Nga, Mỹ đua nhau nhập khẩu “hoa hậu trái cây” của Việt Nam: Đây là loại quả nước ta xuất đi hơn 100 nước

Đó là quả dứa.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tính đến hết tháng 5/2025, thị trường lớn nhất của dứa Việt Nam là Liên bang Nga, với 9,4 triệu USD. Tiếp đó, thị trường Mỹ đứng thứ hai, với 7,2 triệu USD, chiếm 20,9%.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhận định rằng thị trường dứa toàn cầu đang có không gian mênh mông, với xu hướng tiêu dùng mạnh mẽ. Hiện nay, nhiều nơi "không có hàng để bán"' vì nhu cầu quá cao.

Theo số liệu từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, diện tích trồng dứa của Việt Nam hiện khoảng 52.000 ha. Trong đó, có 48.000 ha đã cho thu hoạch, với năng suất bình quân đạt 184,1 tạ/ha, sản lượng hơn 860.000 tấn/năm. Mục tiêu đến năm 2030 của nước ta là phát triển vùng trồng đạt 55.000 – 60.000 ha, với sản lượng 800.000 – 950.000 tấn.

Hiện nay, các tỉnh trọng điểm sản xuất dứa của Việt Nam bao gồm Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Nam, Tiền Giang và Kiên Giang. Đáng chú ý, cơ cấu sản xuất đang chuyển dần sang trồng rải vụ để bảo đảm nguồn cung quanh năm. Việc này nhằm phục vụ cả nhu cầu chế biến công nghiệp và tiêu dùng tươi trong thời điểm trái vụ (từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau). Tỷ lệ diện tích trồng dứa trái vụ ở Việt Nam hiện chiếm khoảng từ 30% - 40%.

Dứa Việt Nam có nhiều tiềm năng để bứt phá

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dứa Việt Nam hiện đã được xuất khẩu sang hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Báo cáo của các tổ chức nghiên cứu cho biết, quy mô thị trường dứa toàn cầu năm 2024 ước đạt 28,79 tỷ USD, dự kiến đạt 39,13 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm 6,33%. Trong số đó, thị trường châu Âu và Bắc Mỹ hiện chiếm khoảng 50% tổng nhu cầu tiêu thụ toàn cầu. Hiện nay, có 3 quốc gia xuất khẩu dứa hàng đầu thế giới, bao gồm Costa Rica, Indonesia và Philippines.

Các chuyên gia nhận định, dù có nhiều lợi thế về điều kiện tự nhiên, chi phí sản xuất và năng lực chế biến, nhưng ngành dứa ở Việt Nam vẫn còn đối diện không ít khó khăn. Chẳng hạn, bộ giống còn đơn điệu, thiếu các giống dứa chất lượng cao và kháng sâu bệnh. Ngoài ra, liên kết trong chuỗi giá trị còn rời rạc, vùng nguyên liệu đạt chuẩn còn ít, tỷ lệ chế biến sâu còn thấp; đồng thời thiếu thương hiệu quốc gia và công tác xúc tiến mở cửa thị trường còn hạn chế.

Ông Đặng Phúc Nguyên đề xuất rằng, ngành dứa Việt Nam cần chiến lược rõ ràng từ mở rộng vùng nguyên liệu, cải tiến giống, ứng dụng kỹ thuật, đến xây dựng thủy lợi. Đặc biệt, Nhà nước nên có chính sách tín dụng ưu đãi vì chi phí đầu tư ban đầu cao, với khoảng 120 – 130 triệu đồng/ha.

Trong khi đó, theo ThS Ngô Quốc Tuấn, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết, mặc dù đã xuất khẩu sang 122 quốc gia nhưng Việt Nam chưa mở thêm hồ sơ kỹ thuật cho thị trường mới. Theo ông, EU là thị trường có thể tận dụng tốt hơn nhờ Hiệp định EVFTA.

Ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho hay, quy hoạch đến 2030 dự kiến diện tích trồng dứa ở Việt Nam đạt 60.000 ha. Trước nhu cầu tăng mạnh này, cần điều chỉnh quy hoạch và đặc biệt chú trọng thị trường Trung Quốc, nơi có sức tiêu thụ khổng lồ.

Tại buổi tọa đàm "Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản các tỉnh vùng Bắc Trung bộ" ngày 6/8, TS Đinh Cao Khuê, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thực phẩm Xuất khẩu Đồng Giao (DOVECO) cho biết, ngành dứa Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành mặt hàng nông sản chủ lực và mang lại giá trị kinh tế cao.

Theo ông, dứa là một trong những cây trồng có hiệu quả kinh tế vượt trội so với các cây trồng truyền thống. Bởi dứa là cây có thể trồng được quanh năm và không phụ thuộc thời vụ như xoài, cam, nhãn. Đây là lợi thế rất lớn trong tổ chức sản xuất và xuất khẩu. Chủ tịch DOVECO nhấn mạnh, nếu được quy hoạch bài bản, cây dứa có thể trở thành mũi nhọn trong chiến lược nâng tầm nông sản vùng Bắc Trung Bộ.