Tên lửa H3 mang theo tàu vũ trụ chở hàng HTV-X1 của JAXA cất cánh từ Trung tâm vũ trụ Tanegashima của Nhật Bản vào thứ Bảy, ngày 25 tháng 10 năm 2025. Đây là bước tiến mới trong công nghệ phóng tàu vũ trụ khẳng định vị thế mới của Nhật Bản trong cuộc đua không gian - Ảnh: JAXA/NASA
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) vừa phóng thành công tàu vũ trụ chở hàng HTV-X1 bằng tên lửa H3, đánh dấu bước tiến quan trọng trong nỗ lực duy trì và mở rộng vai trò của Nhật Bản trong các sứ mệnh không gian quốc tế.
Sáng 25-10, tên lửa H3 đã rời bệ tại Trung tâm Vũ trụ Tanegashima ở tỉnh Kagoshima, mang theo tàu tiếp vận HTV-X1 không người lái. Theo thông báo của JAXA, con tàu đã tách khỏi tên lửa và đi vào quỹ đạo dự kiến thành công.
Nếu mọi hoạt động tiếp theo suôn sẻ, HTV-X1 sẽ đến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) trong vài ngày tới, mang theo hàng hóa và vật tư cần thiết. Tại ISS, phi hành gia Nhật Bản Kimiya Yui sẽ điều khiển cánh tay robot để "bắt" con tàu.
HTV-X1 được xem là thế hệ kế nhiệm của dòng Kounotori ("Cò Trắng"), loại tàu vận chuyển không người lái từng thực hiện 9 chuyến bay thành công tới ISS trong giai đoạn 2009 - 2020.
Với chiều dài 8 mét, HTV-X1 ngắn hơn khoảng 1,2 mét so với phiên bản cũ, nhưng vẫn có thể chở khối lượng hàng hóa tương đương, khoảng 6 tấn lên quỹ đạo Trái đất thấp.
Không chỉ gọn nhẹ và linh hoạt hơn, HTV-X1 còn được cải tiến mạnh về cấu trúc và công nghệ điều khiển, giúp vận hành an toàn, tiết kiệm nhiên liệu và mang lại khả năng tái sử dụng cao hơn. Đặc biệt, hệ thống cung cấp điện năng của tàu được nâng cấp, cho phép bảo quản và vận chuyển các mẫu tế bào, thiết bị thí nghiệm và vật tư y sinh học ở nhiệt độ thấp, điều mà dòng Kounotori trước đây chưa tối ưu.
Điểm vượt trội của HTV-X1 là khả năng mang khối hàng lớn hơn, đồng thời cung cấp nguồn điện trong suốt hành trình, cho phép vận chuyển mẫu tế bào và thiết bị thí nghiệm cần bảo quản ở nhiệt độ thấp.
HTV-X1 được thiết kế có thể gắn với trạm ISS trong 6 tháng, trước khi tách ra mang theo rác thải và tiến hành nhiệm vụ kỹ thuật riêng trong quỹ đạo kéo dài thêm 3 tháng.
Tên lửa H3 được xem là "người kế nhiệm" của dòng H-2A vốn gắn bó với chương trình vũ trụ Nhật suốt hơn hai thập niên, hướng đến mục tiêu giảm chi phí phóng và tăng sức cạnh tranh thương mại trong thị trường không gian toàn cầu.
Sau sự cố thất bại trong lần phóng đầu năm 2023, H3 đã có 6 lần phóng liên tiếp thành công, khẳng định năng lực ổn định của dòng tên lửa mới.
Theo JAXA, việc xây dựng một năng lực phóng thương mại ổn định và hiệu quả không chỉ phục vụ nghiên cứu khoa học mà còn đóng vai trò chiến lược trong an ninh quốc gia và phát triển công nghiệp vũ trụ của Nhật Bản.
