Bền bỉ đến đáng kinh ngạc
Nhắc đến xe điện, nhiều người thường so sánh pin xe điện với pin điện thoại thông minh và lo ngại nó sẽ chai dần rồi "chết" sau vài năm sử dụng. Song, một nghiên cứu quy mô lớn vừa được công bố bởi Recurrent Auto - đơn vị hàng đầu về phân tích dữ liệu pin tại Mỹ, đã thay đổi định kiến này.
Thông số chai pin của các dòng xe điện qua các thời kỳ thời gian
ẢNH: RECURRENT AUTO
Dựa trên việc theo dõi và phân tích dữ liệu thời gian thực của hơn 20.000 xe điện đang lưu thông, Recurrent đưa ra một con số đáng ngạc nhiên: Trong số tất cả các xe điện được bán ra tại Mỹ từ năm 2011 đến nay, chỉ có 2,5% số xe phải thay pin.
Tuy nhiên, con số 2,5% này vẫn chưa phản ánh đúng bức tranh công nghệ hiện tại, bởi "tập nghiên cứu" của đơn vị này tập trung vào các mẫu xe đời cũ. Khi bóc tách dữ liệu kỹ hơn, các chuyên gia nhận thấy phần lớn các trường hợp phải thay pin rơi vào các mẫu xe sản xuất trước năm 2015, điển hình như Nissan Leaf đời đầu sử dụng công nghệ làm mát bằng không khí thụ động, khiến pin dễ bị quá nhiệt.
Đối với các dòng xe điện đời mới (sản xuất từ năm 2016 trở lại đây), nhờ áp dụng hệ thống quản lý nhiệt chủ động (làm mát bằng chất lỏng) và các thuật toán BMS (Battery Management System) thông minh, tỷ lệ thay pin đã giảm xuống mức dưới 1%. Đặc biệt, nếu xét trong khung thời gian 3 năm đầu sử dụng (đối với các xe đời 2019-2023), tỷ lệ thay thế pin chỉ nằm ở mức 0,3%.
Điều này khẳng định, với công nghệ hiện đại, pin không còn là một linh kiện tiêu hao cần thay thế định kỳ, mà đã trở thành một thành phần "miễn nhiễm" với các hỏng hóc thông thường, được thiết kế để tồn tại song hành cùng khung gầm xe.
Theo Recurrent, pin xe điện cũng sẽ gặp tình trạng "lão hóa" như với pin điện thoại, nhưng chậm hơn rất nhiều. Chúng có thể được sử dụng tới 10 - 20 năm, tùy thuộc vào độ hiện đại caiat công nghệ.
Không chỉ ít hỏng hóc, khả năng giữ dung lượng (State of Health - SoH) của pin xe điện qua thời gian cũng vượt xa kỳ vọng của giới chuyên môn. Một báo cáo khác từ Geotab, một đơn vị chuyên về dữ liệu hành trình (telematics) giám sát 10.000 xe điện, cho thấy tốc độ chai pin trung bình hiện nay chỉ vào khoảng 1,8% mỗi năm. Nghĩa là, nếu một chiếc xe điện mất 1,8% dung lượng pin mỗi năm, thì sau 15 năm hoạt động liên tục, viên pin đó vẫn còn giữ được khoảng 73% dung lượng gốc.
Trong khi đó, theo Geotab - một công ty tại Anh chuyên cung cấp công nghệ viễn thông cho ô tô, hầu hết pin xe điện có tuổi thọ tới 20 năm, với mức độ hao hụt hàng năm rất nhỏ. Con số này nhiều hơn 6 năm so với tuổi thọ trung bình của một chiếc ô tô ở Mỹ.
Trong quãng thời gian dài này, pin xe điện chỉ giảm khoảng 1,8% hiệu suất mỗi năm. Như vậy có nghĩa là người dùng xe điện sẽ mất 1,8% quãng đường chạy được sau mỗi năm - tuy không lý tưởng, nhưng cũng không phải điều gì quá nghiêm trọng. Sau 20 năm, nếu không có hư hỏng nào lớn, bạn vẫn có thể sử dụng khoảng 64% dung lượng pin ban đầu. Dữ liệu này được rút ra từ việc phân tích hơn 10.000 chiếc xe điện.
Nhìn chung, các nghiên cứu đều chỉ ra rằng "tuổi thọ" của pin xe điện thậm chí còn dài hơn chính chiếc xe. Sau 15 - 20 năm, 'xế yêu' của bạn có thể đã cũ nát, nội thất xuống cấp, nhưng pin vẫn hoàn toàn đủ khả năng phục vụ nhu cầu di chuyển hàng ngày.
Chiếc VinFast VF 5 của anh Hoàng Thanh Tùng sau khi chạy 160.000 km ghi nhận pin mới chỉ chai 1%
ẢNH: FBNV
Xe điện VinFast chạy hơn 160.000 km, chỉ chai… 1% pin
Tại Việt Nam, VinFast là nhà sản xuất xe điện duy nhất, lớn nhất và cũng chiếm thị phần cao nhất. Do đó, chất lượng pin xe điện VinFast cũng là điều được nhiều người dùng quan tâm nhất.
Thời gian qua, có rất nhiều chủ xe VinFast đã chia sẻ về mức độ chai pin khiến nhiều người bất ngờ. Ấn tượng nhất là câu chuyện chiếc VinFast VF 5 của tài xế Hoàng Thanh Tùng tại Nghệ An khi đạt mốc 160.000 km sau chưa đầy 2 năm sử dụng nhưng pin chỉ chai 1%.
Theo đó, chiếc xe được anh Tùng sử dụng từ tháng 12.2023, chủ yếu phục vụ mục đích chạy dịch vụ. Khi chạy được 160.000 km, anh Tùng mang xe tới kiểm tra tại xưởng dịch vụ chính hãng. Kết quả là sau gần hai năm sử dụng, pin của xe chỉ bị chai khoảng 1%. Đáng chú ý, anh Hoàng Thanh Tùng cho biết anh không áp dụng biện pháp sạc hay bảo quản đặc biệt nào trong quá trình sử dụng. Xe được sạc theo nhu cầu hàng ngày mà không kiểm soát mức sạc cụ thể.
Không chỉ gây bất ngờ về độ chai pin, 'xế yêu' của anh Tùng còn khiến nhiều người "ngã ngửa" với chi phí nuôi rẻ đến không tưởng. Tổng tiền bảo dưỡng và sửa chữa cho tới khi xe chạy được 160.000 km chỉ vào khoảng hơn 7 triệu đồng, gồm 120.000 đồng thay hai bóng đèn, 4,3 triệu đồng thay ba chiếc lốp, và khoảng 3 triệu đồng cho 9 lần bảo dưỡng định kỳ.
"Chi phí vận hành xe điện tiết kiệm hơn xe xăng rất nhiều. Lốp phải tới 120.000 km mới cần thay, lọc gió 10 vạn km vẫn cũng chưa cần thay thế. Sơn xe giữ màu tốt, động cơ và gầm bệ hoạt động ổn định" - anh dẫn chứng.
Chủ xe này còn khiến mọi người gật gù tấm tắc khi "khoe" ảnh dùng pin của xe để chạy 2 quạt lớn, 3 bóng đèn và 1 máy lạnh trong 1 buổi đi cắm trại, mà chỉ tiêu tốn 30% dung lượng pin.
Dưới bài đăng chia sẻ của anh Hoàng Thanh Tùng, nhiều chủ xe điện VinFast khác cũng cho biết có cùng trải nghiệm về độ ổn định và chi phí vận hành.
Với tất cả những nghiên cứu và dẫn chứng từ hàng triệu phuơng tiện trên thế giới, người dùng toàn cầu ngày càng củng cố niềm tin vào tuổi thọ bền bỉ của pin xe điện.
