Khởi nguồn từ con ba ba
Trong vườn rộng 4 ha, ông Trần Hồng Quan (ngụ xã Trường Long Tây, TP.Cần Thơ - trước đây là xã Trường Long A, H.Châu Thành A, Hậu Giang) dành hơn 2,8 ha làm ao nuôi ba ba. Phần đất trống và trên đê ao, ông trồng hơn 140 gốc sầu riêng Ri6 và Monthong Thái. Khoảng 1,2 ha nằm cuối khu vườn trồng lúa 2 vụ/năm.
Làm giàu từ mô hình nuôi ba ba kết hợp trồng lúa và sầu riêng, ông Trần Hồng Quan được bình chọn là Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025
ẢNH: THANH DUY
Ông Quan cho biết, trước đây, cả khu vườn đều trồng cam, tuy năng suất khá cao nhưng giá cả bấp bênh. Bất an với cảnh được mùa mất giá, cuối năm 1999, ông mạnh dạn bán 6 cây vàng mua giống ba ba từ Đài Loan (Trung Quốc) về nuôi. Ông tiên phong đào ao nuôi thử nghiệm, thả 2.000 con giống. Vụ đầu tiên thiệt hại khoảng 30% nhưng nhờ ba ba bán được giá cao nên có lời.
Càng nuôi càng mê, ông Quan quyết tâm nghiên cứu nhân giống. Ông nuôi ba ba bố mẹ tới 36 tháng mới cho sinh sản và cách làm này mang lại thành công. Khi đã nhân giống được nguồn giống tốt, diện tích ao nuôi cũng được mở rộng. Đến nay, ông Quan có 16 ao nuôi, gồm 12 ao nuôi ba ba thịt và 4 ao nuôi ba ba giống.
Ba ba bán giống
ẢNH: THANH DUY
Nếu tận dụng hết các ao, số lượng ba ba có thể lên tới 30.000 con. Tuy nhiên, để giảm tải công chăm sóc, ông Quan nuôi theo hình thức "thang cuốn", với đủ loại lớn nhỏ khác nhau. Bằng kinh nghiệm của mình, ông nuôi ba ba 22 - 24 tháng là vào loại nhất (mỗi con nặng hơn 1,5 kg - PV). Theo nhu cầu của khách hàng, ông bán cả trứng, giống và ba ba thịt. Vì vậy, việc buôn bán diễn ra quanh năm.
Ông Quan cho biết, khi nuôi ba ba, khâu quan trọng nhất là làm ao. Do loài này hay đào hang nên ao nuôi được bao bọc hết bằng tường xi măng. Điều quan trọng nữa là phải giữ môi trường nước có độ pH từ 7 - 8,5. Mỗi khi xuất bán là phải cải tạo lại ao, rải vôi, thậm chí có lúc rải muối dưới đáy bùn cho đủ độ mặn.
Hiện, thị trường ba ba được phân chia thành 7 kích cỡ với các mức giá khác nhau. Khi sức mua thuận lợi. Với năng suất từ 8 - 10 tấn ba ba thịt/năm, cùng việc bán con giống và trứng đều đều, trung bình mỗi năm ông Quan thu lãi hơn 1 tỉ đồng.
Nhờ ba ba kết hợp lúa và sầu riêng, 4 người con đều vào đại học
Ông Quan cho biết, ba ba dễ nuôi. Mỗi ngày cho chúng ăn 2 cử, thức ăn là cá đồng hay cá biển đều được. Sau 5 - 6 tháng mới thay nước ao một lần nên nước thải, bùn thải lắng trong trong ao nuôi ba ba chứa hàm lượng đạm cao.
Thấy vậy, ông tận dụng nguồn nước này để tưới tiêu, bồi đắp gốc sầu riêng, tích trữ trong ruộng lúa. Một hình kinh tế tưởng không kết nối được với nhau nhưng đem lại hiệu quả bất ngờ.
Ông Quan mát tay nuôi ba ba khi tỷ lệ hao hụt chỉ khoảng 5 - 15%
ẢNH: THANH DUY
Nhờ nước hàm lượng đạm cao từ ao ba ba, ruộng lúa và vườn sầu riêng rất tươi tốt. Đáng chú ý là chỉ cần sử dụng phân thuốc hữu cơ là có thể xử lý sâu bệnh nên chi phí đầu tư thấp.
Ông Quan so sánh: "Với 1kg sầu riêng, người ta cần chi phí đầu tư khoảng 15.000 - 20.000 đồng. Tôi làm thì năng suất thấp hơn họ khoảng 5 - 10%, nhưng chi phí chỉ khoảng 4.000 - 5.000 đồng. Với lúa cũng vậy, người ta đầu tư 3.000 - 4.000 đồng/kg thì tôi chỉ mất khoảng 1.000 đồng. Nhờ vậy, mỗi năm vườn sầu riêng và lúa mang về lợi nhuận ít nhất 200 - 300 triệu đồng, cao hơn nhiều so với cách làm truyền thống trước đây".
Nước thải, bùn thải từ ao nuôi ba ba được tận dụng để tưới sầu riêng và lúa
ẢNH: THANH DUY
Ông Quan chia sẻ, nhiều năm qua, giá cả thị trường bấp bênh. Mô hình kinh tế kết hợp nuôi ba ba với trồng sầu riêng và lúa đã hỗ trợ qua lại lẫn nhau, giúp ông có được nguồn thu nhập ổn định. Chính điều này đã giúp ông có điều kiện lo cho 4 người con ăn học thành tài. Trong đó, 3 người đã tốt nghiệp đại học các ngành về thủy sản, môi trường, bảo vệ thực vật. Riêng người con gái út đang học ngành kinh tế nông nghiệp.
Với mô hình nuôi ba ba kết hợp trồng lúa và sầu riêng mang lại hiệu quả cao, mới đây, ông Quan vinh dự được Hội nông dân Việt Nam bình chọn là Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025.
