3 tháng sau phẫu thuật, khớp gối khó gập duỗi
Trường hợp của bà Mai không phải hiếm gặp. Bác sĩ chuyên khoa 2 Trương Công Dũng, thành viên ban chấp hành Hội Nội soi Cơ xương khớp TP.HCM, Giám đốc Phòng khám Sports Medic, cho biết phẫu thuật thay khớp gối là một bước tiến quan trọng của ngành chấn thương chỉnh hình, giúp giảm đau và phục hồi chức năng vận động cho người bệnh thoái hóa khớp gối nặng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dù khớp nhân tạo vẫn hoạt động tốt, người bệnh có thể gặp tình trạng khớp gối cứng, gập duỗi hạn chế.
Nguyên nhân thường do xơ dính khớp - tình trạng các mô sẹo phát triển quá mức xung quanh hoặc trong khớp, khiến các cấu trúc quanh khớp dính lại và cản trở vận động. "Hiểu đơn giản, thay vì lành mềm mại, các mô quanh khớp lại 'co kéo', 'kẹt cứng', khiến khớp gần như đóng băng và biên độ vận động giảm đáng kể", bác sĩ Dũng lý giải. Một số nghiên cứu chỉ ra, biến chứng này gặp ở khoảng 3-10% bệnh nhân phẫu thuật thay khớp gối.
Xơ dính khớp thường là kết quả của nhiều yếu tố kết hợp - từ phản ứng lành thương của cơ thể, kỹ thuật mổ, cho đến quá trình tập phục hồi. Một số người có cơ địa dễ hình thành mô xơ; một số khác do đau, sưng nên ngại vận động sớm, khiến bao khớp co rút. "Ngay cả khi ca mổ thay khớp thành công về mặt kỹ thuật, nếu người bệnh không được tập phục hồi chức năng đúng cách, xơ dính vẫn có thể xảy ra", bác sĩ Dũng cho biết.
Bác sĩ phẫu thuật cho bệnh nhân
Ảnh: BSCC
Biên độ gập dưới 80 độ dù đã tập phục hồi chức năng
Mới đây là trường hợp bà Đ.T.K.D (60 tuổi, ở phường An Lạc, TP.HCM). Bà D. được thay khớp gối trái vào tháng 2.2023 và khớp gối phải vào tháng 9.2024. Sau phẫu thuật gối phải, dù khớp nhân tạo hoạt động tốt về mặt cơ học, nhưng do tình trạng xơ dính tiến triển, khớp của bà gần như cứng hoàn toàn, biên độ gập dưới 80 độ dù đã tập phục hồi chức năng (bình thường khớp gối có thể gập khoảng 130-150 độ). Sau khi thăm khám, bác sĩ Dũng quyết định thực hiện phẫu thuật nội soi cắt lọc và giải phóng khớp gối phải cho người bệnh.
Ca phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Bà D. sau đó được tập vật lý trị liệu - phục hồi chức năng liên tục trong 2 tháng. Khi tái khám, khớp gối phải đã thẳng trục, gập duỗi tốt, bà có thể đi lại và vận động bình thường.
Bác sĩ Dũng khuyến cáo, để hạn chế nguy cơ xơ dính sau phẫu thuật thay khớp, người bệnh cần bắt đầu vận động sớm, tập đúng kỹ thuật dưới sự hướng dẫn của bác sĩ và kỹ thuật viên vật lý trị liệu - phục hồi chức năng, đồng thời kiểm soát đau và sưng tốt trong giai đoạn đầu. Ngoài ra, tái khám định kỳ cũng rất quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu hạn chế vận động.
Nếu sau phẫu thuật, khớp không thể duỗi hoặc gập hoàn toàn, đau tăng khi cử động hoặc biên độ vận động giảm rõ dù đã tập phục hồi, người bệnh nên đi khám sớm. Bởi khi xơ dính tiến triển mà không được xử lý, khớp nhân tạo - dù vẫn tốt về mặt cơ học - có thể mất chức năng vận động, khiến việc đi lại và sinh hoạt trở nên khó khăn như trước khi phẫu thuật. Hơn nữa, nếu can thiệp quá muộn, phẫu thuật nội soi gỡ dính sẽ giảm hiệu quả vì mô sẹo dày lên và xơ hóa, gây khó khăn cho việc giải phóng khớp. Theo khuyến cáo, nên thực hiện trong vòng 3-6 tháng sau phẫu thuật thay khớp để đạt kết quả phục hồi tối ưu.
