Nhiều nhà máy Trung Quốc tạm dừng sản xuất, tìm kiếm thị trường mới do ảnh hưởng thuế Mỹ

Các nhà máy Trung Quốc buộc phải dừng sản xuất

Theo các chuyên gia và doanh nghiệp, việc Mỹ liên tục tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc đã khiến nhiều nhà máy tại nước này phải tạm ngừng sản xuất và tìm hướng đi mới.

Ông Cameron Johnson, đối tác cấp cao tại công ty tư vấn Tidalwave Solutions (Thượng Hải), cho biết một số nhà máy, nhất là trong lĩnh vực đồ chơi, hàng thể thao và sản phẩm giá rẻ, đã phải cho phân nửa công nhân tạm nghỉ và ngưng phần lớn hoạt động sản xuất.

Dù hiện tượng này chưa lan rộng toàn quốc, nhưng nó đang diễn ra tại các trung tâm xuất khẩu lớn như Nghĩa Ô và Đông Quan, với nguy cơ ngày càng trầm trọng nếu tình hình không cải thiện.

Ước tính, khoảng 10-20 triệu lao động Trung Quốc đang làm việc trong các ngành liên quan đến xuất khẩu sang Mỹ, theo Goldman Sachs. Những cú sốc thuế mới từ Mỹ khiến nhiều nhà máy buộc phải giãn việc, thậm chí đóng cửa, trong khi triển vọng đàm phán thương mại giữa hai nước hiện khá mờ nhạt.

Theo ông Ash Monga, CEO công ty quản lý chuỗi cung ứng Imex Sourcing Services (Quảng Châu), tác động từ việc Mỹ tăng gấp đôi thuế quan lần này còn nặng nề hơn cả đại dịch Covid-19.

Các doanh nghiệp nhỏ, với nguồn lực tài chính hạn chế, gần như không thể chịu nổi sức ép đột ngột này và đối mặt nguy cơ phá sản.

Để ứng phó, ông Monga đã lập một trang web có tên “Tariff Help” nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp tìm nguồn cung từ bên ngoài Trung Quốc.

Việc tăng thuế cũng khiến nhiều doanh nghiệp không thể trụ vững tại thị trường Mỹ và buộc phải tìm kiếm cơ hội ở các thị trường khác như châu Âu, Nam Mỹ hoặc Đông Nam Á.

Công nhân sản xuất hàng dệt may ở Tân Châu, Sơn Đông, Trung Quốc

Các doanh nghiệp Trung Quốc đang xoay xở như thế nào?

Trước áp lực mất đơn hàng xuất khẩu, nhiều nhà sản xuất Trung Quốc đang chuyển hướng bán hàng trực tuyến trong nước.

Một ví dụ là Woodswool – nhà sản xuất đồ thể thao tại Ninh Ba, gần Thượng Hải – đã nhanh chóng mở kênh bán hàng livestream chỉ sau một tuần và ghi nhận hơn 30 đơn hàng, tổng giá trị khoảng 5.000 nhân dân tệ.

Tuy nhiên, lãnh đạo Woodswool cho biết hơn một nửa sản lượng của nhà máy từng dành cho thị trường Mỹ và sẽ phải mất từ hai đến ba tháng để tìm kiếm thị trường mới thay thế.

Các nền tảng công nghệ lớn của Trung Quốc như Baidu cũng đang hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu chuyển hướng tiêu thụ nội địa bằng cách cung cấp các công cụ AI và trợ cấp cho việc bán hàng trực tuyến.

Mặc dù các tập đoàn như JD.com hay Meituan đã cam kết chi hàng trăm tỷ nhân dân tệ để mua hàng xuất khẩu tồn đọng, nhưng con số này chỉ chiếm phần rất nhỏ so với tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ năm ngoái, hơn 524 tỷ USD.

Ngoài ra, sản phẩm thiết kế cho người tiêu dùng Mỹ chưa chắc đã phù hợp với người tiêu dùng Trung Quốc sống trong các căn hộ thành thị.

Các doanh nghiệp buộc phải tìm cách tiếp cận người tiêu dùng thông qua mạng xã hội như Red Note hay Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc), song sự mệt mỏi của người tiêu dùng nội địa ngày càng rõ rệt, khiến nỗ lực tiêu thụ trong nước gặp nhiều trở ngại.

Trước sự kiểm soát gắt gao của Mỹ đối với hành vi chuyển tải hàng hóa, ngày càng ít doanh nghiệp Trung Quốc chọn cách luồn lách xuất khẩu qua nước thứ ba.

Thay vào đó, nhiều công ty đang chuyển sản xuất sang Ấn Độ hoặc Đông Nam Á hoặc tập trung khai thác thị trường châu Âu và Mỹ Latinh.

Một số doanh nghiệp đã thành công trong việc xây dựng mạng lưới kinh doanh mới. Chẳng hạn, công ty Beijing Mingyuchu hiện xuất khẩu sản phẩm phòng tắm sang Brazil, dù đối mặt với biến động tỷ giá và chi phí vận chuyển cao.

Ngoài ra, Cotrie Logistics – công ty logistics ở Ghana – cũng đang phát triển mạnh nhờ nhu cầu tìm kiếm nguồn hàng từ Trung Quốc tăng cao do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.