Kéo-Búa-Bao, trò chơi khá phổ biến ở Việt Nam và nhiều quốc gia trên trên toàn thế giới, đã thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu tại Đại học Tây Sydney (Úc). Họ đã tiến hành một nghiên cứu nhằm khám phá quá trình ra quyết định của con người trong trò chơi này từ góc độ “khoa học thần kinh”.
Kéo-Búa-Bao là trò chơi khá phổ biến trên toàn thế giới.
Theo lý thuyết, trong một trò chơi cạnh tranh như Kéo-Búa-Bao, chiến lược tối ưu chiến thắng là hành động hoàn toàn ngẫu nhiên. Tuy nhiên, con người thường gặp khó khăn trong việc duy trì sự ngẫu nhiên, dẫn đến việc hình thành các khuôn mẫu và thành kiến vô thức.
Để tìm hiểu sâu hơn về hiện tượng này, nhóm nghiên cứu đã thực hiện một thí nghiệm với 62 người tham gia, trong đó họ chơi tổng cộng 480 ván Kéo-Búa-Bao trên máy tính. Mỗi ván chơi được chia thành ba giai đoạn: giai đoạn quyết định, giai đoạn lựa chọn câu trả lời và giai đoạn hiển thị kết quả, nhằm phân tích chi tiết hoạt động não bộ.
Thí nghiệm sử dụng kỹ thuật “siêu quét” để ghi lại hoạt động não bộ của hai người tham gia cùng lúc, từ đó nắm bắt cách não bộ xử lý thông tin trong các tình huống xã hội. Kết quả cho thấy, người tham gia có xu hướng chọn “Búa” quá mức (51,61%), tiếp theo “Bao” (33,87%) và “Kéo” ít được chọn nhất (14,52%). Rõ ràng đang có sự thiên lệch trong quyết định của con người khi chọn các kết quả.
Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ chọn Búa nhiều nhất, trong khi Kéo là ít nhất.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu đã áp dụng “phân tích mô hình đa biến” vào dữ liệu EEG (hoạt động điện não) để giải mã suy nghĩ của người chơi. Họ phát hiện rằng các tín hiệu điện trong não có thể dự đoán nước đi tiếp theo ngay cả trong giai đoạn ra quyết định, tức là trước khi người chơi thực hiện hành động. Đặc biệt, não của những người thua cuộc lưu giữ nhiều thông tin về các quyết định trong quá khứ, trong khi não của những người chiến thắng không có dấu hiệu tương tự.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng những phát hiện này cung cấp cái nhìn sâu sắc về vai trò của trí nhớ trong các tình huống cạnh tranh. Việc học hỏi từ quá khứ có thể có lợi trong nhiều tình huống, nhưng trong các trò chơi như Kéo-Búa-Bao, nơi tính ngẫu nhiên là yếu tố quyết định, việc bị ảnh hưởng bởi kết quả trước đó có thể gây bất lợi.
Các nhà nghiên cứu khuyến nghị rằng để chiến thắng trong trò chơi Kéo-Búa-Bao, người chơi nên tập trung vào hiện tại và quên đi những thất bại hay thành công trong quá khứ, thay vì phân tích quá mức các nước đi của đối thủ.
