Ảnh minh họa
Sau giai đoạn suy giảm trong quý II, xuất khẩu dầu thô của Iran sang Trung Quốc đã bật tăng trở lại trong 3 tháng gần đây, cho thấy sức hút ổn định của nguồn cung giá rẻ từ Tehran bất chấp các biện pháp trừng phạt quốc tế.
Cụ thể, theo số liệu từ hãng phân tích Kpler, các cảng Trung Quốc đã nhập trung bình 1,68 triệu thùng/ngày trong tháng 8/2025, tăng hơn 20% so với tháng 7 và cao hơn đáng kể so với mức trung bình 1,45 triệu thùng/ngày trong 8 tháng đầu năm. Diễn biến này cho thấy dòng chảy dầu từ Iran sang Trung Quốc đang trên đà gia tăng, dù số liệu từng tháng vẫn có sự biến động.
Tuy vậy, khối lượng tăng chưa chắc đồng nghĩa với doanh thu lớn hơn cho Iran. Giá dầu thô toàn cầu đang giảm trong bối cảnh nguồn cung vượt cầu, buộc Iran phải hạ giá khoảng 5 USD/thùng để thu hút khách hàng Trung Quốc, vốn phải đối mặt với rủi ro từ các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Điều đáng chú ý là đà tăng xuất khẩu này diễn ra song song với việc Mỹ, EU và Anh mở rộng danh sách trừng phạt nhắm vào tàu vận tải, đại lý và cảng liên quan đến hoạt động xuất khẩu dầu của Iran. Tuy nhiên, hiệu quả của các lệnh cấm vẫn hạn chế. Chuỗi cung ứng phần lớn do Iran hoặc doanh nghiệp Trung Quốc kiểm soát, vốn không chịu sức ép trực tiếp từ phương Tây. Ngoài ra, nhiều công ty “ma” hoặc nhà điều hành nhỏ sẵn sàng tham gia vì lợi nhuận, trong khi việc áp chế tài chủ yếu ngăn cản các doanh nghiệp hợp pháp thay vì triệt tiêu hoạt động buôn bán.
Giới quan sát cho rằng để nâng cao hiệu quả, các biện pháp cần được thiết kế linh hoạt hơn, có thể gắn việc vi phạm lệnh trừng phạt với các đòn thuế quan thương mại. Tuy nhiên, khả năng phối hợp quốc tế còn hạn chế, đặc biệt khi nhiều lãnh đạo các nước liên quan vừa thể hiện sự đoàn kết tại sự kiện duyệt binh ở Bắc Kinh gần đây.
Như vậy, bất chấp áp lực địa chính trị, dòng chảy dầu thô Iran sang Trung Quốc vẫn đang trên đà mở rộng, củng cố thêm vị thế của Trung Quốc với tư cách là khách hàng quan trọng nhất của Tehran trong bối cảnh thị trường năng lượng toàn cầu dư cung.
Gần đây nhất, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành thêm các lệnh trừng phạt liên quan Iran, nhắm vào 13 thực thể có trụ sở tại Hong Kong (Trung Quốc), Trung Quốc đại lục, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Quần đảo Marshall. Các biện pháp trừng phạt trên nhằm vào công dân Hy Lạp Antonios Margaritis và mạng lưới các công ty và tàu thuyền của ông, mà Bộ Tài chính Mỹ cho là có liên quan việc vận chuyển dầu xuất khẩu của Iran, vi phạm lệnh trừng phạt.
Bộ Tài chính Mỹ cũng đưa các Công ty Ares Shipping Limited và Hong Kong Hangshun Shipping Limited tại Hong Kong, Công ty Comford Management tại Quần đảo Marshall vào danh sách trừng phạt. Tám tàu chở dầu thô của một số nước cũng nằm trong diện bị trừng phạt.
Theo Reuters
