Vào cuối những năm 1980, đích thân một nhóm giám đốc điều hành của Frito Lay – công ty con của Pepsi và cũng là một trong những công ty sản xuất thức ăn nhanh lớn nhất thế giới - đã bay đến để lắng nghe ý tưởng của một nhân viên lao công về một món ăn nhẹ mới sẽ chiếm lĩnh thị trường Latinh: Flamin’ Hot Cheetos.
Kể từ đó, cuộc đời của người nhân viên lao công đó đã mãi mãi thay đổi. Ông được đề nghị vào hàng ngũ lãnh đạo của công ty, góp phần mang lại hàng tỉ USD doanh thu từ ý tưởng của mình. Ông là Richard Montañez
Tuổi thơ cơ cực, ít học, phải nhờ vợ điền giúp đơn xin việc
Montañez là con trai của một người Mexico nhập cư ở Nam California. Tuổi thơ của ông gắn liền với nghề nông trên những cánh đồng nho. 14 thành viên trong gia đình 3 thế hệ khi đó phải sống chung trong một căn nhà nhỏ xây bằng đá vôi trong một trại lao động nhập cư.
Mới học đến lớp 4, Montañez đã phải bỏ học và làm một loạt các công việc như đồ tể hay rửa xe ô tô. Năm 1976 - ở tuổi18 – ông xin vào vị trí gác cổng kiêm lao công tại một nhà máy của Frito-Lay ở Rancho Cucamonga, California. Khi đó, thậm chí vợ của ông còn phải điền đơn xin việc giúp ông vì Montañez chẳng thể đọc viết tiếng Anh ra hồn. Mức lương của ông khi đó chỉ là 4 USD một giờ kèm theo các khoản trợ cấp.
Ảnh minh họa
Dù mức lương thấp, Montañez vẫn rất tận tâm trong công việc. Ông luôn ghi nhớ lời dặn của ông nội: "Hãy đảm bảo rằng sàn nhà luôn sáng bóng. Để người ta biết rằng chính Montañez đã lau nó." Đó chính là một phẩm chất đáng quý góp phần vào thành công của ông sau này.
Ông cũng từng chia sẻ: "Tôi nhận ra một điều rằng, khi bạn tin rằng mình sẽ là người giỏi nhất, cái gọi là 'chỉ là một tên gác cổng' cũng sẽ chẳng có ý nghĩa gì!"
"Cá chép hóa rồng", phá vỡ mọi giới hạn
Vào những năm 1980 (10 năm kể từ khi Montañez bắt đầu đảm nhiệm công việc lau sàn), cuộc đời của ông đã thay đổi mãi mãi: Ông được xem một video từ công ty, trong đó Giám đốc điều hành lúc bấy giờ là Roger Enrico khuyến khích nhân viên “hành động như một người chủ” để góp phần giúp cho công ty trở nên tốt hơn. Và Montañez ngay lập tức đã nắm bắt cơ hội của mình.
Montañez bắt đầu tìm hiểu thêm về quy trình và sản phẩm của Frito-Lays và nhanh chóng nhận ra rằng công ty không có bất kỳ sản phẩm nào chuyên hướng đến cộng đồng Latinh, tức là “không có vị cay hay nóng.” Ông nghĩ ra ý tưởng thêm bột ớt và một số gia vị khác lên Cheetos nguyên chất, rồi mời gia đình và bạn bè nếm thử.
Sau khi ý tưởng này đều được mọi người yêu thích, ông quyết định đưa nó đến với các ông lớn. Ông thử gọi một CEO trong công ty và thật ngạc nhiên là chính Roger Enrico đã lắng nghe - và yêu cầu Montañez chuẩn bị một bài thuyết trình về sản phẩm của mình
Hai tuần sau, ở tuổi 26, đeo chiếc cà vạt có giá chỉ 3 USD mà người hàng xóm đã thắt giúp, người lao công Montañez tự tin trình bày sản phẩm mới trước một số giám đốc điều hành có trình độ cao nhất ở Mỹ.
6 tháng sau, công ty Frito-Lay phát hành sản phẩm Flamin’ Hot Cheetos từ ý tưởng của Montañez tại một số thị trường thử nghiệm nhỏ của người Latinh. Cuối cùng, vào năm 1992, Flamin 'Hot Cheetos đã được phê duyệt để mở bán trên toàn quốc.
Ngày nay, Flamin’ Hot Cheetos đã trở thành một sản phẩm trị giá hàng tỉ USD — một trong những mặt hàng hàng đầu trong danh mục đầu tư của công ty Frito-Lay.
Còn Richard Montañez cũng không còn phải cầm đến cây chổi lau sàn nữa, bởi ông đã được mời vào hàng ngũ lãnh đạo công ty, đảm nhiệm vị trí phó giám đốc điều hành khu vực Bắc Mỹ. Tiếp đà thắng lợi, ông trở thành một diễn giả truyền cảm hứng, đồng thời viết sách kể lại hành trình của bản thân và chia sẻ các kinh nghiệm kinh doanh, trong đó không thể không nhắc tới sự nhạy bén, nhận định đúng đắn nhu cầu của thị trường để hướng sản phẩm đến đúng đối tượng khách hàng tiềm năng.
Giờ đây, ông là phó chủ tịch điều hành mảng bán hàng đa văn hóa của PepsiCo (công ty mẹ của Frito-Lay) ở khu vực Bắc Mỹ. Ngoài ra, Richard còn một "nghề tay trái" kiếm bộn tiền khác là làm diễn giả. Ông từng xuất hiện tại sự kiện của Walmart, Target và Đại học Harvard, mức thù lao cho mỗi lần xuất hiện của ông từ 10.000 – 50.000 USD. Ước tính, ông sở hữu khối tài sản trị giá khoảng 20 triệu USD.
Montañez hiện sống cùng vợ, bà Judy tại Cucamonga. Ông có 3 người con trai và đã lên chức ông với 4 người cháu nội.
Triết lý lãnh đạo của Phó chủ tịch "mù tiếng Anh"
Từ vị trí một người lao công, Montañez’ đã cá chép hóa rồng, viết nên một câu chuyện vĩ đại về cuộc đời mình. Bài học mà ông khơi gợi cho mọi người là không phải bàn cãi. Thế nhưng, các nhà lãnh đạo cũng có thể rút ra các bài học trên góc độ người điều hành một công ty như sau:
- Sự sáng tạo có thể đến từ bất cứ đâu: Tạp chí Harvard Business Review viết rằng mặc dù gần 60% công việc ở Hoa Kỳ yêu cầu rất ít hoặc không yêu cầu khả năng giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
Nhưng điều đó không có nghĩa là một nửa số công nhân Mỹ (như Montañez’) không biết sáng tạo, mà là khả năng sáng tạo của họ không được khai thác. Do đó, hãy biết cách tận dụng nguồn trí tuệ tập thể để tìm ra ý tưởng sáng tạo nhất để giải quyết một vấn đề.
- Trân trọng những ý tưởng mới: Giám đốc điều hành của Frito-Lay có thể chỉ lắng nghe ý tưởng của Montañez, sau đó bác bỏ hoặc đơn giản là nhận công lao về mình, nhưng họ đã không làm vậy. Họ trân trọng ý tưởng đó, nghiêm túc xem xét, và dành cho Montañez phần thưởng xứng đáng. Đó là cách họ góp phần giúp cho ý tưởng trở nên hiệu quả, mang lại thành công và giúp họ chiêu dụ thêm một tài năng trong đội ngũ.
- Hỗ trợ bằng hành động, không chỉ bằng lời nói: Đây chính là điều sẽ đánh dấu sự khác biệt giữa nỗ lực đổi mới bền vững và một ý tưởng đổi mới giả tạo. Trước khi ra mắt Flamin' Hot Cheetos, công ty Frito-Lay chỉ có 3 sản phẩm Cheeto.
Kể từ khi ra mắt, công ty đã phát triển hơn 20 sản phẩm, mỗi sản phẩm trị giá hơn 300 triệu USD. Bằng cách trân trọng tiếng nói của Montañez và ủng hộ ý tưởng của ông, vị CEO của Frito-Lay đã cho toàn bộ công ty của mình thấy rằng ông không chỉ tung ra video tuyên truyền đổi mới, mà đã thực sự ủng hộ những ý tưởng mới mẻ.
