So với cách đây vài năm, tiền số đã trở nên phổ biến với nhiều sàn giao dịch và các nền tảng hỗ trợ hơn. Tuy nhiên, nhiều người có thể phạm các sai lầm cơ bản khi trao đổi tiền số mà không thể lấy lại được do tính chất phi tập trung.
Làm mất khóa ví tiền số
Tiền điện tử được xây dựng trên blockchain, một dạng công nghệ phân tán cung cấp mức độ bảo mật cao cho các tài sản kỹ thuật số mà không cần người quản lý tập trung. Trên blockchain, các giao dịch được tạo và ký bằng cách sử dụng khóa cá nhân, hoạt động như một mã nhận dạng duy nhất để ngăn truy cập trái phép vào ví tiền điện tử.
Khác với mật khẩu hoặc mã PIN, người dùng không thể đặt lại hoặc khôi phục khóa của mình nếu bị mất dưới bất kỳ hình thức nào. Do đó, việc giữ khóa an toàn và bảo mật rất quan trọng, vì mất chúng đồng nghĩa mất quyền truy cập vào tất cả các tài sản kỹ thuật số được lưu trữ trong ví đó.
Khóa ví là các cụm từ "hạt giống", thường gồm 12 hoặc tối đa 24 ký tự tùy loại ví. Chỉ khi sắp xếp chính xác cụm từ này, ví mới được mở khóa.
Theo thống kê, mất khóa ví điện tử là một trong những lỗi phổ biến nhất người dùng mắc phải. Báo cáo của công ty phân tích Chainalysis cho thấy, trong số 18,5 triệu Bitcoin được khai thác cho đến nay, hơn 20% đã vĩnh viễn không thể quay lại do người sở hữu chúng quên mã khóa.
Các chuyên gia khuyến cáo, người dùng tốt nhất nên lưu trữ cụm từ bằng cách ghi ra giấy và cất giữ cẩn thận. Một số có thói quen lưu trên trình duyệt, nền tảng đám mây hoặc trên máy tính, nhưng sẽ đối mặt với nguy cơ bị đánh cắp nếu chẳng may bị hacker tấn công.
Cất giữ token trên sàn giao dịch
Nhiều người có thói quen tích trữ token của mình trên các ví nóng, ví của sàn giao dịch, do thuận tiện trao đổi. Về mặt kỹ thuật, những chiếc ví này được bảo vệ, nhưng chúng có thể bị tấn công bất cứ lúc nào.
Thời gian qua, đã có nhiều sàn giao dịch bị tấn công và bị hacker lấy đi một lượng tiền số lớn. Trong số đó, sàn Coincheck bị đánh cắp số token trị giá hơn 500 triệu USD năm 2018, còn Mt. Gox cũng mất tổng cộng 850.000 Bitcoin trị giá 480 triệu USD năm 2014. Riêng Mt. Gox sau đó phải nộp đơn phá sản. Gần đây, sàn BitMart bị tấn công cũng khiến người dùng mất hàng chục nghìn USD.
Các chuyên gia khuyến cáo người dùng nên lưu trữ coin trên các ví lạnh. Đây là các thiết bị có dạng như USB, chuyên để chứa tiền số.
Lỗi 'ngón tay mập'
Fat-finger là lỗi mà những nhà đầu tư chứng khoán hay người chơi tiền số thường xuyên gặp phải. Lỗi này nói đến việc vô tình nhập vào một lệnh giao dịch không như dự định, thường là nhập thiếu số tiền bán ra, khiến token đó có giá rẻ hơn rất nhiều so với thị trường.
Đã có khá nhiều trường hợp gặp lỗi "ngón tay mập" được ghi nhận. Cuối năm ngoái, nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) DeversiFi gửi nhầm 24 triệu USD, dù khoản thanh toán chỉ là 100.000 USD. Gần đây, một người sở hữu NFT Bored Ape vô tình đặt giá 3.000 USD cho NFT trị giá hơn 300.000 USD và bị mua lập tức sau đó.
Gửi sai địa chỉ/mạng lưới
Thông thường, mỗi mạng lưới blockchain, mỗi địa chỉ ví có một địa chỉ riêng và duy nhất. Hiện nay, một số mạng lưới chuyển tiền phổ biến có thể kể đến ERC20, TRC20, BEP2, BEP20... Ví tiền điện tử trên các mạng này vốn có cấu trúc giống nhau, với 42 ký tự dạng: 0x123a2b345c.... nên nhiều người tưởng chúng là một.
Việc nhập sai dù chỉ một ký tự cũng sẽ khiến số token mà người dùng gửi "một đi không trở lại" do tính chất phi tập trung của nó. Theo CoinTelegraph, đây là một trong những lỗi phổ biến và dễ mất tiền nhất đối với những người bắt đầu tham gia thị trường tiền số. Không như ngân hàng, gần như không có đường dây hỗ trợ khách hàng nào để giải quyết tình huống này. Dù vậy, trong một số trường hợp, người dùng có thể lấy lại tiền số của mình tùy theo khả năng hỗ trợ của sàn hoặc nền tảng giao dịch, nhưng số này cực kỳ ít.
Mua quá nhiều token
Đa dạng hóa danh mục token được đánh giá rất quan trọng để có thể thu về lợi nhuận. Tuy nhiên, những người mới tham gia thường có thói quen mua rất nhiều tiền số với hy vọng chúng sẽ lần lượt tăng giá.
Theo các chuyên gia, đa dạng hóa quá mức có thể dẫn đến việc nhà đầu tư nắm giữ một số lượng lớn tài sản kém hiệu quả, dẫn đến thua lỗ đáng kể. Lời khuyên được đưa ra là chỉ đa dạng hóa khi có nguồn vốn lớn và người chơi đã am hiểu về token đó.