạch, xây dựng và quản lý, phát triển đô thị; phát hiện và lan tỏa những tư duy quy hoạch mới, mô hình phát triển tiên tiến và nhân văn; tôn vinh các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp có những đóng góp xuất sắc trong quá trình tham gia vào công tác quy hoạch, phát triển đô thị và điểm dân cư nông thôn Việt Nam.
Theo Ban tổ chức, giải thưởng Quy hoạch Đô thị Quốc gia lần thứ IV thu hút hơn 100 tác phẩm dự thi, 6 nhóm hạng mục: Đồ án quy hoạch xây dựng; Khu vực đã đầu tư xây dựng; Chất lượng môi trường đô thị; Quy hoạch nông thôn; Ấn phẩm về quy hoạch; Tổ chức, cá nhân tiêu biểu trong phát triển đô thị.
Theo đánh giá của Hội đồng giám khảo, “Quản lý xây dựng và phát triển quy hoạch Côn Đảo” phục vụ “Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đến năm 2045” có giá trị thực tiễn cao, thể hiện tư duy quy hoạch hiện đại.
Đặc biệt, đồ án đã đưa ra những giải pháp quản lý, phát triển Côn Đảo đột phá, phù hợp và kinh tế, khai thác tốt điều kiện địa hình, cảnh quan, tiết kiệm tài nguyên đất đai, hướng tới phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, đô thị xanh, thông minh, chuyển đổi số…
Theo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đến năm 2045 phù hợp định hướng phát triển du lịch, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, khai thác và bảo vệ sinh thái vườn quốc gia, hướng tới phát triển Côn Đảo trở thành khu du lịch sinh thái biển đảo và văn hóa lịch sử tâm linh chất lượng cao, đặc sắc tầm cỡ khu vực và quốc tế với hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật đồng bộ, hiện đại.
Tại kỳ họp lần thứ 18, khóa VII nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã thông qua Nghị quyết phê duyệt đồ án trên. Theo đó, phạm vi lập quy hoạch là toàn bộ ranh giới hành chính huyện Côn Đảo, bao gồm 16 hòn đảo lớn, nhỏ với tổng diện tích đất nổi khoảng 7.580ha và phần khai thác không gian biển khoảng 140ha. Quy mô lập quy hoạch khoảng 7.720ha.
Đồ án điều chỉnh quy hoạch phù hợp với chủ trương, định hướng về phát triển Côn Đảo đến năm 2045 được đề ra tại Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 07/10/2022 của Bộ Chính trị về “phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đông Nam Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Côn Đảo để đáp ứng các yêu cầu mới trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của vùng TP.HCM và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; tạo điều kiện khả thi để thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giải quyết các vấn đề trong phát triển dân cư, du lịch với các yêu cầu về bảo tồn di tích lịch sử, văn hóa, bảo vệ tài nguyên và sinh thái, bảo đảm an ninh quốc phòng.
Hướng tới phát triển Côn Đảo trở thành khu du lịch có thương hiệu, sức cạnh tranh cao, mang đậm đặc trưng văn hóa lịch sử, gắn với các khu đô thị xanh, thông minh.
Phát triển Côn Đảo thành khu du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử tầm cỡ quốc tế
Theo quy hoạch, Côn Đảo mang tính chất là khu du lịch văn hóa - lịch sử, sinh thái biển đảo quốc gia, tầm cỡ khu vực và quốc tế; là khu vực bảo tồn di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, có giá trị tôn vinh và giáo dục truyền thống lịch sử; là khu vực bảo tồn hệ sinh thái đa dạng rừng, biển, đất ngập nước của quốc gia và quốc tế; có vị trí quan trọng về quốc phòng và an ninh.
Mô hình, cấu trúc phát triển của Côn Đảo là đảo sinh thái đặc thù với mô hình cấu trúc phân tán đa trung tâm. Mỗi khu vực đều được gắn kết với hệ sinh thái rừng tự nhiên và mặt biển.
Cấu trúc chính của đảo bao gồm: vùng ưu tiên dành cho bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên (Vườn Quốc gia Côn Đảo, các đảo nhỏ, các khu vực tự nhiên khác); vùng ưu tiên phát triển đô thị, du lịch (khu vực trung tâm Côn Sơn, khu vực Cỏ Ống, Đầm Tre, Bến Đầm).
Định hướng phân vùng chức năng gồm vùng dành cho bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên là Vườn Quốc gia Côn Đảo trở thành khu vực bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên rừng và biển, kết hợp khai thác tham quan du lịch.
Vùng ưu tiên phát triển đô thị, du lịch là khu Trung tâm Côn Sơn, với các chức năng hành chính, văn hóa, giáo dục, y tế, dịch vụ… Trong đó, khu di tích cấp quốc gia đặc biệt nhà tù Côn Đảo được quy hoạch bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt đảm bảo theo Luật di sản.
Các khu đô thị, du lịch phát triển mới ưu tiên theo hướng tách khỏi khu vực hiện hữu trung tâm cận kề di tích, hướng vào khu vực phía bắc hồ Quang Trung - An Hải, sát chân núi. Các khu du lịch, dịch vụ nghỉ dưỡng riêng biệt phát triển theo hướng tách xa khỏi khu di tích. Các khu du lịch phát triển dọc các bãi biển và các triền núi.
Đồ án cũng đề ra các định hướng cho Côn Đảo liên quan đến quy hoạch sử dụng đất; hệ thống hạ tầng kinh tế xã hội; phát triển không gian và thiết kế đô thị; giải pháp bảo vệ môi trường; các chương trình và dự án ưu tiên đầu tư.
Quang Hưng
