Cát Bà là một trong những điểm du lịch mà nhiều người ghé thăm mỗi dịp hè về. Đến đây vào mùa hè, các du khách sẽ được thưởng thức một món ăn vô cùng đặc biệt, tạo nên thương hiệu và bản sắc của hòn đảo xinh đẹp này. Thức ăn chúng tôi nhắc đến đây là rau nhót.
Ở một số nơi, loại rau này còn tên gọi là rau còng còng, rau sương muối. Loại rau này là cây thân thảo màu hồng nhạt, cao khoảng 10 - 15cm, thân mọng nước, nhỏ, nhiều nhánh, lá dải, mép nguyên. Lá và thân rau nhót có nhiều nét giống cây hoa mười giờ. Rau nhót mọc hoang trên các đầm lầy, hồ tôm, ven theo các cánh đồng muối.
Loại rau này có từ bao giờ cũng chẳng ai rõ, chúng thường mọc hoang thành từng đám, rễ bám chặt vào đất hút chất dinh dưỡng, "ăn" sương và "thở" bằng khí trời. Người dân Cát Bà gọi loại rau này là "lộc trời".
Rau nhót có lá và thân trông giống hoa mười giờ. Ảnh: Báo Nghệ An.
Vào giai đoạn cuối xuân đầu hạ hay khi trời có mưa nhiều, rau nhót sẽ phát triển rất nhanh. Những người phụ nữ vùng biển thường tranh thủ đi hái rau vào chiều tối để tránh cái nắng nóng, sau đó về chế biến món ăn cho gia đình, nếu hái được nhiều thì đem bán ở các chợ quê.
Rau nhót sau khi được hái về thì nhặt sạch, ngâm trong nước chừng một, hai giờ cho giảm bớt vị mặn tự nhiên rồi lại rửa tiếp, luộc chín. Sau đó, rau được vắt hết nước và dùng đũa đánh rời ra từng ngọn.
Sau khi sơ chế xong, tùy vào sở thích mà có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Đơn giản nhất là luộc lên ăn thì chấm rau với tương. Nếu đem xào thì rau nhót đặc biệt hợp với tỏi, hàu và tôm.
Tuy nhiên, phổ biến nhất vẫn là món nộm rau nhót. Rau sau khi được làm sạch, đánh tơi sẽ trộn cùng chút rau thơm, lá chanh, đường, ớt và lạc vừng rang. Nộm rau nhót khi ăn sẽ giòn giòn giống tảo biển. Món này có thể ăn kèm với bánh mướt hoặc bún.
Vì sinh trưởng và phát triển hoàn toàn trong môi trường tự nhiên, không có phân hóa học, không thuốc trừ sâu nên rau có vị rất đặc biệt. Rau có vị thanh mát, rào rạo, sừn sựt và mằm mặn khác với tất cả các loại rau khác nên nếu đã thưởng thức một lần thì sẽ khó lòng mà quên.
Rau nhót có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau.
Thời gian gần đây, rau nhót bỗng chốc trở nên đắt hàng. Với các du khách, họ thường mua rau tại các chợ quê về làm quà cho người thân. Bởi rau rất sạch và nhiều dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe.
Theo chia sẻ của một người dân chuyên bán rau ngót, rau trước đây bán khá rẻ, chỉ 5.000 - 8.000 đồng/kg thì nay đã lên đến mức 25.000 - 30.000 đồng/kg. Điều này đã làm cải thiện thu nhập và đời sống của một bộ phận cư dân tại Cát Bà.
Tại các thành phố lớn như Hà Nội và Vinh, có thể tìm được loại rau này trên các chợ mạng hoặc được người dân một số chung cư bán. Giá bán của chúng khá đắt đỏ, từ 70.000 - 100.000 đồng/kg.
Do nhu cầu tăng cao, tại khu vực Quỳnh Lưu, Nghệ An, một số hộ nông dân cũng bắt đầu trồng rau nhót thay vì chỉ thu hoạch trong tự nhiên. Vườn rau nhót của gia đình chị Lê Thị Phú ở xóm 12, xã Quỳnh Thanh (Quỳnh Lưu) là một ví dụ điểm hình. Khu vườn 8 thước được chị trồng rau nhót từ năm 2017.
Chị Phú chia sẻ thêm, trồng rau nhót không phải bón thêm phân lân hay hóa chất, nếu không rau sẽ bị sốc mặn và chết. 2 ngày vườn rau sẽ cho thu hái 1 lần, mỗi lần 1 tiếng đồng hồ sẽ thu được từ 40 - 50kg. Với mức giá cao như hiện nay, mỗi ngày, vườn nhà chị sẽ đem lại thu nhập lên đến hơn 1 triệu đồng.
