Hình ảnh sao chổi 3I/ATLAS do kính viễn vọng Hubble chụp
Tàu quỹ đạo thám hiểm sao Hỏa Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) đã chụp ảnh sao chổi này khi nó bay qua gần sao Hỏa vào đầu tháng 10. Nhưng những hình ảnh thu được trong thời gian từ ngày 2–3/10 vẫn chưa được công bố.
Nguyên nhân chậm trễ được cho là do đợt đóng cửa chính phủ liên bang bắt đầu từ ngày 1/10, khiến nhân sự NASA phải nghỉ việc tạm thời và các quy trình xử lý dữ liệu, rà soát và công bố thông tin bị đình trệ. Dù phần lớn giới quan sát coi đây thuần túy là vấn đề hành chính, nhưng đã có một số suy đoán trên mạng cho rằng NASA che giấu bằng chứng về hoạt động của vật thể từ ngoài hệ Mặt trời.
Sao chổi 3I/ATLAS được hệ thống cảnh báo tiểu hành tinh ATLAS phát hiện từ ngày 1/7. Khi tiến gần Mặt trời, nó tăng tốc mà không phụ thuộc vào lực hấp dẫn như thể đang tự điều chỉnh quỹ đạo - hiện tượng chưa từng thấy ở một số vật thể liên sao khác.
Kính viễn vọng Hubble và kính viễn vọng Không gian James Webb đã quan sát sao chổi này, nhưng giới khoa học vẫn đang chờ dữ liệu độ phân giải cao từ MRO và tàu tự hành Perseverance chụp khi vật thể tiến sát sao Hỏa ngày 6/10.
Áp lực với NASA gia tăng sau khi Hạ nghị sĩ Anna Paulina Luna gửi thư cho quyền Giám đốc NASA Sean Duffy ngày 31/10 để thúc giục cơ quan này công bố dữ liệu.
“Thông tin này rất quan trọng để nâng cao hiểu biết của chúng ta về các vật thể liên sao và cách chúng tương tác với hệ Mặt trời. Điểm sáng nhất trong những hình ảnh này sẽ cho phép chúng ta xác định kích thước vật thể một cách chính xác nhất”, bà Luna viết.
Bà lưu ý rằng camera HiRISE trên MRO chụp được ảnh với độ phân giải khoảng 19 dặm mỗi pixel, sắc nét hơn 3 lần so với ảnh Hubble chụp ngày 21/7.
Nghị sĩ Luna cũng yêu cầu NASA công khai bất kỳ dữ liệu nào khác từ các nhiệm vụ sao Hỏa nếu phát hiện hoạt động bất thường, vào thời điểm sao chổi 3I/ATLAS cách hành tinh này khoảng 30 triệu km.
Bà dẫn trường hợp một thiên thạch liên sao rơi gần Papua New Guinea năm 2014, khi cơ sở dữ liệu của NASA có mâu thuẫn, cho rằng việc công bố thông tin rõ ràng sẽ hỗ trợ nghiên cứu khoa học và đảm bảo tính minh bạch.
Nhà vật lý thiên văn Harvard Avi Loeb cũng kêu gọi NASA công bố ảnh MRO, cho rằng tiếp cận mở sẽ giúp các nhà thiên văn lên kế hoạch quan sát tiếp theo.
“Khoa học không nên trở thành con tin vì đóng cửa chính phủ”, ông Loeb viết trong một bài đăng trên mạng xã hội.
Trước đó, ông đưa ra giả thuyết rằng 3I/ATLAS có thể không phải vật thể tự nhiên.
Giữa làn sóng tranh luận, ngôi sao truyền hình thực tế Kim Kardashian cũng tham gia với bài đăng trên mạng xã hội X: “Chuyện gì đang xảy ra với 3I ATLAS thế?”. Quyền giám đốc Duffy nhanh chóng trả lời: “Quan sát của NASA cho thấy đây là sao chổi liên sao thứ ba đi qua hệ Mặt trời. Không có người ngoài hành tinh. Không có mối đe dọa với Trái đất”.
Loeb sau đó đùa rằng ông sẵn sàng mời Kardashian tham gia nhóm nghiên cứu của mình.
Sao chổi 3I/ATLAS sẽ đến gần Trái đất nhất vào 19/12 tới, ở khoảng 270 triệu km, không gây nguy cơ va chạm.
Loeb liệt kê một số điểm dị thường của 3I/ATLAS so với sao chổi thông thường: quỹ đạo của nó gần trùng với mặt phẳng hoàng đạo, nó có luồng khí phụt hướng về phía Mặt trời bất thường.
Khi 3I/ATLAS tiếp tục hành trình trong hệ Mặt trời, cả giới khoa học và công chúng đều đang chờ NASA công bố hình ảnh từ MRO, hé lộ thêm về một trong những vật thể kỳ lạ và hấp dẫn nhất từng được quan sát.
