Trí tuệ cảm xúc (EQ) không chỉ quyết định cách một người ứng xử, mà còn ảnh hưởng đến thói quen chi tiêu. Những người EQ thấp thường dễ bị cảm xúc chi phối, sẵn sàng rút ví cho những khoản “thỏa mãn ngay lập tức” thay vì đầu tư cho lợi ích lâu dài.
Đây là 5 “điểm rơi” chi tiêu phổ biến ở những người EQ thấp.
1. Chi tiền để phông bạt, khoe mẽ
Từ mua đồ hiệu chỉ để chụp ảnh đăng mạng, đến tổ chức tiệc xa hoa chỉ để khoe khoang,... tất cả đều xuất phát từ nhu cầu thể hiện hình ảnh bản thân trước người khác.
Người EQ thấp dễ đồng nhất giá trị cá nhân với vật chất bên ngoài, coi lời khen và ánh mắt ngưỡng mộ là thước đo thành công.
Nếu duy trì thói quen này, họ rất dễ rơi vào áp lực tài chính, thậm chí vay mượn để “giữ hình ảnh”.
Ảnh minh hoạ.
2. Mua sắm theo cảm xúc
Nhóm này thường bị cuốn vào các đợt giảm giá, “săn sale” hoặc mua hàng online khi buồn chán, mua những món không thật sự cần, thậm chí mua về nhưng không sử dụng.
Việc mua sắm trở thành cách giải tỏa stress tạm thời, nhưng hệ quả là hàng hóa tích trữ nhiều, ngân sách cá nhân thâm hụt mà không mang lại giá trị thực sự.
3. Bỏ tiền vào sở thích đắt đỏ nhưng không duy trì
Một số người bắt đầu một sở thích mới, như chơi golf, sưu tầm mô hình, chụp ảnh,... với sự hứng khởi ban đầu và sẵn sàng chi tiêu đáng kể cho thiết bị, dụng cụ.
Tuy nhiên, theo thời gian, mức độ quan tâm có thể giảm, dẫn đến việc những khoản đầu tư này ít được sử dụng, làm giảm giá trị khai thác so với chi phí bỏ ra.
Ảnh minh hoạ.
4. Tiêu tiền để gây ấn tượng trong các mối quan hệ xã hội
Hành vi này có thể thể hiện qua việc bao bạn bè ăn uống, tặng quà giá trị cho người mới quen hoặc chi mạnh trong những buổi gặp đầu tiên,... nhằm tạo thiện cảm, ấn tượng.
Nếu không được kiểm soát hợp lý, việc chi tiêu vượt quá khả năng tài chính để duy trì hình ảnh có thể dẫn đến áp lực ngân sách cá nhân. Ngoài ra, mối quan hệ hình thành chủ yếu dựa trên yếu tố vật chất thường khó duy trì bền vững.
5. Đầu tư theo phong trào mà không tìm hiểu kỹ
Nhiều người dễ bị cuốn vào các “cơn sốt” đầu tư chỉ vì thấy người khác lãi lớn. Họ thường bỏ qua việc tìm hiểu kiến thức, phân tích rủi ro, thiếu kế hoạch dài hạn và chạy theo kỳ vọng lợi nhuận nhanh.
Khi thị trường đảo chiều, khoản tiền đầu tư có thể mất giá nhanh chóng, gây áp lực tài chính và tâm lý.
Ảnh minh hoạ.
EQ và thói quen chi tiêu
Không phải tất cả những ai có một hoặc vài hành vi chi tiêu kể trên đều là người EQ thấp. Tuy nhiên, người có EQ thấp thường dễ để cảm xúc chi phối các quyết định tài chính, ví dụ như mong muốn được công nhận, sợ bị bỏ lại.
Khi thiếu sự cân nhắc về mục tiêu dài hạn và khả năng chi trả, họ dễ lặp lại những khoản chi không mang lại giá trị bền vững, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe tài chính.
Ngược lại, người có EQ cao vẫn có thể mua sắm theo xu hướng hoặc tiêu cho sở thích, nhưng họ thường đặt các quyết định này trong giới hạn ngân sách, nhu cầu thực tế và kế hoạch tài chính rõ ràng.
Người EQ cao sẽ biết cân bằng giữa nhu cầu cá nhân và khả năng tài chính, từ đó chi tiêu thông minh và xây dựng tương lai vững chắc. Ngược lại, để cảm xúc dẫn dắt ví tiền có thể khiến bạn mãi loay hoay trong vòng xoáy “kiếm - tiêu - thiếu”.
