Nông dân xã Sặp Vạt chăm sóc xoài tròn.
HTX nông nghiệp Xuân Tiến, xã Sặp Vạt, có 60 ha xoài tròn, gồm 20 ha xoài tròn cổ thụ và 40 ha xoài tròn trồng mới, 100% diện tích đều nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý. Ông Hà Viễn Lâm, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Xuân Tiến, cho biết: HTX đã liên kết với các hộ dân có vườn xoài cổ thụ đầu tư cải tạo. Phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện hướng dẫn các thành viên các kỹ thuật đốn tỉa, phòng trừ sâu đục thân cây già cỗi; triển khai mô hình trồng mới xoài tròn ghép cành từ giống đầu dòng. Nhờ vậy, toàn bộ diện tích xoài của HTX phát triển tốt, cho năng suất từ 10-12 tấn/ha. Dự kiến năm nay, xoài tròn của HTX sẽ cho sản lượng khoảng 300 tấn.
4 năm trở lại đây, các thành viên HTX Xuân Tiến chú trọng áp dụng kỹ thuật trồng theo quy trình VietGAP, hữu cơ, đầu tư công nghệ tưới tự động, dùng phân bón hữu cơ và không phun thuốc trừ cỏ, nâng cao chất lượng quả.
Anh Quàng Văn Bun, thành viên HTX Xuân Tiến, chia sẻ: Thời điểm xoài ra hoa, đậu quả là vào mùa khô. 3 năm nay, được HTX hướng dẫn, gia đình đã lắp đặt hệ thống dẫn nước về tưới để tỷ lệ đậu quả cao và phát triển đồng đều. Một tháng nay, trên địa bàn xuất hiện một số trận mưa, gia đình đang tập trung vào bón phân cho cây để quả đạt năng suất cao nhất. Với 2 ha xoài tròn, dự kiến vụ này, gia đình thu 18 tấn quả.
HTX Nông nghiệp Xuân Tiến, xã Sặp Vạt, hướng dẫn thành viên lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm cho xoài tròn.
Còn tại Chiềng Pằn, xã phối hợp với cán bộ chuyên môn của huyện tuyên truyền, vận động bà con chăm sóc diện tích xoài tròn già cỗi, sử dụng một số chế phẩm thuốc phòng trừ sâu đục quả; sử dụng phân bón hợp lý để dưỡng quả, tưới nước, chọn những quả xoài đạt tiêu chuẩn, mã đẹp để lại và tỉa bớt những quả không đạt chất lượng để cây khỏe.
Gia đình ông Hà Văn Dự, bản Chiềng Phú, xã Chiềng Pằn, đang trồng trên 1 ha xoài tròn. Từ năm 2018, được Viện Nông nghiệp Việt Nam hỗ trợ giống, phân bón và chuyển giao kỹ thuật trồng từ cây đầu dòng, đến nay, diện tích xoài tròn của gia đình phát triển tốt, cho quả to, đạt trọng lượng từ 180-200 gam/quả, khắc phục được nhược điểm hạt to, nhiều xơ so với trước, trung bình mỗi năm cho thu nhập trên 200 triệu đồng. Gia đình ông đã chủ động nguồn nước bằng cách đào ao, trải bạt trên đỉnh đồi, trữ nước mưa, giếng khoan; đầu tư gần 100 triệu đồng lắp đặt đường ống dẫn nước từ ao, tưới tiết kiệm cho xoài.
Ông Dự chia sẻ: Quá trình từ lúc quả còn non đến lúc chín diễn ra trong khoảng 4 tháng. Nếu không có kỹ thuật chăm sóc, bón phân hợp lý và cung cấp đủ nước tưới thì cây sẽ bị khô rễ, rụng, nứt quả và giảm năng suất. Gia đình đã tích cực tưới nước, bón phân đợt đầu vào giữa tháng 3 để hạn chế quá trình rụng quả non và bón đợt 2 vào cuối tháng 4, đẩy nhanh quá trình phát triển của quả để đạt kích cỡ tối đa. Đến nay, quả phát triển tròn đều, mã đẹp, không có hiện tượng sâu bệnh. Khoảng cuối tháng 5 sẽ cho thu hoạch, dự kiến sản lượng đạt 9 tấn quả.
Cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Yên Châu kiểm tra tình hình sâu bệnh trên xoài tròn tại xã Chiềng Pằn.
Toàn huyện Yên Châu có gần 300 ha xoài tròn, trong đó có 177 ha được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý tại các xã Chiềng Pằn, Sặp Vạt. Dự kiến năm nay sản lượng xoài tròn đạt khoảng gần 1.550 tấn. Với vị ngọt đậm và hương thơm đặc trưng, những năm gần đây, xoài tròn Yên Châu đã được người tiêu dùng biết đến và ưa chuộng.
Ông Lò Thế Thi, Phó Chủ tịch UBND huyện, chia sẻ: Huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phân công cán bộ kỹ thuật phụ trách các xã nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý và các xã lân cận hướng dẫn bà con chăm sóc theo quy trình VietGAP, hữu cơ, nâng cao chất lượng và sản lượng xoài tròn. Vận động nhân dân mở rộng diện tích từ giống đầu dòng, không lai tạo từ các giống có nguồn gốc bên ngoài và đến vụ thu hoạch cũng không thu mua xoài ở các vùng khác về để trà trộn bán ra thị trường. Huyện chỉ đạo phòng chuyên môn, các HTX trên địa bàn quản lý tốt vùng trồng, khâu nối tiêu thụ, giới thiệu sản phẩm xoài tròn; hỗ trợ bao bì nhãn mác sản phẩm, mở các điểm bán và giới thiệu xoài tròn chính hiệu; tạo điều kiện cho các HTX tham gia các hội chợ, chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm xoài tròn Yên Châu tới người tiêu dùng.
Năm nay, UBND huyện Yên Châu tổ chức Ngày hội xoài lần thứ VI, dự kiến diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 24-26/5 tại bản Khá, xã Sặp Vạt. Đây là bản có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch cộng đồng, với hàng chục héc ta cây xoài tròn cổ thụ và nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý, cùng nhiều hoạt động hấp dẫn, như: Thi hái xoài tròn; thi trưng bày, tạo hình nghệ thuật từ xoài và các gian hàng nông sản, tiểu thủ công nghiệp đặc trưng của các xã, thị trấn; tham quan trải nghiệm vườn xoài, cùng với nhiều phần thi trò chơi dân gian, múa xòe… Thông qua ngày hội, nhằm quảng bá thương hiệu quả xoài tròn Yên Châu và tôn vinh những người trồng xoài; giới thiệu mảnh đất, hình ảnh con người Yên Châu đến với đông đảo du khách.
Quan tâm xây dựng thương hiệu, bảo tồn, phát triển giống và tăng cường quảng bá hình ảnh đã góp phần đưa quả xoài tròn Yên Châu ngày càng khẳng định thương hiệu. Hy vọng năm nay, xoài tròn Yên Châu tiếp tục được mùa, được giá, mở rộng thị trường, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân.
