Vừa qua, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI đã phối hợp cùng Tập đoàn Tân Hiệp Phát chính thức ký kết hợp tác thực hiện Chương trình “Xây dựng và công bố báo cáo Kinh tế tư nhân Việt Nam thường niên”.
Trong đó, một trong những điểm nhấn của sáng kiến là việc áp dụng Phương pháp đánh giá mới – PCI 2.0. Báo cáo sẽ áp dụng phương pháp luận Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh 2.0, phiên bản nâng cấp chỉ số PCI do VCCI triển khai 20 năm qua, cập nhật các động lực tăng trưởng mới như chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh và chất lượng quản trị địa phương.
PCI 2.0 sẽ hỗ trợ chính quyền các tỉnh, thành phố có cơ sở vững chắc hơn để thúc đẩy cải thiện môi trường – đầu tư kinh doanh trong bối cảnh mới sau sáp nhập, cũng như thực hiện các chỉ đạo chiến lược của Trung ương về phát triển kinh tế, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế…
Trao đổi với ban soạn thảo tại Tọa đàm, về cơ bản, TS. Nguyễn Đức Kiên đồng ý với phương pháp và cách tiếp cận về đánh giá của doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước. Tuy nhiên, ông Kiên băn khoăn rằng, cần lưu ý cơ cấu trụ cột cần cân đối hơn. “Nhiều cán bộ xã, phường chưa nắm chắc luật, dẫn đến rủi ro cho doanh nghiệp”.
Với các vấn đề liên quan đến đất đai, ông Kiên đề nghị, nên phân chia ra hai nhóm khi lấy ý kiến. “Đất đai với những doanh nghiệp kinh doanh bất động sản khác, với doanh nghiệp chỉ lấy đất đai phục vụ sản xuất lại khác. Tại các địa phương, đất đai đối với các doanh nghiệp lấy đất để phục vụ sản xuất công nghiệp là cực kỳ ưu đãi” - theo chuyên gia này, cần phân loại đúng để đánh giá ưu đãi cho chính xác.
“40% nguồn thu tại các địa phương là nguồn thu từ chuyển quyền mục đích sử dụng đất. Trừ Bắc Ninh, đặc thù có Samsung, thì chuyển mục đích sử dụng đất là ít, còn hầu như các tỉnh khác, để đảm bảo hoạt động vẫn là nguồn thu từ đất, và chuyển mục đích này vô cùng khó khăn, khi chuyển từ tài sản công sang sở hữu tư” - ông Kiên nói.
Nguyên đại biểu quốc hội, Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng cũng chia sẻ thêm, cuối năm 2025 đến đầu năm 2026, việc thực hiện Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, có một điểm rất quan trọng là hình thành các doanh nghiệp Việt, nên việc đấu thầu sẽ không quá dồn dập, mà sẽ chỉ định một số doanh nghiệp để hình thành các doanh nghiệp dẫn dắt - doanh nghiệp dân tộc. Do đó, đề nghị ban soạn thảo bố trí lại câu hỏi liên quan đến phần đấu thầu, đặc biệt là khi nhiều luật còn sửa đổi và bộ máy chính quyền chỉ còn hai cấp.
Ý cuối cùng, ông Kiên cho rằng, Việt Nam muốn vượt bẫy thu nhập trung bình thì phải có những doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, đủ sức cạnh tranh quốc tế, chứ không thể chỉ dựa vào doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thực tế cho thấy không quốc gia nào vượt qua bẫy thu nhập trung bình thấp chỉ bằng doanh nghiệp nhỏ và vừa. Do đó, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp lớn cần được chú trọng.
Trước đó, cũng tại Tọa đàm, Chuyên gia Phạm Chi Lan cũng nêu ý kiến, ngay cả các quốc gia hùng mạnh nhất như Mỹ, Nhật Bản, các nước châu Âu… thì doanh nghiệp vừa và nhỏ đều chiếm hơn 90%, nhưng lực lượng doanh nghiệp lớn là lực lượng dẫn dắt vô cùng quan trọng. Các quốc gia châu Á vươn lên thành nước giàu nếu không có doanh nghiệp lớn, chỉ toàn doanh nghiệp nhỏ và vừa thì ai dẫn dắt? Do đó, Việt Nam rất cần có những doanh nghiệp tư nhân đủ lớn để làm nòng cốt, làm tiên phong, làm “đầu đàn”.
