MSCI công bố nhóm ‘thị trường cận biên nâng cao’, Việt Nam chưa đủ điều kiện

Phân loại này nhằm ghi nhận những thị trường tuy chưa đủ điều kiện trở thành thị trường mới nổi nhưng có mức độ tiếp cận cao, vận hành hiệu quả và mở cửa tương đối đầy đủ cho nhà đầu tư nước ngoài.

6 thị trường được chọn, Việt Nam vắng mặt

Thông tin trên được nêu trong tài liệu “Conclusions from the Consultation on a Potential Subcategorization of Frontier Markets” do MSCI công bố ngày 30/4.

6 quốc gia đầu tiên được đưa vào phân loại mới gồm Romania, Iceland, Slovenia, Estonia, Lithuania và Latvia. Đây đều là các thị trường có quy mô vốn hóa không lớn, thanh khoản tương đối khiêm tốn, nhưng đạt mức đánh giá cao về khả năng tiếp cận thị trường, mức độ ổn định pháp lý và tính minh bạch trong giao dịch, theo đánh giá của MSCI trong các báo cáo trước đó.

Quyết định của MSCI được xây dựng dựa trên kết quả đánh giá trong báo cáo Global Market Accessibility Review công bố tháng 6/2024.

Trong báo cáo này, Việt Nam vẫn bị xem là thị trường có nhiều rào cản đối với dòng vốn nước ngoài, thể hiện ở việc bị chấm điểm thấp trong hàng loạt tiêu chí trọng yếu như hạn mức sở hữu nước ngoài, room còn lại cho nhà đầu tư ngoại, khả năng tự do hóa dòng vốn, cũng như các yếu tố liên quan đến thanh toán – bù trừ và cơ chế bán khống.

Những tiêu chí này được MSCI coi là cốt lõi để xác định mức độ “tiếp cận” của một thị trường. Chính vì vậy, Việt Nam – dù có quy mô vốn hóa lớn và thanh khoản cao so với nhóm cận biên – vẫn không được lựa chọn vào danh sách nâng cao.

Trong khi đó, các thị trường được MSCI chọn đều cho thấy sự ổn định về pháp lý, ít rào cản trong chuyển vốn và giao dịch gần tiệm cận chuẩn quốc tế.

Tổ chức xếp hạng cho biết việc bổ sung phân loại phụ này sẽ giúp phân biệt rõ hơn giữa các thị trường cận biên đang phát triển và các thị trường gặp giới hạn về tiếp cận, từ đó hỗ trợ các nhà đầu tư tổ chức trong việc phân bổ nguồn vốn một cách phù hợp hơn với mức độ rủi ro và tính thanh khoản.

Thị trường Việt Nam vẫn còn nhiều rào cản

Việc không được xếp vào danh sách “Advanced Frontier Markets” không đồng nghĩa với việc Việt Nam bị hạ bậc hay thay đổi phân loại. Tuy nhiên, điều này cho thấy MSCI đang tiếp cận việc phân loại thị trường một cách chi tiết và nghiêm ngặt hơn, không chỉ dựa vào quy mô hay hiệu suất tăng trưởng, mà tập trung vào yếu tố cấu trúc thị trường.

Với Việt Nam, đây có thể được xem là tín hiệu cho thấy mục tiêu nâng hạng lên thị trường mới nổi vẫn còn nhiều thách thức.

Trước đó, Việt Nam từng được kỳ vọng sẽ sớm lọt vào danh sách theo dõi nâng hạng (watchlist) trong các kỳ xem xét hàng năm. Tuy nhiên, trong cả hai kỳ gần nhất là năm 2023 và 2024, MSCI đều không đưa Việt Nam vào danh sách này.

Các rào cản về pháp lý, đặc biệt là giới hạn sở hữu nước ngoài và cơ chế thanh toán – bù trừ chưa theo mô hình đối tác trung tâm (CCP), tiếp tục là điểm nghẽn lớn khiến thị trường không đáp ứng đủ tiêu chuẩn nâng hạng.

Theo thông báo của MSCI, nhóm phân loại Advanced Frontier Markets sẽ được đưa vào hệ thống đánh giá từ kỳ Global Market Accessibility Review 2025, dự kiến công bố ngày 19/6 tới.

Sau đó, việc áp dụng vào cấu trúc chỉ số sẽ được cân nhắc trong các kỳ index review định kỳ, sớm nhất là vào tháng 11/2025. Khi đó, các ETF và nhà đầu tư theo chiến lược chỉ số có thể cân nhắc điều chỉnh danh mục, tùy thuộc vào việc MSCI có phát hành bộ chỉ số riêng cho nhóm thị trường cận biên nâng cao hay không.

Về phần mình, Việt Nam vẫn được duy trì trong nhóm Frontier Markets hiện tại. Tuy nhiên, việc không góp mặt trong danh sách nâng cao lần này là lời nhắc mạnh mẽ về sự cần thiết phải đẩy nhanh cải cách thể chế, hoàn thiện hạ tầng giao dịch, cũng tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư nước ngoài nếu muốn cạnh tranh về thu hút dòng vốn với các quốc gia cùng khu vực.