Chung cư tại Hà Nội. (Ảnh minh hoạ: Hoàng Huy).
Dữ liệu nghiên cứu của Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cho thấy, quý II/2025, chỉ số giá chung cư tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM đã tăng lần lượt 87,7%; 69,8% và 48,3% so với năm 2019.
Hiện giá bán trung bình đạt 75,5 triệu/m2 ở Hà Nội, 66,4 triệu/m2 ở Đà Nẵng và 77,1 triệu/m2 ở TP HCM. Việc tích lũy để mua ngày càng khó khăn, ngay cả nhóm lao động có mức lương cao nhất.
Đơn cử như tại Hà Nội, giai đoạn từ 2014 đến giữa 2025, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 4,1 triệu/tháng lên 8,3 triệu/tháng (tăng trung bình 6,4%/năm). Trong khi đà tăng giá chung cư nhanh gần gấp đôi (bình quân 11,7%/năm), từ mức 25 triệu/m2 lên 75,5 triệu/m2.
Với điều kiện giá nhà và thu nhập không đổi, nếu tính theo năm 2014, một gia đình có thu nhập trung bình và dành toàn bộ thu nhập để mua nhà có thể tích lũy đủ để sở hữu căn hộ 2 phòng ngủ (70 m2, trị giá khoảng 1,8 tỷ) sau gần 18 năm. Tuy nhiên, nếu áp dụng nguyên tắc chi phí nhà ở không vượt quá 1/3 thu nhập, thời gian tích lũy sẽ kéo dài gấp 3 lần.
Đến giữa năm 2025, với mức thu nhập bình quân đầu người hiện tại và giá căn hộ 2 phòng ngủ 70 m2 đã lên tới 5,3 tỷ, gia đình trên phải mất gần 27 năm nếu dành toàn bộ thu nhập và tới 80 năm nếu theo nguyên tắc 1/3 thu nhập để mua nhà. Không ít người lựa chọn từ bỏ hoặc tạm hoãn kế hoạch mua, chấp nhận thuê dài hạn.
Ngay cả ngành có thu nhập thuộc nhóm cao nhất cả nước - ngân hàng, cũng không theo kịp tốc độ tăng giá nhà.
Năm 2014, mức lương cao nhất trong hệ thống ngân hàng đạt 22,5 triệu/tháng. Đến giữa năm 2025, con số này đã tăng lên 55,4 triệu/tháng, tức tăng gấp 2 lần sau hơn một thập kỷ. Trong khi đó, giá chung cư tại các đô thị lớn lại tăng hơn 3 lần trong cùng kỳ.
Hiện tại, một gia đình có hai vợ chồng cùng làm ngân hàng, nếu không dùng gì đến tiền thì chỉ cần khoảng 3,5 năm để mua một căn hộ. Nhưng để đảm bảo nguyên tắc chi phí nhà không vượt quá 1/3 thu nhập, thời gian tích lũy sẽ kéo dài khoảng 10 năm. Trên thực tế, số năm tích lũy để có thể mua nhà còn cao hơn do giá nhà luôn tăng nhanh hơn thu nhập.
"Khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà ngày càng xa, khiến không ít người trẻ chọn từ bỏ hoặc tạm hoãn kế hoạch mua nhà. Thậm chí, một bộ phận lớn người trong độ tuổi 25 - 35 chấp nhận thuê dài hạn thay vì cố gắng sở hữu nhà bằng mọi giá”, VARS IRE cho hay.
