Giữa tháng 7, mạng xã hội X của tỷ phú Elon Musk triển khai công cụ kiếm tiền cho nhà sáng tạo trên toàn thế giới. Chủ tài khoản đạt tối thiểu 500 người theo dõi, có tích xanh và năm triệu lượt hiển thị nội dung trong ba tháng sẽ được nền tảng chia sẻ doanh thu quảng cáo.
Văn Khanh (Hà Nội) nhanh chóng lập 10 tài khoản X và kêu gọi bạn bè theo dõi chéo để sớm đáp ứng điều kiện. Tuy nhiên, thấy cách này quá chậm, anh tìm tới một số bên chuyên cung cấp dịch vụ tăng lượt tương tác trên mạng xã hội.
"Họ cam kết tài khoản của tôi sẽ đạt tiêu chuẩn về số lượng theo dõi và lượt hiển thị nội dung với 5 triệu đồng", anh nói.
Khanh chuyển tiền cho đối tác khi thấy quá trình "bơm" hoàn tất đúng cam kết. Dù vậy, vài ngày sau, lượt theo dõi tài khoản bất ngờ quay về mốc ban đầu. Đối tác viện lý do giao dịch không có điều khoản "bảo hành" nên không đền bù. Ngoài ra, họ nói nội dung của kênh kém hấp dẫn nên mới khiến nhiều người rời bỏ. Khanh mất số vốn ban đầu và quyết định dừng luôn kế hoạch mua tích xanh để bật kiếm tiền từ ứng dụng X.
Hiện người dùng X ở Việt Nam phải chi 262.000 đồng mỗi tháng hoặc 2,7 triệu đồng một năm để sở hữu tích xanh. Với người "nuôi" nhiều tài khoản, tổng chi phí cho tích xanh nhân lên khá cao.
Để giảm chi phí, Nguyễn Mai (TP HCM) học kinh nghiệm trên mạng xã hội và giả địa chỉ IP ở Thổ Nhĩ Kỳ, mua tích xanh với giá rẻ hơn 50%. Tuy nhiên, khi hoàn thành giao dịch và chuyển IP về Việt Nam, nhiều tài khoản X bị khóa. Nền tảng thông báo phát hiện hành vi gian lận và cho thời gian để kháng nghị. "Việc kháng nghị gần như không thành công. Tôi mất hơn 10 triệu đồng mua tích xanh cùng số tài khoản đã xây dựng trong thời gian dài", Mai nói.
Theo ông Nguyễn Thanh Bình, quản trị viên một nhóm kiếm tiền trực tuyến (MMO) lớn trên Facebook, nhiều người giống như Khanh và Mai đã mất hàng triệu đồng vì muốn "ăn xổi" từ mạng xã hội. Thay vì tập trung sáng tạo nội dung thu hút người xem, họ sử dụng mánh khóe như tạo nhiều tài khoản, giả IP, mua lượt theo dõi và tương tác ảo nhằm sớm được duyệt chức năng kiếm tiền.
"Với suy nghĩ muốn kiếm tiền nhanh, những người này sẽ trở thành mục tiêu của kẻ xấu", ông Khanh nói.
Một số nhóm lừa đảo còn giả mạo những cộng đồng MMO nổi tiếng, sau đó mở lớp dạy kiếm tiền trên X nhằm lừa học phí hoặc chiếm tài khoản. Chúng cũng có thể bán cho học viên loại tài khoản "xấu", trong danh sách giới hạn ngầm của nền tảng và có thể bị xóa bất cứ lúc nào.
Theo Đặng Ninh, KOL trong lĩnh vực tiền số với 100.000 lượt theo dõi trên X, khi triển khai chế độ chia sẻ doanh thu, nền tảng sẽ cập nhật thuật toán để nhận biết gian lận. Nhiều tài khoản đã lập từ lâu, có tích xanh và số lượt theo dõi thật nhưng vẫn nhận cảnh báo do chạy bot ảo nhằm đạt tiêu chí năm triệu lượt hiển thị nội dung.
Một số người kỳ vọng gặt hái lợi nhuận trên X bằng "re-up", tương tự cách họ từng làm trên YouTube và TikTok. Nếu bật kiếm tiền thành công, họ sẽ không tự sáng tạo nội dung mà đăng lại video, bài viết lấy từ nguồn khác để "câu tương tác" cho mình.
"Các tài khoản re-up sẽ không còn đất sống một khi quy định về bản quyền của X chặt chẽ hơn", Đặng Ninh nói.
Cũng theo KOL này, cộng đồng X tại Việt Nam trước đây đa phần là dân chơi tiền số. Sau khi cơ chế kiếm tiền được bật vào tháng trước, nền tảng mới thu hút nhiều người từ mạng xã hội khác tham gia để tìm cơ hội. Do chưa hiểu rõ về X, họ dễ mắc sai lầm và mất tiền.
"Những khoản chia sẻ doanh thu trị giá vài trăm hay vài nghìn USD trên X chỉ thuộc về những top KOL đã gắn bó lâu", anh nói. "Người mới cần tìm hiểu và cân nhắc trước khi quyết định bỏ tiền và thời gian vào X".