Bộ Tài chính nhận được kiến nghị của cử tri TP.HCM do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến.
Theo đó, cử tri cho rằng, giá đất hiện nay chưa phù hợp với đời sống, thu nhập của người dân. Thực tế, một số hộ có hoàn cảnh khó khăn thực hiện tách thửa, xây nhà cho con nhưng không đủ khả năng tài chính để chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.
Cử tri kiến nghị xem xét giá chuyển mục đích quyền sử dụng đất phù hợp; nghiên cứu giảm thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng bất động sản, có chính sách miễn, giảm đối với các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn; xem xét cơ chế cho phép các hộ dân khó khăn được nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất theo hình thức trả góp với thời hạn dài...
Cử tri TP.HCM cho rằng giá đất hiện nay chưa phù hợp với thu nhập của người dân
ẢNH: ĐAN THANH
Hồi đáp các kiến nghị, về vấn đề tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, Bộ Tài chính cho biết, theo luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 1.8.2024): "Khi chuyển mục đích sử dụng đất thì người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất trả một lần cho cả thời gian thuê bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất sau khi chuyển mục đích sử dụng đất và tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất".
Tại điều 8 Nghị định 103/2024/NĐ-CP, nội dung về tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân cũng quy định theo nguyên tắc tương tự tại luật Đất đai 2024.
Theo đó, hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở thì tính tiền sử dụng đất bằng mức chênh lệch giữa tiền sử dụng đất theo giá đất ở trừ tiền sử dụng đất theo giá đất nông nghiệp tại thời điểm có quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất.
Thời gian qua, Bộ Tài chính nhận được kiến nghị, đề xuất về việc do giá đất trên bảng giá đất tại một số địa phương xác định theo luật Đất đai 2024 cao đột biến so với bảng giá đất cũ (theo luật Đất đai năm 2013, trong đó, giá đất ở tăng quá cao so với giá đất nông nghiệp).
Bởi vậy, khi được Nhà nước cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, hộ gia đình, cá nhân phải đóng tiền sử dụng đất quá cao so với trước đây. Đề xuất đưa ra là điều chỉnh mức thu tiền sử dụng đất trong trường hợp này để giảm nghĩa vụ tài chính cho người dân.
Bộ Tài chính đã xây dựng, đang hoàn thiện dự thảo Nghị quyết đặc thù của Chính phủ về tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân khi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở (sau khi có ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp) để trình Chính phủ xem xét, quyết định.
Người sử dụng đất được ghi nợ tiền sử dụng đất
Về kiến nghị liên quan cho phép các hộ dân khó khăn được nộp tiền chuyển mục đích sử dụng đất theo hình thức trả góp với thời hạn dài, Bộ Tài chính nêu rõ, điều 22 Nghị định 103/2024/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 8 điều 1 Nghị định 291/2025/NĐ-CP) và điểm a khoản 11 điều 18 Nghị định 101/2024/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại điểm a khoản 3 điều 3 Nghị định 226/2025/NĐ-CP) đã quy định cụ thể việc người sử dụng đất được ghi nợ tiền sử dụng đất (nếu có nhu cầu) khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất lần đầu; quy định cụ thể về trình tự, thủ tục ghi nợ tiền sử dụng đất.
Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết đặc thù của Chính phủ về tháo gỡ, xử lý vướng mắc liên quan đến tính tiền sử dụng đất
ẢNH: NGỌC THẮNG
Theo Bộ Tài chính, pháp luật về tiền sử dụng đất hiện hành cũng đã có quy định ưu đãi về miễn, giảm tiền sử dụng đất khi Nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để giảm gánh nặng cho người dân có hoàn cảnh khó khăn, gia đình chính sách.
Cụ thể, điều 18 và điều 19 Nghị định 103/2024/NĐ-CP quy định về việc miễn, giảm tiền sử dụng trong hạn mức đất ở đối với hộ nghèo, gia đình chính sách và các trường hợp thực sự khó khăn, bao gồm: miễn tiền sử dụng đất để thực hiện chính sách nhà ở, đất ở đối với thương binh hoặc bệnh binh không có khả năng lao động, hộ gia đình liệt sĩ không còn lao động chính.
Miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với người nghèo, hộ gia đình hoặc cá nhân là người dân tộc thiểu số; miễn tiền sử dụng đất đối với đất ở cho người phải di dời khi Nhà nước thu hồi đất do có nguy cơ đe dọa tính mạng con người.
Miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với đất ở trong hạn mức giao đất ở (bao gồm giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận cho người đang sử dụng đất) đối với hộ gia đình, người có công với cách mạng mà thuộc đối tượng được miễn, giảm tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về người có công...
