Khi đưa con đi chơi công viên, tôi thấy một người mẹ đang ôm đứa con khóc thét, nhẹ nhàng dỗ dành: "Không sao, có mẹ đây". Nhưng người cha đứng bên lại nói: "Đừng bế mãi, nó sẽ hư đấy!".
Cảnh tượng này khiến tôi suy nghĩ: Có thật là bế con thường xuyên sẽ làm con "hư" không? Những đứa trẻ "ít được ôm ấp" khi lớn lên có thực sự độc lập hơn không?.
Với những câu hỏi này, tôi đã đọc một số sách tâm lý học và dần nhận ra trong quá trình đồng hành cùng con: Việc ôm con hay không ôm không chỉ là một vấn đề thói quen mà nó ẩn chứa ảnh hưởng sâu sắc đến tình cảm, cảm giác an toàn và quỹ đạo trưởng thành của trẻ.
Việc ôm con hay không ôm không chỉ là một vấn đề thói quen mà nó ẩn chứa ảnh hưởng sâu sắc đến tình cảm, cảm giác an toàn và quỹ đạo trưởng thành của trẻ. Ảnh minh hoạ
3 khác biệt khi trẻ thường xuyên được ôm
Khác biệt 1: Trẻ thường xuyên được ôm có cảm giác an toàn hơn
Khi còn là trẻ sơ sinh, con xây dựng kết nối với cha mẹ thông qua xúc giác. Khi chúng khóc và được bế lên kịp thời, chúng sẽ nhanh chóng bình tĩnh lại vì đã cảm nhận được một cảm giác an toàn đáng tin cậy.
Cảm giác này không phải là "nuông chiều", mà là biểu hiện quan trọng của mối quan hệ gắn bó sớm.
Lý thuyết gắn bó của nhà tâm lý học John Bowlby chỉ ra rằng, phản hồi kịp thời của cha mẹ giúp trẻ hình thành "gắn bó an toàn". Điều này không chỉ giúp trẻ ít khóc hơn trong giai đoạn sơ sinh, mà còn đặt nền móng cho sự ổn định cảm xúc sau này.
Trẻ thường xuyên được ôm có cảm giác an toàn hơn. Ảnh minh hoạ: Shutterstock
Tôi nhớ khi con còn nhỏ, hễ con khóc là tôi bế ngay. Người lớn trong nhà thường nói: "Không nên bế mãi, cứ để nó khóc một lúc là được". Nhưng mỗi lần tôi bế con lên, con đều nhanh chóng dịu lại, và số lần quấy khóc cũng dần giảm đi.
Sau này tôi mới biết, trẻ thường xuyên được ôm ấp sẽ thể hiện sự tự tin và thư thái hơn trong môi trường lạ, dường như luôn có một niềm tin rằng "Mẹ sẽ luôn đáp lại mình". Cảm giác an toàn này có lẽ chính là điểm khởi đầu để con tự tin đối diện với thế giới khi lớn lên.
Khác biệt 2: Trẻ thường xuyên được ôm dễ dàng bộc lộ cảm xúc hơn
Trẻ thường xuyên được ôm sẽ cảm nhận được tình yêu và sự phản hồi từ cha mẹ, nên hiểu rõ hơn cách thể hiện cảm xúc và nhu cầu của mình. Chúng học cách dùng lời nói hoặc hành động để tìm kiếm sự hỗ trợ, thay vì đối phó với vấn đề cảm xúc bằng cách kìm nén hoặc né tránh.
Có lần, tôi dẫn con đến nhà bạn chơi. Con của bạn tôi bị ngã, cố nén nước mắt không nói gì, lẳng lặng trốn vào một góc. Con tôi thấy vậy chạy lại hỏi: "Mẹ ơi, bạn có đau không?". Tôi tò mò: "Đúng vậy, có lẽ bạn ấy buồn lắm. Nếu con bị ngã đau thì con sẽ làm gì?". Con bé suy nghĩ một lát rồi nói: "Con sẽ nói cho mẹ biết, và bảo mẹ ôm con".
Trẻ thường xuyên được ôm sẽ cảm nhận được tình yêu và sự phản hồi từ cha mẹ, nên hiểu rõ hơn cách thể hiện cảm xúc và nhu cầu của mình. Ảnh minh hoạ
Tôi nhận ra rằng, thể hiện nhu cầu không có nghĩa là yếu đuối, mà là một cách xử lý cảm xúc lành mạnh của trẻ. Khả năng này có lẽ được bồi dưỡng từ những lần được ôm lên và được an ủi khi còn nhỏ.
Ngược lại, trẻ ít được ôm ấp, do thiếu tương tác cảm xúc sớm, có thể cảm thấy khó khăn khi bày tỏ cảm xúc. Khi lớn lên, chúng có xu hướng né tránh hoặc che giấu cảm xúc của mình, thậm chí tỏ ra lạnh lùng trong các mối quan hệ xã hội.
Khác biệt 3: Trẻ thường xuyên được ôm giỏi xây dựng quan hệ thân mật hơn
Ôm ấp là một ngôn ngữ không lời, nó truyền tải đến trẻ thông điệp "Con được yêu thương". Tình yêu này sẽ bén rễ trong lòng trẻ, ảnh hưởng đến thái độ của chúng đối với các mối quan hệ thân mật sau này.
Trẻ thường xuyên được ôm, cảm nhận được tình yêu và sự an toàn đầy đủ, khi lớn lên sẽ sẵn lòng tin tưởng người khác hơn, và cũng dễ dàng xây dựng các mối quan hệ lành mạnh hơn.
Tôi quen một bà mẹ đơn thân, cô ấy rất tận tâm trong việc đồng hành cùng con. Con cô ấy khi còn nhỏ rất quấn mẹ, cô ấy chưa bao giờ thấy phiền, luôn muốn ôm ấp, dỗ dành con. Sau này tôi nhận thấy, con cô ấy không chỉ vui vẻ chia sẻ, mà còn đặc biệt thích giúp đỡ bạn bè.
Tình yêu và sự ôm ấp từ sớm là nền tảng để trẻ xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người sau này. Ảnh minh hoạ
Điều này càng củng cố niềm tin của tôi: Tình yêu và sự ôm ấp từ sớm là nền tảng để trẻ xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với mọi người sau này.
Trẻ ít được ôm ấp, do thiếu trải nghiệm về tình yêu thương này, có thể thể hiện sự xa cách trong các mối quan hệ thân mật. Chúng sợ dựa dẫm vào người khác, thậm chí có thái độ phòng vệ trong tình cảm. Có lẽ chính vì thiếu đi trải nghiệm "được yêu thương vô điều kiện" đó, chúng thiếu đi niềm tin vào sự kết nối giữa người với người.
Sự khác biệt rõ rệt của những đứa trẻ được ôm ấp, yêu thương
Trẻ thường xuyên được ôm ấp và trẻ ít được ôm ấp thực sự có sự khác biệt rõ rệt khi lớn lên. Chúng có cảm giác an toàn hơn, giỏi thể hiện cảm xúc hơn, và dễ dàng xây dựng mối quan hệ thân mật hơn.
Những cái ôm tưởng chừng đơn giản này lại gieo vào lòng trẻ hạt giống "Tình yêu và Sự tin tưởng" có ảnh hưởng sâu rộng đến cuộc đời.
Những cái ôm tưởng chừng đơn giản này lại gieo vào lòng trẻ hạt giống "Tình yêu và Sự tin tưởng". Ảnh minh hoạ
Bạn cũng sẽ hiểu ra rằng, ôm con không bao giờ là nuông chiều, mà là một sự phản hồi sâu sắc có ý nghĩa lâu dài đối với cuộc đời chúng.
Lần tới, khi con chìa đôi tay nhỏ bé muốn được bạn ôm, hãy thử dùng cái ôm để đáp lại con, bạn sẽ nhận ra đó là món quà tốt nhất bạn có thể dành tặng cho con mình.
