Thói quen chi tiêu của Gen Z được "truyền cảm hứng" rất nhiều từ mạng xã hội (MXH). Các xu hướng thời trang, những sản phẩm mới cũng từ đây mà ra và cũng là nơi người trẻ tiếp nhận thông tin nhanh nhất.
Thay vì mua sắm dựa vào nhu cầu và lối sống cá nhân, nhiều người quyết định chạy theo đám đông. Để cố gắng hoà hợp vào 1 tiêu chuẩn do MXH, cộng đồng dựng lên, có một bộ phận người trẻ không ngần ngại chi rất nhiều tiền cho những món đồ hay sản phẩm chỉ sử dụng 1 lần. Và đây cũng là thói quen dẫn đến vòng xoáy nợ nần của những người đang ở độ tuổi còn rất trẻ.
Quần áo dễ tiếp cận hơn bao giờ hết và bạn không cần nhiều tiền để mua nó
Không giống như những thế hệ trước lớn lên và tham khảo các xu hướng thời trang mới nhất thông qua các tạp chí, Gen Z sử dụng MXH như là phương tiện hữu ích để nhận lời khuyên về thời trang, đặc biệt là thời trang nhanh. Hay nói cách khác, MXH đang khiến thời trang vốn đã nhanh nay còn nhanh hơn nữa.
Có những thương hiệu thời trang nhanh tung ra 10.000 sản phẩm mới mỗi ngày, luôn theo kịp xu hướng với giá cả cực rẻ. Thay vì mua 1 chiếc áo “xịn xò” tốn vài triệu đồng, cùng với số tiền đó bạn có thể mua 10 “bộ cánh” mới từ các thương hiệu thời trang nhanh với mẫu mã tương tự.
Nhờ MXH, cách thức quảng bá cho các sản phẩm hay thương hiệu mới trở nên dễ hơn. Do đó, xu hướng mua sắm thời trang nhanh không khó để có thể tiếp cận được với người trẻ - những người vừa mới ra trường, thu nhập không cao nhưng vẫn đang cố gắng để phù hợp với tiêu chuẩn thẩm mỹ hiện tại. Một cuộc khảo sát của Vogue Business năm 2020 với 105 người thuộc Gen Z cho thấy hơn một nửa số người tham gia đã mua hầu hết quần áo của họ từ các thương hiệu thời trang nhanh.
Có 1 thực tế rằng, MXH cùng với những người nổi tiếng, những người có ảnh hưởng (KOL) đang đưa ra những tiêu chuẩn bất khả thi cho người trẻ. Theo lối sống chuẩn “hiện đại”, điều đó có nghĩa là thức dậy sớm, sống trong 1 căn hộ xinh xắn với gam màu nhẹ nhàng, luôn năng suất trong mọi việc, và mặc những bộ đồ hợp mốt.
Ảnh minh hoạ
Teresko là một fan hâm mộ của Molly-Mae Hague và Kylie Jenner. “Kylie là một biểu tượng như vậy,” Nhưng cô ấy cũng tin rằng chúng ta cần phải xem xét cách KOL hợp tác với các thương hiệu thời trang nhanh. “Ngành công nghiệp thời trang nhanh không được thúc đẩy bởi những người có nhu cầu mua sắm những sản phẩm "nhanh". Thay vào đó, nó được ủng hộ bởi những người muốn mặc một bộ quần áo mới mỗi tuần hoặc bởi những người có ảnh hưởng, những người thúc đẩy mọi người mua một lượng lớn quần áo”.
Việc mặc 1 bộ quần áo chụp ảnh và đăng lên MXH, từ đó trở về sau bộ đồ đó trở thành “cũ”, không còn phù hợp để sử dụng không phải là một quan điểm gì xa lạ đối với Gen Z ở thời điểm hiện tại. Cùng với sự phát triển rầm rộ của tiếp thị liên kết (Marketing Affiliate), sự dễ tiếp cận của mạng xã hội, và thời trang nhanh với những bộ quần áo giá cả phù hợp, câu chuyện chất đống tủ đồ, tạo ra những tiêu chuẩn mới chạy theo xu hướng đang ngày càng xuất hiện nhiều hơn.
Một tủ đồ không dùng đến, mua ngay trả sau và những khoản nợ rắc rối
Một trong những công cụ đưa người trẻ đến với “đế chế” mua sắm quần áo ngày càng nhiều, tiêu tiền không ngưng tay chính là “mua ngay trả sau”. Bạn có thể sử dụng tiện ích này nếu có thẻ tín dụng hoặc ngay trong ví điện tử nó cũng đã được tích hợp.
Aja Barber là một nhà văn và nhà tư vấn thời trang đặc biệt coi trọng tính bền vững chia sẻ, “Chúng ta đang sống trong một thế giới nơi chúng ta mua quần áo nhiều hơn gấp 5 lần so với năm 1980 và coi việc mua sắm để "bằng bạn bằng bè" là 1 chuẩn mực sống. Thế hệ trẻ cũng có ít hiểu biết về tài chính. Với tất cả áp lực phải “theo kịp” trên MXH, việc sử dụng công cụ mua ngay trả sau để mua các mặt hàng không thiết yếu sẽ chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề đã tồn tại với việc tiêu dùng quá mức. "
Về cơ bản, đó là một cơn bão về sự hoàn hảo. Với những người trẻ hàng ngày tiếp xúc MXH cũng như gặp khó khăn về tài chính, thật dễ hiểu tại sao dù biết là không tốt họ vẫn sử dụng dịch vụ mua ngay trả sau. Bởi vì đơn giản, họ không muốn bị bỏ lại dù có phải mang nợ đi chăng nữa.
Ngoài ra, một cuộc khảo sát khác gần đây cho thấy trung bình, giới trẻ Mỹ lấy 103,16 đô la (gần 2,5 triệu đồng) từ ngân sách dành cho ăn uống hàng tháng để mua quần áo chỉ để khoe lên MXH. Thậm chí ở Việt Nam, nhiều bạn trẻ không ngần ngại tiêu tiền chỉ để chạy theo xu hướng.
Anh Phương, 23 tuổi, chia sẻ rằng: “Khoảng 1 năm trước, mình đã mắc nợ thẻ tín dụng 20 triệu đồng và phải nhờ bố mẹ trả hộ vì đã đốt hết tiền để mua đồ từ các gợi ý trên MXH. Mình có 1 nỗi sợ rằng, chỉ cần bản thân không mặc những bộ quần áo mới, tức là đang không theo xu hướng và bị bỏ lại. Quần áo trên các trang thương mại điện tử không đắt, nhưng tích tiểu thành đại, cho đến khi ngân hàng báo số tiền nợ tín dụng, mình mới biết bản thân đã tiêu nhiều đến mức nào”.
Ảnh minh hoạ
MXH là 1 kho lưu trữ cho các xu hướng sống động và tích cực. Tuy nhiên, phần lớn của MXH là 1 cách quảng cáo thông minh, để tiếp cận người trẻ, khuyên bảo rằng họ cần phải mua mọi thứ họ muốn. Nó đáp ứng nhu cầu không giới hạn của Gen Z là có được những gì họ muốn, đạt được nó càng nhanh càng tốt dù hậu quả gì xảy ra.
Mua quần áo, thời trang nhanh, mua ngay trả sau hay MXH cũng chỉ đóng 1 phần trong câu chuyện Gen Z mắc nợ hiện nay. Người cuối cùng đưa ra quyết định vẫn là người trẻ, do vậy họ cần phải bắt đầu nhận thức được những thói quen mua sắm, khái niệm lối sống chuẩn mực có phù hợp với tài chính cá nhân mình hay không. Từ đó, đưa ra những quyết định và suy nghĩ đúng đắn hơn.
Nguồn ảnh: Pinterest
