Phó Thống đốc NHNN cho biết thời điểm đầu năm 2023, lãi suất là câu chuyện rất gay gắt, đến giữa năm vẫn tiếp tục gay gắt vấn đề gia hạn lãi suất cho doanh nghiệp nhưng đến giai đoạn cuối năm, các ngân hàng thương mại đã có ý thức rất cao trong vấn đề giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Chính vì vậy, đến nay mức lãi suất cho vay trung bình đã rất thấp.
“Có thể nói, lãi suất cho vay đang thấp nhất trong vòng 20 năm qua và nhiều ngân hàng thương mại cho biết lãi suất không thể thấp hơn được nữa. Hiện tại còn rơi rớt lại những khoản lãi suất cao là của những kỳ hạn trước đây khi ngân hàng thương mại huy động với lãi suất cao. Nhưng chắc chắn rằng đến năm 2024 sẽ không còn duy trì được mức này nữa" , ông Tú nói.
Phó Thống đốc Đào Minh Tú tại họp báo Triển khai nhiệm vụ ngân hàng năm 2024.
Chia sẻ rõ hơn về vấn đề này, ông Phạm Chí Quang - Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ (NHNN) cho biết, lãi suất qua đêm giữa các ngân hàng hiện đang rất thấp ở mức 0,2 - 0,3%, tạo điều kiện rất tốt để các tổ chức tín dụng có dư địa cho vay với lãi suất thấp.
“Lãi suất huy động bình quân của các ngân hàng thương mại tại các giao dịch mới phát sinh ở mức 3,9%/năm, lãi suất cho vay bình quân tại các giao dịch mới phát sinh ở mức 6,7%/năm, giảm trên 2% so với thời điểm cuối năm 2022. Do đó, lãi suất huy động và cho vay tại các ngân hàng ở thời điểm hiện tại đang thấp hơn khá xa so với trước đại dịch COVID-19” , ông Quang khẳng định.
Theo đại diện NHNN, đạt được kết quả này là nhờ sự chỉ đạo sát sao, Đảng, nhà nước, Chính phủ cũng như các chỉ đạo điều hành cụ thể của ngân hàng nhà nước trong suốt một năm qua.
Cụ thể, NHNN liên tục 4 lần điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành, với mức giảm 0,5-2,0%/năm trong bối cảnh lãi suất thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao, tạo điều kiện để giảm mặt bằng lãi suất cho vay của thị trường. Đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí và áp dụng đồng bộ các biện pháp giảm mặt bằng lãi suất cho vay.
Cũng theo NHNN, tính đến ngày 28/12, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 13,5%.
Nguyên nhân lãi suất cho vay giảm chậm hơn lãi suất huy động
Giải thích về thực trạng này, ông Phạm Chí Quang cho biết, trong thời gian qua, mặt bằng lãi suất huy động giảm nhanh chóng, hiện tại bình quân lãi suất huy động tại các giao dịch mới phát sinh chỉ ở mức 3,9%/năm. 80% nguồn vốn của các ngân hàng thương mại hiện nay đến từ ngắn hạn, 20% đến từ trung và dài hạn. Trong khi đó, trên 50% dư nợ tín dụng do trung và dài hạn.
“ Dù lãi suất huy động tại các ngân hàng thương mại có xu hướng giảm trong thời gian dài qua nhưng 50% dơ nợ tín dụng lại nằm ở cho vay trung và dài hạn nên đương nhiên lãi suất cho vay trung và dài hạn có độ trễ rất xa xo với lãi suất huy động ”, ông Quang nói.
Ông Quang lý giải thêm, các ngân hàng cho vay trung và dài hạn thường dựa vào lãi suất trung và dài hạn 12 tháng hoặc 20 tháng cộng với biên độ, dẫn đến lãi suất cho vay trung và dài hạn sẽ giảm chậm hơn rất nhiều.
