Chiều 19-6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, với đa số đại biểu biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua dự án Luật giá (sửa đổi). Luật gồm 8 chương, 75 điều, sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2024.
Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua dự án Luật Giá (sửa đổi). Ảnh: Phạm Thắng
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), việc quy định giá trần vé máy bay trong luật ngoài ý kiến của đa số đại biểu thì còn xuất phát từ chính yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực hàng không dân dụng.
Cụ thể là, trên cơ sở đánh giá thực tiễn các năm qua, khi tổng kết Luật Hàng không dân dụng, tại Báo cáo tổng kết, đánh giá thi hành Luật Hàng không dân dụng, Bộ Giao thông vận tải đã đánh giá và đề xuất cần giữ quy định giá trần. Bên cạnh đó, việc quy định giá trần là đủ cơ sở pháp lý theo Luật Cạnh tranh và Luật Giá.
Ông Lê Quang Mạnh nêu rõ việc quy định khung giá hiện nay vẫn tạo cơ hội đa dạng hóa loại hình dịch vụ; bảo đảm tính hấp dẫn; đáp ứng sự lựa chọn dịch vụ cao cấp của khách hàng ở các phân khúc khác nhau.
Về ý kiến đề nghị quy định khung giá đối với sách giáo khoa (quy định cả giá sàn), UBTVQH cho rằng theo Luật Giá hiện hành, sách giáo khoa không phải là mặt hàng do Nhà nước định giá. Tuy nhiên, từ Quốc hội khóa XIV đến nay, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị Nhà nước cần kiểm soát giá mặt hàng này nhằm bảo vệ lợi ích người dân, tránh tác động tăng giá từ các nhà xuất bản.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, UBTVQH đã chỉ đạo quy định giá trần và không quy định giá sàn đối với mặt hàng này, vì sách giáo khoa là mặt hàng thiết yếu, đối tượng tiêu dùng rất lớn, có phạm vi ảnh hưởng rất rộng, giá mặt hàng này tác động trực tiếp đến số đông người dân, trong đó có người thu nhập thấp.
Hiện nay, trong phương pháp tính giá sách giáo khoa, các nhà xuất bản cộng cả chi phí phát hành sách, mức chiết khấu rất cao (năm học 2022-2023, mức chiết khấu đối với sách giáo khoa là 28,5% giá bìa, sách bài tập là 35% giá bìa) dẫn đến đẩy giá sách lên cao so với thu nhập của nhiều người dân. Vì vậy, cần thiết phải có công cụ kiểm soát để bảo đảm không tác động tiêu cực đến người dân.
Việc không quy định giá sàn là hợp lý vì đây là mặt hàng có tính đặc thù, đối tượng tiêu dùng mang tính bắt buộc, trong đó có cả đối tượng yếu thế. Nếu quy định giá sàn, các đơn vị phát hành sách không thể bán cho người dân với giá thấp hơn giá sàn, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân, nhất là người có thu nhập thấp.
Hiện nay, Chính phủ không đề xuất quy định giá sàn cho nên chưa đánh giá tác động nếu quy định giá sàn đối với sách giáo khoa. Vì vậy, theo Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì chưa đủ căn cứ để bổ sung quy định về giá sàn.
Hơn nữa, sách giáo khoa là mặt hàng đa dạng về chủng loại, lại tiêu dùng trên phạm vi cả nước, việc tính toán mức giá sàn phù hợp với từng cho từng loại sách và phải phù hợp với mọi khu vực khác nhau là khó khả thi. Trên thực tế điều hành, tùy tình hình kinh tế - xã hội từng thời điểm, Chính phủ sẽ quyết định mức giá trần phù hợp.
Về ý kiến cho rằng sẽ dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh nếu không quy định giá sàn, UBTVQH cho rằng Luật Cạnh tranh đã quy định rất rõ những hành vi cạnh tranh bị cấm. Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm soát, trường hợp vi phạm sẽ xử lý theo quy định của pháp luật.
Do đó, để ổn định thị trường đối với giá sách giáo khoa, tạo sự cạnh tranh lành mạnh, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, UBTVQH xin Quốc hội cho phép chỉ quy định giá trần, không quy định giá sàn đối với mặt hàng sách giáo khoa tại dự thảo Luật.
Sau khi tiếp thu ý kiến đại biểu, Quốc hội cũng đồng ý không bổ sung mặt hàng sữa dành cho người cao tuổi và thịt heo vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.
