6 trường hợp khiến bạn mất trắng quyền lợi từ bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là “lá chắn tài chính” quan trọng giúp người lao động đảm bảo cuộc sống khi ốm đau, nghỉ hưu hay gặp rủi ro. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng một số sai lầm hoặc tình huống bất ngờ có thể khiến bạn mất trắng các quyền lợi này.

Dưới đây là những trường hợp phổ biến mà bạn cần lưu ý để tránh rơi vào cảnh “tiền mất tật mang”.

1. Không đóng BHXH đủ thời gian quy định

Theo Luật BHXH Việt Nam, để được hưởng lương hưu, người lao động cần đóng BHXH tối thiểu 20 năm. Nếu bạn nghỉ việc hoặc chuyển đổi công ty mà không tiếp tục tham gia, tổng thời gian đóng dưới mức này sẽ khiến bạn không đủ điều kiện nhận hưu trí.

Chẳng hạn, anh Thái (Hà Nội) làm việc 10 năm rồi nghỉ ngang, không đóng tiếp BHXH. Đến tuổi hưu, anh mới phát hiện mình chỉ được rút BHXH một lần thay vì nhận lương hưu hàng tháng - một khoản tiền ít ỏi không đủ trang trải cuộc sống về già.

2. Rút BHXH một lần: Đánh đổi tương lai

Rút BHXH một lần đang là lựa chọn của nhiều người khi nghỉ việc để lấy tiền trang trải trước mắt. Tuy nhiên, đây cũng là con đường ngắn nhất khiến bạn mất hết quyền lợi dài hạn như hưu trí, bảo hiểm y tế (BHYT) khi về già hay trợ cấp tử tuất cho người thân.

Chị Lan (TP.HCM) từng rút 150 triệu đồng BHXH một lần sau 7 năm làm việc. Giờ đây, chị hối hận vì không còn cơ hội tham gia lại để đủ năm hưởng lương hưu, trong khi số tiền đó đã tiêu hết từ lâu.

Bảo hiểm xã hội là “lá chắn tài chính” quan trọng giúp người lao động đảm bảo cuộc sống khi ốm đau, nghỉ hưu hay gặp rủi ro

3. Không kê khai hoặc kê khai sai thông tin

Việc kê khai sai thông tin cá nhân (như họ tên, ngày sinh, số CMND/CCCD) khi tham gia BHXH có thể dẫn đến rắc rối lớn. Nếu thông tin không khớp với dữ liệu cơ quan BHXH quản lý, bạn có nguy cơ bị từ chối chi trả quyền lợi, dù đã đóng đủ năm.

Trường hợp của anh Hùng (Đà Nẵng) là một ví dụ: Do sai sót ngày sinh trên giấy tờ, anh phải mất hàng tháng trời chạy vạy sửa đổi hồ sơ, thậm chí suýt mất quyền nhận trợ cấp ốm đau.

4. Doanh nghiệp trốn đóng hoặc nợ BHXH

Nhiều người lao động không biết rằng công ty mình làm việc đang trốn đóng hoặc nợ BHXH. Khi nghỉ việc hoặc đến tuổi hưu, họ mới tá hỏa vì thời gian tham gia BHXH không được ghi nhận đầy đủ, dẫn đến mất quyền lợi hưu trí hoặc trợ cấp.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến năm 2024, vẫn còn hàng nghìn doanh nghiệp nợ BHXH, ảnh hưởng đến hàng chục nghìn lao động. Nếu rơi vào trường hợp này, bạn có thể khiếu nại hoặc khởi kiện, nhưng quá trình đòi quyền lợi thường kéo dài và phức tạp.

5. Không đóng BHXH tự nguyện sau khi nghỉ việc

Sau khi nghỉ việc tại công ty, bạn có thể tự nguyện đóng BHXH để duy trì quyền lợi. Tuy nhiên, nếu bỏ qua cơ hội này và không tham gia đóng BHXH tự nguyện, có thể khiến bạn không đủ thời gian đóng để hưởng các chế độ BHXH như lương hưu hoặc trợ cấp thất nghiệp.

6. Vi phạm pháp luật liên quan đến BHXH

Nếu bạn cố tình gian lận, chẳng hạn như làm giả hồ sơ để rút BHXH một lần hoặc hưởng trợ cấp không đúng quy định, hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Không chỉ mất quyền lợi, bạn còn có thể bị truy cứu trách nhiệm pháp lý, phạt tiền hoặc thậm chí bị cấm tham gia BHXH trong tương lai.

BHXH không chỉ là khoản tiền bạn đóng góp hôm nay mà còn là “của để dành” cho tương lai. Chỉ một chút bất cẩn hoặc thiếu hiểu biết, bạn có thể mất trắng những quyền lợi quý giá đã tích lũy bao năm. Hãy chủ động bảo vệ bản thân để không phải tiếc nuối khi về già.