Ký ức của Anh hùng Tô Văn Đực về sáng chế mìn gạt - ‘khắc tinh’ của xe tăng Mỹ

Sáng 23.4, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM tổ chức buổi giao lưu với đoàn làm phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối" và nhân chứng lịch sử, kết hợp cùng hoạt động xem phim.

Tham dự chương trình có đại diện lãnh đạo Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM, các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn phim.

Trong đó, diễn viên Hồ Thu Anh (vai Ba Hương) và Khánh Ly (vai Cấm, con gái của Bảy Theo) góp mặt cùng chia sẻ về quá trình tham gia bộ phim.

Đặc biệt, buổi giao lưu còn có sự hiện diện của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tô Văn Đực - nguyên mẫu của nhân vật Tư Đạp trong phim.

Sáng chế mìn chống tăng

Tại buổi giao lưu này, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tô Văn Đực kể lại rằng đầu năm 1966, khi xe tăng Mỹ ồ ạt càn quét vùng Củ Chi, lực lượng du kích địa phương phải tự mày mò chế tạo phương tiện chiến đấu từ những gì có sẵn.

Trong một lần tình cờ, ông được một người bạn cho hai quả mìn cán của Nga, mỗi quả nặng khoảng 4 kg. Ông đã mang về và nghiên cứu cách sử dụng.

ẢNH: P.T.N

Sau khi quan sát quy luật di chuyển của xe tăng địch, ông đặt hai quả mìn trên con đường đất và chui xuống hầm bí mật cách đó khoảng 100 m để quan sát. Khi xe tăng đi qua, có một chiếc trúng mìn, đứt xích, cả đoàn xe phải dừng lại và rút lui.

Tuy nhiên, lúc bấy giờ, mìn cán có nhược điểm lớn là chỉ nổ khi bánh xe tăng đè trúng, nên nếu địch đi lệch đường thì mìn không phát huy tác dụng.

Từ hạn chế đó, ông nảy ra ý tưởng mới là chế tạo mìn gạt. Loại mìn này không cần bị cán trực tiếp mà chỉ cần xe tăng hoặc lính địch đi ngang và vướng vào dây gạt là mìn sẽ phát nổ.

Để chế tạo mìn gạt, ông tận dụng thuốc nổ từ những quả bom không nổ do địch thả xuống, cưa ra và chế tạo thành mìn.

Nhờ tính chủ động cao và dễ cài đặt, mìn gạt hiệu quả hơn nhiều so với mìn cán. Sáng kiến này nhanh chóng được phổ biến rộng khắp chiến trường Củ Chi.

Lúc cao điểm, các xưởng làm mìn thiếu người đến mức cả người già, phụ nữ và trẻ em cũng tham gia sản xuất. Mỗi xã đều có các "bãi tử địa" giăng đầy mìn, khiến xe tăng địch chỉ cần đi qua là bị tiêu diệt.

Sáng kiến mìn gạt, ông Đực đã góp phần quan trọng trong việc phá hủy khoảng 5.000 xe tăng và thiết giáp của Mỹ trong suốt cuộc kháng chiến tại vùng đất thép Củ Chi.

Hình ảnh ông được tái hiện qua nhân vật Tư Đạp trong bộ phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối".

ẢNH: P.T.N

Trân quý hơn nữa về giá trị của hòa bình

Chia sẻ về hành trình đến với vai diễn Ba Hương - nữ du kích trong bộ phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối", diễn viên Hồ Thu Anh cho biết trước khi tham gia dự án, cô chỉ biết đến chiến tranh qua sách vở, qua những hình ảnh lát cắt đơn lẻ trong lịch sử.

Chính vì vậy, bộ phim không chỉ là một vai diễn, mà còn là cơ hội để cô có cái nhìn sâu sắc và đầy xúc động hơn về chiến tranh và về hòa bình.

"Trong quá trình quay phim, tôi có dịp tiếp xúc với nhiều cựu chiến binh, được nghe những câu chuyện thật, về tình người trong những hoàn cảnh khốc liệt. Tôi cảm thấy mình quá may mắn khi được sống trong thời bình, được tự do lựa chọn nghề nghiệp, hướng đi của cuộc đời. Do đó, tôi rất biết ơn thế hệ đi trước đã hy sinh rất nhiều để có được nền hòa bình như hôm nay", cô nói.

ẢNH: P.T.N

Diễn viên Hồ Thu Anh kể lại rằng cô chủ động nộp hồ sơ casting ngay khi thấy thông tin tuyển diễn viên, vì bản thân đã yêu thích các bộ phim của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên từ lâu. "Ngay từ đầu, tôi đã quyết tâm theo đuổi vai diễn này đến cùng", cô chia sẻ.

Để rồi khi nhìn thấy kịch bản, cô ngạc nhiên vì đây không chỉ là một bộ phim chiến tranh thông thường, mà còn là câu chuyện về con người, ở đó có những tình cảm, mất mát, hy sinh và cả hy vọng trong bóng tối. Điều đó khiến cô càng xúc động và tin tưởng hơn vào ý nghĩa của vai diễn mình đảm nhận.

Diễn viên Khánh Ly bày tỏ rằng những cảm xúc trong cô vẫn còn nguyên vẹn khi nhớ lại hành trình hóa thân thành nhân vật Cấm, con gái Bảy Theo.

"Tham gia bộ phim này là một trải nghiệm đặc biệt mà tôi cảm thấy rất tự hào và hạnh phúc. Không chỉ là được nghe hay đọc về chiến tranh, mà tôi còn được trực tiếp sống trong không khí ấy, từ việc huấn luyện, ăn uống, sinh hoạt như một chiến sĩ du kích thực thụ. Lần đầu tôi bóp cò, nghe tiếng đạn nổ và ngửi thấy mùi thuốc súng, đó là khoảnh khắc khiến tôi thật sự hiểu hơn về sự khắc nghiệt của chiến tranh", diễn viên Khánh Ly cho hay.

Chính những trải nghiệm chân thực ấy giúp Khánh Ly càng thêm trân trọng hòa bình và độc lập - những điều tưởng như hiển nhiên trong cuộc sống hiện tại, nhưng lại phải đánh đổi bằng máu và nước mắt của bao thế hệ cha anh.

ẢNH: P.T.N

Phát biểu tại buổi giao lưu, ông Nguyễn Thành Trung, Phó chủ tịch thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM, cho biết bộ phim "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối" ra mắt nhân dịp kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất, qua đó đã góp phần lan tỏa truyền thống lịch sử và tinh thần yêu nước.

Bộ phim cũng thể hiện lòng tri ân những người đã hy sinh vì Tổ quốc, tái hiện phần nào sự tàn khốc của chiến tranh, tinh thần quả cảm và khát vọng độc lập, tự do, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do".

Câu nói "hầm tối là nơi sáng nhất" chính là hình ảnh ẩn dụ cho ánh sáng của niềm tin và lý tưởng trong gian khó đó. Ông Trung cho rằng bộ phim cũng góp phần nhắc nhở giá trị của hòa bình, khơi dậy trách nhiệm với lịch sử và hiện tại.

"Trong bối cảnh hiện nay, chúng ta càng phải vượt qua khó khăn, càng cần ghi nhớ và biết ơn thế hệ đi trước, trân trọng giá trị của sự hy sinh và từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm trong từng công việc hằng ngày", ông Trung cho biết.

ẢNH: P.T.N