Hỏa táng thú cưng: Ngày đầu vào Bình Hưng Hòa "hơi sợ sợ"

Không đơn giản chỉ là việc thiêu hủy một thể xác vô hồn, quy trình hỏa táng thú cưng tại Kami được thực hiện tỉ mẩn như một nghi thức "spa" trang trọng cuối cùng. Đằng sau những làn khói trắng và những hũ tro cốt được trao lại, là câu chuyện về đạo đức nghề nghiệp, về sự cân bằng giữa bài toán kinh tế và lòng trắc ẩn của người làm nghề giữa chốn thị thành tấp nập.

Anh Nguyễn Phú Quý (32 tuổi, quê Đồng Nai) dẫn chúng tôi vào khu vực làm việc, nơi diễn ra những nghi thức tiễn đưa cuối cùng. Không khí ở đây sạch sẽ, ngăn nắp, hoàn toàn xóa tan định kiến về một nơi xử lý xác động vật. Với anh Quý, mỗi "khách hàng" nằm xuống đều xứng đáng nhận được sự tôn trọng tuyệt đối.

ẢNH: DƯƠNG TRANG

Những nghi thức cuối cùng

Theo anh Quý, quy trình tại Kami (đường Lê Đức Thọ, quận Gò Vấp cũ), nay là phường An Nhơn, TP.HCM bắt đầu ngay từ khi tiếng chuông điện thoại reo lên. Khách hàng thường sẽ liên hệ với Kami qua số điện thoại trên trang web. Tùy vào quãng đường, chỉ khoảng 30 - 45 phút sau, nhân viên của anh Quý sẽ có mặt tận nơi để đón các bé. Nếu ở xa như Bình Dương, Long An cũ (nay là tỉnh Tây Ninh), thời gian có thể kéo dài từ 1 - 2 tiếng. Xác các bé được đưa về khu tập trung ở Gò Vấp để xử lý.

Tại đây, anh Quý gọi quy trình này là "làm tang lễ". Nó tỉ mỉ và cẩn thận không kém gì việc chăm sóc cho những bé ở spa. "Quy trình vệ sinh, khử khuẩn bé nào cũng như nhau", anh Quý vừa nói vừa xỏ đôi găng tay y tế vào, bắt đầu thao tác một cách thuần thục.

Đầu tiên là việc tắm rửa sạch sẽ, đối với những bé không may bị tai nạn giao thông, cơ thể không còn nguyên vẹn, anh và nhân viên sẽ kiên nhẫn lau chùi, sấy khô, cố gắng trả lại hình hài sạch sẽ nhất có thể cho các bé. Anh dùng cồn pha tinh dầu để khử khuẩn, mùi hương dược liệu nhẹ nhàng lan tỏa, lấn át đi mùi tử khí thoang thoảng.

ẢNH: DƯƠNG TRANG

Sau khi vệ sinh xong, các bé được đặt nằm ngay ngắn, phủ lên mình một lớp vải trắng tinh khôi. Anh Quý cẩn thận tỉa lại những cành hoa cúc trắng, cúc vàng, cắm xung quanh chỗ nằm của các bé. "Hoa này tôi lấy mỗi ngày ở chợ đầu mối Hóc Môn để đảm bảo luôn tươi và đẹp nhất", anh chia sẻ, đôi tay đang khéo léo chỉnh lại một cành hoa bị lệch.

Một bức ảnh cuối cùng của bé được chụp lại, gửi cho gia chủ như lời thông báo rằng: "Bé đã được chăm sóc chu đáo". Thậm chí, nhiều khách hàng muốn xem lại quá trình lau chùi, anh cũng sẵn sàng quay clip gửi cho họ.

"Mình làm việc này không sợ gì cả, làm hoài quen rồi", anh cười hiền. Nhưng ít ai biết, những ngày đầu mới vào nghề, anh Qúy cũng từng có nhiều nỗi sợ không gọi thành tên.

Anh Quý cho biết, Kami liên kết với khu hỏa táng Bình Hưng Hòa đã 7 năm nay. Hồi đầu, khi phải mang xác các bé qua đó thiêu, anh Quý thú thật là "hơi sợ sợ". 

"Vô đó thì gặp quan tài nhiều, không gian lạnh lẽo, mình chưa làm mảng này bao giờ nên cũng ớn. Nhưng khoảng một tháng sau thì quen, dần cũng thấy bình thường", anh kể.

Hiện tại, sau khi hoàn tất các thủ tục "tang lễ" tại Gò Vấp, khoảng 14 giờ chiều, chuyến xe đầu tiên sẽ chở các bé qua Bình Hưng Hòa để hỏa táng; một ca nữa sẽ diễn ra vào lúc 18 giờ. Thời gian hỏa táng tùy thuộc vào cân nặng từng bé, ví dụ bé mèo 4 - 5 kg mất khoảng 45 phút, chó lớn hơn có thể mất 1 - 1,5 tiếng, cá biệt có bé đến 2 tiếng. Tro cốt sau đó được thu lại, giao cho khách mang về thờ, chôn cất hoặc mang đi rải sông tùy nguyện vọng của chủ.

"Cán cân" giữa thương mại và tình người

Trong kinh doanh, lợi nhuận luôn là yếu tố hàng đầu, nhưng với nghề hỏa táng thú cưng, ranh giới giữa dịch vụ thương mại và giá trị nhân văn lại vô cùng mong manh.

Anh Quý quan niệm, việc này có phải là thương mại hay nhân văn thì tùy vào người làm dịch vụ. Nếu người ta tính thương mại thì sẽ là thương mại, mà nếu nhân văn thì sẽ là nhân văn. Và anh Quý chọn vế sau.

Dù vẫn phải duy trì tiệm, nuôi sống anh em nhân viên, nhưng anh chủ trương thu chi phí thấp, giá thành rẻ để hỗ trợ người nuôi.

Giá dịch vụ thường được báo dựa trên cân nặng ước lượng sau khi vệ sinh. Với các bé thiêu chung, không lấy cốt, giá dao động từ 150.000 - 600.000 đồng (đối với bé dưới 5 kg). Nếu lấy cốt, giá từ 1,6 triệu đồng đến 3 - 4 triệu đồng tùy cân nặng.

Tuy nhiên, điều khiến chúng tôi ấn tượng nhất không phải là bảng giá, mà là sự linh hoạt đầy tình người của ông chủ trẻ. "Nói là báo giá theo cân nặng, nhưng có những trường hợp mình lấy giá theo hoàn cảnh của chủ", anh Quý bộc bạch.

Anh kể về những cô bán vé số, cô hàng nước, những người nhặt ve chai hay các bạn sinh viên nghèo. Họ yêu thương thú cưng, nhưng khi các bé mất, túi tiền eo hẹp khiến họ ngần ngại. Gặp những ca như vậy, anh Quý không nỡ tính đúng giá. 

"Có khi tôi chỉ lấy 150.000 đồng, hoặc dao động 300.000 - 400.000 đồng thôi. Mình lấy sao cho phù hợp hoàn cảnh là được, chứ không theo khung giá cố định nào hết", anh nói.

Khi chúng tôi thắc mắc liệu lấy rẻ như vậy có sợ lỗ vốn không, anh cười xòa: "Có thể hòa vốn chứ không lỗ đâu. Chỉ lỗ nếu khách hàng... không trả phí thôi". Tại Kami, anh cũng không bao giờ yêu cầu khách trả tiền trước, lúc nào làm xong xuôi hết thì mới thu tiền, đó là nguyên tắc dựa trên sự tin tưởng giữa người với người.

Trong suốt 7 năm làm nghề, anh Quý bảo chưa từng từ chối một khách hàng nào. Kể cả những ca khó, những ca chủ nhân không có nhiều chi phí, anh đều cố gắng tư vấn để họ có thể lo cho thú cưng một cái kết trọn vẹn nhất. 

"Miễn là mình đặt tâm thế mình là một người chủ, đang chăm sóc cho chính bé cưng của mình thì mình sẽ làm tốt thôi", anh tâm niệm.

Giữ lửa nghề và hành trình dài phía trước

Lượng khách tìm đến Kami ngày một đông, theo anh Quý, trung bình mỗi ngày anh tiếp nhận 5 - 7 bé, có ngày hơn 10 bé, cao điểm lên đến 25 bé/ngày. Anh Quý cho rằng, điều này phản ánh xu hướng nuôi thú cưng đang ngày càng phát triển tại Việt Nam trong 4 - 5 năm gần đây.

"Một chủ có thể nuôi 3 - 5 bé, có người nuôi đến 10 bé. Số lượng thú cưng tăng, các trạm cứu hộ tăng, kéo theo các dịch vụ như của mình cũng phát triển", anh Quý phân tích.

Để đáp ứng nhu cầu đó, anh Quý không cho phép mình dậm chân tại chỗ. Anh thừa nhận ngày trước làm đơn giản, nhưng giờ phải chuyên nghiệp hơn. Không có trường lớp đào tạo, anh tự mày mò, đúc rút kinh nghiệm mỗi ngày để "không bị tụt lại".

ẢNH: DƯƠNG TRANG

Hiện tại, Kami chưa có lò thiêu riêng mà chủ yếu phối hợp với Bình Hưng Hòa. Tuy nhiên, anh Quý tiết lộ, Kami đang trong quá trình xây dựng lò thiêu riêng, dự kiến hoàn thành vào thời gian tới. Đây là bước ngoặt quan trọng để anh có thể chủ động hơn trong quy trình.

"Có nhiều khách hàng không lấy cốt nhưng họ cũng muốn được xem cảnh mấy bé được đưa vào lò thiêu. Nên quá trình xây dựng lò thiêu, chúng tôi sẽ chú trọng vấn đề này, thiết kế làm sao để khách hàng có thể quan sát trực tiếp được các khâu hỏa táng", anh chia sẻ về dự định tâm huyết.

Tương lai, anh Quý sẽ phân khúc khách hàng rõ ràng hơn, có các gói tầm trung, cao cấp để phục vụ đa dạng nhu cầu. Đồng thời, mở rộng thị trường ra các tỉnh lân cận, nhưng dù có mở rộng đến đâu, phát triển thế nào, anh khẳng định cái "tâm", tính nhân văn của nghề vẫn là kim chỉ nam.

Chia tay con hẻm nhỏ ở Gò Vấp khi trời đã sập tối, hình ảnh chàng trai trẻ tỉ mỉ bên những đóa cúc vàng và những "người bạn nhỏ" đang ngủ yên vẫn đọng lại trong tâm trí chúng tôi. 

Giữa một Sài Gòn hối hả, vẫn có những góc nhỏ, những con người thầm lặng làm công việc đầy trắc ẩn, để sự ra đi không phải là dấu chấm hết, mà là sự khởi đầu cho một hành trình mới nhẹ nhàng hơn.