Đề xuất 2 dự án lớn về logistics
Sáng nay (29/6), Ủy ban 2 về phát triển hạ tầng, cảng biển, logistics và năng lượng mới trong khuôn khổ Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam 2025 (ViPEL 2025) tổ chức cuộc họp, thảo luận sôi nổi về các vấn đề liên quan. Tham dự cuộc họp này có 20-25 doanh nghiệp đầu ngành, cùng lĩnh vực về đầu tư phát triển hạ tầng, khu công nghiệp, logistics và năng lượng mới.
Ông Phạm Quốc Long - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Gemadept - đề xuất 2 dự án, gồm Trung tâm hàng hải quốc tế tại TPHCM mới và Phát triển vận tải thủy - Trọng tâm nâng cấp, mở rộng luồng kênh Hà Nam.
Đề xuất trung tâm hàng hải quốc tế tại TPHCM mới (Nguồn: GMD).
Với dự án Trung tâm hàng hải quốc tế tại TPHCM mới, ông Long đề xuất cơ chế công - tư đồng kiến quốc. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò quy hoạch tổng thể, liền mạch cảng Cái Mép - Khu thương mại tự do, phân khu chức năng; có chính sách dành cho nhà đầu tư tầm cỡ quốc gia, đảm bảo năng lực tài chính và ngân sách. Nhà nước cũng đóng vai trò kiến tạo môi trường năng động với thủ tục hành chính tinh giản, được số hóa.
Đối với yếu tố "tư", doanh nghiệp tư nhân cùng đồng hành nghiên cứu và cam kết tư vấn trong giai đoạn quy hoạch; cam kết đầu tư, đảm bảo tiến độ, trách nhiệm xã hội.
Đề xuất nguồn lực thực hiện dự án Phát triển vận tải thủy - Trọng tâm nâng cấp, mở rộng luồng kênh Hà Nam (Nguồn: GMD).
Về dự án Phát triển vận tải thủy - Trọng tâm nâng cấp, mở rộng luồng kênh Hà Nam, ông Long nêu Nhà nước cần giải ngân vốn đầu tư công khoảng 6.480 tỷ đồng; rà soát tĩnh không cầu trên các tuyến trọng điểm; có cách chính sách khuyến khích huy động và tạo điều kiện cho doanh nghiệp, cải cách thủ tục hành chính về giải ngân, đầu tư...
Còn doanh nghiệp tư nhân cần cam kết cắt giảm chi phí logistics (giảm giá cước vận tải 10%), nâng cao chất lượng dịch vụ; cam kết đầu tư đóng mới phương tiện thủy, sà lan, tàu biển.
Đề xuất các cơ chế mở cho phát triển cảng biển
Đồng tình với đề xuất trên, ông Ngô Anh Tuấn - Tổng thư ký Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ Hàng hải Việt Nam (Visaba) - ủng hộ ý tưởng cần xây dựng trung tâm hàng hải quốc tế tại TPHCM.
Tuy nhiên, để thành công, ông Tuấn cho rằng Việt Nam cần chọn lọc được ưu điểm vận hành, quản lý cảng biển của Singapore và chính sách phát triển của Thượng Hải (Trung Quốc). TPHCM muốn trở thành siêu cảng biển nhưng các cảng biển hiện nay chỉ là bến nhỏ manh mún, chưa có hệ thống kết nối hàng hóa. Do đó, thành phố cần các chính sách mở, cơ chế đột phá.
Đặc biệt, ông Tuấn đề xuất phải có đơn vị quản lý cảng biển riêng biệt, hiện tại Việt Nam vẫn quản lý cảng biển theo từng ngành.
Nhiều đại diện doanh nghiệp, hiệp hội nêu ý kiến đề xuất tại phiên họp (Ảnh: BTC).
Cũng nêu kiến nghị, ông Đặng Vũ Thành - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Kho vận miền Nam (Sotrans) - nói rằng dự án biến Việt Nam thành trung tâm hàng hải quốc tế là ước mơ của rất nhiều người làm nghề.
Ông Thành cho rằng việc phát triển thủy nội địa không chỉ ở phía Nam mà có thể ở cả miền Bắc. Một trong những điểm nghẽn mấu chốt là tĩnh thông cầu đang thấp. Nhiều nơi, tĩnh không cầu chỉ 7,5m, hiệu quả kinh tế của đường thủy nội đại so với đường bộ kém đi. Doanh nghiệp không thể tự khắc phục được điều này, chỉ có cam kết tốt hơn nếu tĩnh không cầu nâng lên.
Ông đề xuất cải thiện hành lang pháp lý để doanh nghiệp có thể triển khai vận hành tốt đường thủy nội địa. Đồng thời, doanh nghiệp tư nhân được tham gia vào các bước xây dựng chính sách, quy hoạch để các chương trình đi vào thực tế.
Ông Thành cũng nhấn mạnh tinh thần doanh nghiệp sẵn sàng tham gia, ngay cả việc bỏ ra chi phí thuê tư vấn từ nước ngoài, nhưng đặc biệt ngại ngùng nếu chưa có cơ chế. Vì vậy, ông đề nghị Nhà nước cần ưu tiên hoàn thiện các cơ chế cho phát triển trung tâm hàng hải quốc tế.
Bày tỏ ý kiến, ông Phạm Anh Tuấn - Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng - Kỹ thuật biển (Portcoast) nhấn mạnh phát triển trung tâm hàng hải là điều trăn trở nhiều năm. Việt Nam có đủ điều kiện hình thành trung tâm hàng hải ở Cái Mép - Cần Giờ.
Tuy nhiên, để điều trăn trở thành sự thật, ông Tuấn cũng đề xuất các cơ chế thực hiện phù hợp, trong đó có nhắc đến đơn vị quản lý cảng biển riêng biệt. Ông đặt vấn đề liệu sắp tới có thể hình thành "chính quyền cảng": phân vùng phát triển và quản lý cảng ở từng địa phương; Trung ương quản lý rộng hơn, ở mức quy hoạch tổng thể.
Đề xuất các dự án điện gió và hạ tầng khu công nghiệp
Tại hội thảo, ông Nguyễn Ngọc Thái Bình - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Cơ Điện Lạnh (REE) - đề xuất dự án điện gió ngoài khơi REE Nam Bộ theo cơ chế công - tư đồng kiến quốc. Dự án có công suất 10.000MW.
Ông Nguyễn Ngọc Thái Bình, đại diện REE, đề xuất về dự án điện gió ngoài khơi REE Nam Bộ (Ảnh: BTC).
Theo ông, dự án sẽ có lộ trình 3 giai đoạn, tổng mức đầu tư khoảng 892.000 tỷ đồng (sau thuế). Để hiện thực hóa dự án này, doanh nghiệp đề xuất xuất Chính phủ xem xét ban hành các cơ chế, chính sách mới và ưu tiên áp dụng các chính sách hiện có một cách linh hoạt, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho dự án.
Trong đó, doanh nghiệp đề xuất có một khung khung pháp lý riêng biệt, rõ ràng và ổn định cho các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn, phù hợp với định hướng chiến lược của ngành năng lượng. Khung pháp lý này phải giải quyết các vấn đề đặc thù như quản lý không gian biển, thủ tục cấp phép và quyền sử dụng đất trên bờ cho các công trình phụ trợ, đảm bảo tính đồng bộ với quy hoạch lưới điện truyền tải.
Về giá bán điện, REE đề xuất cần ban hành một cơ chế giá bán điện (hợp đồng mua bán điện - PPA) ổn định, dài hạn tối thiểu 20 năm, có tính khả thi về tài chính cao.
Về chính sách ưu đãi đầu tư, cần áp dụng các chính sách ưu đãi đầu tư cao nhất cho dự án, bao gồm các ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhập khẩu và các loại phí khác, phù hợp với quy định hiện hành đối với dự án thuộc lĩnh vực ưu tiên.
Ngoài ra, Chính phủ cần xem xét bảo lãnh cho một tỷ lệ phù hợp của khoản vay, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn tài trợ với điều kiện và lãi suất tốt nhất.
Đại diện Công ty cổ phần Shinec đề xuất dự án khu logistics số 1 cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) và khu công nghiệp Ninh Diêm (Khánh Hòa). Mục tiêu góp phần giảm chi phí logistics xuống khoảng 16% GDP, thu hút vốn FDI công nghệ sạch, tạo hàng chục nghìn việc làm.
Trong dự án này, Shinec đề xuất Nhà nước có trách nhiệm xây dựng và ban hành các quy hoạch phát triển ngành, vùng và lĩnh vực, đồng thời thiết lập các cơ chế đặc thù để khuyến khích đầu tư.
Nhà nước cũng cần tập trung nguồn lực cho các hạng mục hạ tầng công cộng có tính chất “khung xương sống”, bao gồm giao thông kết nối liên vùng, hệ thống điện, cấp – thoát nước, viễn thông, cùng với công tác giải phóng mặt bằng.
Về phía doanh nghiệp, Shinec có trách nhiệm huy động và bố trí nguồn vốn cần thiết theo đúng quy mô dự án; cam kết xây dựng và vận hành hạ tầng logistics và khu công nghiệp theo các chuẩn mực quốc tế về môi trường, xã hội và quản trị (ESG)...
Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) đã tổ chức lễ công bố mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam và ra mắt Hội đồng điều hành cùng nhân sự chủ chốt các ủy ban.
Các doanh nhân, doanh nghiệp sẽ cùng chung tay xây dựng mô hình Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam với sự hoạt động xuyên suốt của các ủy ban, bao gồm các nhóm công tác, các hiệp hội đồng lòng, góp sức.
Ủy ban 2 về phát triển hạ tầng và các ngành có lợi thế cạnh tranh quốc gia gồm ông Mai Hữu Tín, ông Thái Như Hiệp - Chủ tịch Hội đồng Thành viên, Giám đốc công ty TNHH Vĩnh Hiệp; ông Phạm Hồng Điệp - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Shinec; ông Phạm Quốc Long - Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Gemadept và ông Nguyễn Quốc Khanh - Chủ tịch AA Corporation.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban IV được giao triển khai mô hình, đóng vai trò cầu nối công - tư đặc thù, hướng tới thay đổi tư duy từ “mạnh ai nấy làm” sang tinh thần "công - tư đồng kiến tạo".
Điểm nhấn của mô hình là thúc đẩy những hành động mới, bảo đảm việc thực thi Nghị quyết 68 mang lại hiệu quả thực chất. Hoạt động sẽ được triển khai theo 3 cấp độ là quốc gia, địa phương, cơ sở nhằm huy động sự tham gia của doanh nghiệp ở mọi quy mô, mọi lĩnh vực.
