Ngày 14/4 vừa qua, NASA bất ngờ công bố một hình ảnh đầy bí ẩn từ bề mặt sao Hỏa: một hố tròn hoàn hảo nằm giữa địa hình phủ đầy băng carbon dioxide, có đường kính khoảng 100 mét. Nhưng điều khiến giới khoa học chấn động chính là khả năng - theo suy đoán của chính NASA - rằng hố này có thể dẫn đến một hệ thống hang động ngầm, nơi sự sống có thể đang tồn tại.
“Những hố như thế này đặc biệt được quan tâm vì chúng có thể là cổng dẫn tới các tầng dưới, kéo dài thành những hang động ngầm rộng lớn,” NASA viết trong mô tả của họ về bức ảnh - được chọn làm Ảnh Thiên văn trong ngày.
![]() |
NASA đã công bố hình ảnh về một lỗ hổng lớn trên bề mặt sao Hỏa. |
Trong nhiều năm, NASA luôn giữ thái độ thận trọng khi nhắc đến khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh. Tuy nhiên, lần này cơ quan vũ trụ Mỹ không ngần ngại đặt giả thuyết: nếu những hang động dưới lòng đất là có thật, chúng có thể là nơi trú ẩn hoàn hảo cho vi sinh vật trên sao Hỏa.
“Các đường hầm tự nhiên như vậy được bảo vệ khỏi bức xạ và điều kiện khắc nghiệt trên bề mặt. Chúng có thể là nơi chứa đựng sự sống ngoài Trái Đất,” NASA cho biết thêm.
Hiện tại, giới nghiên cứu vẫn tập trung vào việc tìm kiếm dấu vết của sự sống vi sinh – chẳng hạn như vi khuẩn cổ xưa - trong các lớp băng hoặc dưới bề mặt sao Hỏa. Và những hệ thống hang động ngầm có thể là manh mối rõ ràng nhất.
Bức ảnh mới được công bố thực chất được chụp từ năm 2017 bởi tàu quỹ đạo Mars Reconnaissance Orbiter. Trong đó, ngoài hố lớn rõ ràng ở góc trên bên phải, còn có hàng loạt hố nhỏ khác rải rác trong khu vực “giống như phô mai Thụy Sĩ”.
Nhưng điều kỳ lạ là: chỉ có một hố - hố lớn nhất - lộ ra nền đất tối phía dưới, không bị bao phủ bởi băng CO₂ đang bốc hơi. Và hố này lại được bao quanh bởi một miệng hố tròn như thể từng có một vụ va chạm thiên thạch.
NASA hiện vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân hình thành của hố, nhưng cho rằng đây có thể là kết quả của một vụ va chạm cổ xưa.
Giới khoa học nhận định hố sâu kỳ lạ này cùng các hang động tiềm năng sẽ là mục tiêu hàng đầu cho các sứ mệnh robot và phi hành gia trong tương lai.
Dự kiến, sớm nhất là năm 2028, con người có thể tận mắt quan sát địa điểm này.
Trong khi đó, Elon Musk, nhà sáng lập SpaceX, mới đây tuyên bố trong podcast Joe Rogan Experience rằng công ty của ông có kế hoạch phóng nhiều tàu Starship tới sao Hỏa ngay từ cuối năm sau (2026). Dù các sứ mệnh ban đầu sẽ không có người lái, Musk bày tỏ hy vọng sẽ đưa được 5 tàu đến Hỏa tinh trong 2 năm tới.
Không chỉ NASA, Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS) cũng tham gia cuộc truy tìm sự sống ngầm. Năm 2019, các nhà khoa học tại Trung tâm Khoa học Hành tinh USGS đã công bố bản đồ hơn 1.000 "ứng viên" có thể là lối vào hang động trên sao Hỏa, dựa trên dữ liệu từ các tàu quỹ đạo cách mặt đất 400 km.
Tuy nhiên, chuyên gia Glen Cushing thừa nhận: “Không thể biết những hố đó sâu bao nhiêu, hay chúng thực sự là hang động hay chỉ là hốc nông.”
Ngoài ra, các sứ mệnh khác như Mars Express của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu cũng đã phát hiện dấu vết của các ống dung nham cổ đại, nằm dưới các ngọn núi lửa không còn hoạt động.
Tất cả điều này đang củng cố thêm niềm tin rằng: sao Hỏa, dù khô cằn và lạnh giá ở bề mặt, vẫn có thể che giấu một thế giới sống động dưới lòng đất – nơi mà nhân loại có thể sẽ khám phá trong vòng chưa đầy một thập kỷ nữa.