Kiến tạo khung pháp lý để Đà Nẵng trở thành trung tâm tài sản số

Việt Nam được nhiều chuyên gia đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển tài sản số nhờ dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng internet cao và đang có tăng trưởng kinh tế ổn định. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có khung pháp lý rõ ràng cho loại hình tài sản mới này. Không riêng Việt Nam, nhiều quốc gia trên thế giới cũng đang trong tình cảnh tương tự do quá trình đổi mới sáng tạo và công nghệ đang đi nhanh hơn pháp lý.

Chương trình chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam đặt ra mục tiêu nền kinh tế số sẽ chiếm 20% GDP vào năm 2025 và đạt 30% tới 2030. Chia sẻ tại hội nghị Fintech Đà Nẵng 2025 do Binance kết hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp Phần mềm Đà Nẵng (DSA) tổ chức sáng 7.6, các chuyên gia tham dự cho rằng cần thiết có hành lang pháp lý hoàn chỉnh để định hướng và dẫn dắt lĩnh vực, cũng như thu hút nhà đầu tư quốc tế, đồng thời kéo các doanh nghiệp số về trong nước, trong bối cảnh hiện nay rất nhiều công ty blockchain của người Việt nhưng không đặt trụ sở tại Việt Nam.

Ông Lê Sơn Phong, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP. Đà Nẵng cho biết thành phố đang từng bước định hình vai trò kiến tạo để hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững, trong đó có cả lĩnh vực blockchain, tài sản số. Với lợi thế về cơ chế, nguồn lực và hệ sinh thái rộng mở, thành phố sẽ triển khai cơ chế Sandbox (thử nghiệm có kiểm soát) cho các sáng kiến công nghệ đột phá, đi đôi với việc thí điểm các mô hình chính sách linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đổi mới. 

Ảnh: Anh Quân

Trong khi đó, ông Võ Đức Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo Đà Nẵng, một trong những văn bản nền móng cho cơ hội phát triển tài sản số Việt Nam là "Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ chuỗi khối (blockchain) đến 2025, định hướng đến 2030", được chính phủ ban hành vào tháng 10.2024. Cùng dự thảo luật về công nghệ số, tài sản số đang được thảo luận sẽ mở ra hành lang pháp lý, quản lý ứng xử với tài sản số. 

Trao đổi với Thanh Niên, bên lề sự kiện, Bà Lynn Hoàng - Giám đốc Quốc gia Binance Việt Nam, chính sách trong lĩnh vực tài sản số đã có một quá trình "tiến hóa" ở các quốc gia trên thế giới. Lấy ví dụ về UAE và Dubai, bà Lynn Hoàng cho biết sau khi cho phép ngành tài sản số hoạt động vào năm 2022 thì tới hết 2023, hơn 1 tỉ USD tiền đầu tư trong lĩnh vực tài sản số đã đổ về Dubai và tỷ lệ các công ty như Binance đang thành lập tại đây tăng không ngừng. "Các yếu tố này tạo nên một nền kinh tế số rất nhộn nhịp ở Dubai", bà Lynn chia sẻ.

Mô hình "sandbox" thử nghiệm quản lý tài sản số

Việt Nam đang nghiên cứu cơ chế "sandbox" - mô hình thử nghiệm quy mô nhỏ có kiểm soát nhằm tìm ra hướng đi phù hợp mà không gây ra hậu quả cho thị trường chung, đối với mô hình tài chính công nghệ như sàn giao dịch tài sản mã hóa.

Ảnh: Anh Quân

Cũng chia sẻ tại sự kiện, PGS, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Bình (Đại học RMIT Việt Nam) nhấn mạnh vấn đề quan trọng trong lĩnh vực tài sản số là kiểm soát được rủi ro, đồng thời tạo được cơ hội để tiền mã hóa (crypto) phát triển. Ngoài quy định về mua - bán tài sản số, một vấn đề khác cần làm rõ là việc quy đổi sang tiền mặt. "Có thể chúng ta chưa thể quản lý được tất cả các vấn đề đang xảy ra với tài sản số hiện nay, nhưng cần đưa ra khung pháp lý và đưa cái quan trọng nhất vào để quản lý", PGS, Tiến sĩ Nguyễn Thanh Bình nói.

Việc xây dựng khung pháp lý được các chuyên gia khuyến nghị phải cân bằng từ 3 góc nhìn gồm: luật phải hài hòa với thế giới; kích thích người dùng tham gia; các công ty nội không cảm thấy bị bỏ rơi.

Câu chuyện ứng dụng tài sản số sẽ phụ thuộc vào hoạt động được cấp phép cũng như tình hình thực tế. "Ví dụ với Đà Nẵng được biết đến là một thành phố du lịch thì có thể ứng dụng tài sản số vào trong vấn đề thanh toán", bà Lynn Hoàng nêu quan điểm. Hiện nay, gần Việt Nam có Thái Lan cũng đã sẵn sàng cho việc thanh toán bằng crypto để cung cấp thêm giải pháp mua sắm cho khách du lịch quốc tế.