Nhiều người chỉ nhìn thấy tính xấu của bạn đời, vì sao?

Cho dù cuộc hôn nhân đang ở giai đoạn đầu hay lâu năm thì khi bị căng thằng do công việc cũng khiến ta chú ý đến những tính xấu của bạn đời - Ảnh: iStock

Các nghiên cứu khoa học và tâm lý gần đây cho thấy rằng một chút căng thẳng nhẹ vì công việc có thể kích thích não bộ, nhưng nhiều hơn có thể làm rạn nứt một cuộc hôn nhân.

Căng thẳng nhẹ có thể kích thích não bộ

Trong nghiên cứu khoa học của các chuyên gia tại Đại học Georgia (Mỹ) công bố trên tạp chí Neuropsychologia, mức độ căng thẳng nhẹ có thể phần nào đó tác dụng tốt cho hoạt động của não bộ.

Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra phản ứng thần kinh của 1.000 thanh niên, trong độ tuổi từ 22 đến 37, về trí nhớ làm việc. Những người tham gia được chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) - đo lường hoạt động của não bằng cách phát hiện những thay đổi liên quan đến lưu lượng máu - trong quá trình làm việc.

Nhóm nghiên cứu phát hiện ở những người tham gia cảm thấy căng thẳng (ở mức độ nhẹ) trong công việc, não bộ sẽ kích thích mạnh hơn, mạng lưới bộ nhớ sẽ hoạt động mạnh và tăng hiệu suất làm việc hơn.

Tuy nhiên, khi mức độ căng thẳng cao hơn lại có hại cho hoạt động thần kinh và hành vi của bộ não.

Ngoài ra, lợi ích của căng thẳng sẽ mạnh hơn ở những người có đủ "4 nguồn lực tâm lý", bao gồm: hiệu quả bản thân (tự tin vào khả năng của bản thân), nhận thức ý nghĩa và mục đích (cảm thấy cuộc sống của họ quan trọng và có ý nghĩa), tình bạn (nhận thức về tầm quan trọng của sự đồng hành bạn bè) và công cụ hỗ trợ (sự sẵn có của mạng xã hội để cung cấp hỗ trợ hoặc giúp đỡ giải quyết căng thẳng.

Nếu một người có đủ 4 yếu tố nguồn lực tâm lý này sẽ dễ dàng làm giảm mức độ nghiêm trọng của căng thẳng, làm cho nó ít nghiêm trọng hơn và dễ kiểm soát hơn.

Căng thẳng nhiều sẽ khiến ta chỉ nhìn thấy tính xấu của bạn đời

Căng thẳng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống không phải là vấn đề mới đối với khoa học. Trước đây, các nghiên cứu từng chỉ ra rằng hoàn cảnh cuộc sống căng thẳng có thể ảnh hưởng đến cách các cặp vợ chồng tương tác, khiến hôn nhân khó thuận hòa. 

Nhưng nghiên cứu mới của Đại học Texas (Mỹ) cho thấy một người đang trải qua căng thẳng có nhiều khả năng chỉ nhận thấy những điểm tiêu cực của bạn đời hơn. Điều này đúng ngay cả đối với những cặp đôi mới cưới, đang trong giai đoạn đầu ngọt ngào của cuộc hôn nhân.

Tác giả chính của nghiên cứu, tiến sĩ Lisa Neff, từ Đại học Texas (Mỹ), cho biết: Căng thẳng trong cuộc sống, đặc biệt từ yếu tố công việc khiến khi về nhà chúng ta sẽ chỉ chú ý đến những tính xấu của bạn đời. Điều này khiến ta quên đi điểm tốt của người đó và sẽ có những hành vi, lời nói thiếu kiên nhẫn, gây ảnh hưởng đến mối quan hệ.

Kết luận nghiên cứu tâm lý này dựa trên khảo sát của những cặp vợ chồng mới cưới. Việc nghiên cứu các cặp vợ chồng mới cưới giúp gia tăng tầm quan trọng của kết quả, bởi vì các cặp vợ chồng trẻ đặc biệt có xu hướng tập trung vào hành vi tích cực của nhau và bỏ qua những hành động tiêu cực trong "thời kỳ trăng mật".

Tiến sĩ Neff lưu ý rằng: một ngày căng thẳng sẽ không khiến ta chú ý đến tính xấu của bạn đời, nhưng sự tích tụ căng thẳng trong cuộc sống lâu hơn có thể khiến ta thay đổi sự chú ý. Khi đó, những tính cách ở bạn đời mà ta tưởng như "bình thường, đáng yêu" dần trở nên tồi tệ, thậm chí "không thể chấp nhận được".

Nhận thức được tác động của căng thẳng có thể giúp các cặp vợ chồng điều chỉnh hành vi để hạn chế tổn hại đến mối quan hệ của họ.