Kinh tế vĩ mô và trong nước
Các thông tin kinh tế vĩ mô đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng diễn biến của thị trường chứng khoán, đặc biệt là chứng khoán phái sinh. Trong đó, cung - cầu thị trường là biến số chịu ảnh hưởng mạnh từ các chỉ báo kinh tế vĩ mô, đồng thời là yếu tố tác động trực tiếp tới biến động của chỉ số phái sinh.
Tình hình kinh tế thế giới: Các chỉ số như tăng trưởng GDP, lạm phát, lãi suất và tỷ lệ thất nghiệp phản ánh sức khỏe nền kinh tế và kỳ vọng trong tương lai. Những thay đổi trong các chỉ số này thường kéo theo biến động lớn trên thị trường phái sinh, khi nhà đầu tư điều chỉnh kỳ vọng đối với tài sản cơ sở.
Sự kiện kinh tế quan trọng: Các sự kiện lớn như bầu cử, xung đột địa chính trị hoặc thiên tai có thể gây gián đoạn hoạt động thương mại và tác động trực tiếp đến dòng vốn đầu tư. Đồng thời, yếu tố tâm lý nhà đầu tư cũng dễ bị ảnh hưởng, dẫn đến sự biến động mạnh trên thị trường phái sinh.
Chính sách điều hành của Chính phủ: Các công cụ điều tiết vĩ mô như chính sách tiền tệ và tài khóa, bao gồm điều chỉnh lãi suất, phát hành nợ công hay các gói kích cầu, đều có thể thay đổi định giá tài sản cơ sở. Điều này khiến thị trường phái sinh phản ứng tức thì trước kỳ vọng lạm phát hoặc chi phí vốn thay đổi.
Ngoài ra, các yếu tố kinh tế trong nước bao gồm diễn biến tài chính, chính sách vĩ mô, cũng như các văn bản pháp luật mới được ban hành hoặc sửa đổi, đều có thể tác động trực tiếp đến diễn biến của thị trường phái sinh và chỉ số hợp đồng tương lai
Sản phẩm phái sinh Future X của DNSE có lợi thế ở tốc độ và sự ổn định - những yếu tố tiên quyết trong giao dịch phái sinh. Ảnh: DNSE
Doanh nghiệp trong VN30
Chỉ số VN30 đại diện cho 30 cổ phiếu có vốn hóa lớn, thanh khoản cao nhất trên sàn HOSE, chiếm khoảng 80% giá trị vốn hóa và 60% giá trị giao dịch toàn thị trường. VN30 được tính toán dựa trên tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng có điều chỉnh, với tỷ trọng mỗi mã không vượt quá 10%.
VN30 là chỉ số cơ sở của các sản phẩm chứng khoán phái sinh tại Việt Nam, đặc biệt là hợp đồng tương lai chỉ số VN30- sản phẩm đang chiếm ưu thế. Do đó, biến động của chỉ số này ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị các hợp đồng phái sinh và tâm lý giao dịch của nhà đầu tư.
Thông tin liên quan đến các doanh nghiệp trong rổ VN30 như kết quả kinh doanh, thay đổi nhân sự cấp cao hay hoạt động M&A đều có thể tác động đến cả thị trường cơ sở và thị trường phái sinh.
Hiện, thị trường phái sinh Việt Nam cung cấp hai sản phẩm chính: hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ, trong đó VN30 chiếm tỷ trọng lớn hơn. Nhà đầu tư sử dụng các công cụ này để phòng ngừa rủi ro hoặc đầu cơ theo biến động chỉ số.
Ngoài yếu tố cơ bản, mối liên hệ giữa thị trường cơ sở và phái sinh còn chịu ảnh hưởng bởi cơ chế giao dịch như tỷ lệ ký quỹ, giới hạn biến động giá, cũng như tâm lý thị trường.
DNSE cung cấp phân tích chỉ số doanh nghiệp qua Senses. Ảnh: DNSE
Các hợp đồng phái sinh
Thông tin về các hợp đồng phái sinh như ngày đáo hạn, thời điểm giao dịch mới, thay đổi tỷ lệ cọc ban đầu, điều chỉnh thuế, phí sẽ tác động đến tâm lý và quyết định đầu tư của nhà đầu tư.
Những yếu tố này cũng ảnh hưởng mạnh sự quan tâm và hành vi giao dịch trên thị trường phái sinh.
Thanh khoản thị trường
Cung nhiều hơn cầu:
Khi số hợp đồng phái sinh bán ra vượt số mua vào, áp lực giảm giá sẽ tác động đến tâm lý nhà đầu tư. Ví dụ, khi nhà đầu tư chốt lời bằng cách bán hợp đồng tương lai, giá tương lai giảm.
Cung ít hơn cầu:
Khi số hợp đồng phái sinh mua vào nhiều hơn bán ra, giá sẽ có xu hướng tăng. Điều này xảy ra khi nhà đầu tư kỳ vọng vào sự tăng giá, thường dựa trên các thông tin cung-cầu hiện có. Ví dụ, khi nhà đầu tư mua hợp đồng tương lai vì dự đoán giá sẽ tăng, giá tương lai có thể đi lên.
Trên thị trường phái sinh Việt Nam, DNSE ghi điểm với các nhà đầu tư nhờ nền tảng giao dịch ứng dụng công nghệ hiện đại, đẩy mạnh những yếu tố then chốt trong chứng khoán phái sinh như trải nghiệm tốc độ nhanh, ổn định, hệ thống quản trị cho vay thông minh và tỷ lệ cọc mở hợp đồng hấp dẫn...
Ngoài ra, các tính năng chốt lời, cắt lỗ tự động theo tùy chọn chiến thuật là những công cụ nổi bật, giúp nhà đầu tư phản ứng kịp thời với mọi biến động của thị trường, tối ưu hiệu quả.
Sau gần 2 năm gia nhập thị trường phái sinh, thị phần của DNSE tăng từ 9,98% thị phần trong quý IV/2024 lên 16,72% trong quý I/2025. Doanh nghiệp cũng tích cực tổ chức các hoạt động tạo sân chơi kết nối cho các nhà đầu tư như Võ đài phái sinh, Lướt sóng phái sinh...
