Các nhà chức trách ở bang Minnesota, miền Bắc nước Mỹ trong một báo cáo ngày 16/3 cho biết, Monticello - một nhà máy điện hạt nhân gần thành phố Minneapolis đã xảy ra sự cố tràn nước phóng xạ lên đến hơn 1,5 triệu lít ra ngoài môi trường.
Trong một tuyên bố cùng ngày, Xcel Energy - công ty sở hữu nhà máy phát điện hạt nhân Monticello cho biết đang cố gắng xử lý số nước phòng xạ tràn ra ngoài và khẳng định không có mối đe dọa nào đến môi trường sống của người dân xung quanh nhà máy.
Theo báo cáo của Cơ quan kiểm soát ô nhiễm bang Minnesota (MPCA), 1,5 triệu lít nước nặng đã rò rỉ từ một đường ống tại nhà máy Monticello. Vụ việc được phát hiện vào ngày 22/11/2022 nhưng phải đến ngày 19/12/2022, Xcel Energy mới phát hiện vị trí rò rỉ và thay đường ống bị hỏng.
Nhà máy điện hạt nhân Monticello nằm gần thành phố Minneapolis. (Ảnh: Star Tribune)
Các nhà chức trách Minnesota khi đó đã quyết định giữ kín công chúng về vụ việc, trong khi Xcel Energy tiến hành “làm sạch” số nước phóng xạ bị tràn ra ngoài môi trường nhằm ngăn chúng nhiễm xuống mạch nước ngầm lẫn sông Mississippi gần đó.
“Bây giờ chúng tôi có tất cả thông tin về nơi rò rỉ xảy ra, lượng nước phóng xạ rò rỉ vào mạch nước ngầm và nơi chúng sẽ chảy qua. Mọi thông tin sẽ được công khai”, Michael Rafferty - phát ngôn viên MPCA nói với tờ Minneapolis Star Tribune.
Ông Christopher Clark, người đứng đầu chi nhánh Xcel tại Minnesota cho biết: “Sự cố này không gây ra vấn đề về sức khỏe cộng đồng hoặc nước uống” . Ông này thừa nhận nước phóng xạ tràn khỏi nhà máy vượt ngưỡng an toàn theo tiêu chuẩn của Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) hàng triệu lần.
Theo quy định cuar EPA, hàm lượng tối đa của triti trong nước là 20.000 picoCuries/lít (pCi/lít). Đây là lượng bức xạ mà con người có thể tiếp xúc thông qua nước uống trong một năm, tương đương với lượng bức xạ của một chuyến bay kéo dài 3 - 4 giờ. Theo Ủy ban Điều hành Hạt nhân Mỹ (NRC), một người uống nước chứa hàm lượng triti gấp ba lần con số trên có nguy cơ bị ung thư là 0,00008%.
Thành phố Monticello đưa ra một tuyên bố nói nguồn cung cấp nước uống của họ không bị ảnh hưởng bởi vụ rò rỉ ở Monticello. Khu vực nhà máy nước thành phố lấy nước ngầm nằm xa nơi xảy ra sự cố.
Cũng theo đại diện Xcel, nước bị nhiễm bức xạ không được phát hiện bên ngoài chu vi của nhà máy. Ước tính khoảng 25% lượng nước phóng xạ tràn ra ngoài đã được thu hồi và bơm vào hệ thống xử lý tại chỗ.
Xcel đang xem xét việc xây dựng các bể chứa hoặc hồ tạm giữ nước phóng xạ bị rò rỉ, quá trình này có thể mất một năm hoặc hơn.
Viktoria Mitlyng, phát ngôn viên của NRC cho biết, vụ rò rỉ nằm dưới ngưỡng an toàn của cơ quan này và kế hoạch này không vi phạm các quy định. Bà này nói thêm rằng rò rỉ nước nặng “không phải là hiếm đối với các nhà máy hạt nhân” .
Nhà máy điện hạt nhân Monticello nằm ngay cạnh sông Mississippi và nước nhiễm bức xạ từ cơ sở này đã ngấm xuống mạch nước ngầm gần đó.
Theo RT, nhà máy điện hạt nhân Monticello từng bị rò rỉ khoảng 7.500 lít nước phóng xạ vào năm 1981, một phần nước chảy ra sông, nhưng các quan chức y tế bang cho biết nó không gây nguy hiểm cho động vật hoang dã hoặc sức khỏe cộng đồng.
Vào tháng 1/2023, Xcel đã gửi đơn tới NRC để gia hạn giấy phép của Monticello thêm 20 năm, khi giấy phép hiện tại của nó sắp hết hạn. Công ty cho biết việc mở rộng là “quan trọng” để đáp ứng luật mới của bang Minnesota, quy định bắt buộc sử dụng điện không có khí thải carbon 100% vào năm 2040.
Tritium là một đồng vị phóng xạ “nhẹ” của hydro, thường được tìm thấy trong nước dùng để làm mát các lò phản ứng hạt nhân.
Daniel Huff, trợ lý ủy viên tại cơ quan y tế bang Minnesota cho biết, cách duy nhất nó có thể ảnh hưởng đến mọi người là nếu họ hít phải hoặc uống nước có triti hóa.
