Theo thông cáo báo chí từ Nhà Trắng, trong chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam, Tổng thống Hoa Kỳ Joseph R. Biden và Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng đã nâng quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Để ghi nhận tầm nhìn chung trong nỗ lực tăng cường hợp tác song phương, quan hệ giữa hai nước, Hoa Kỳ và Việt Nam đã mở rộng sự hợp tác trong hàng loạt lĩnh vực như đầu tư, thương mại, công nghệ, y tế, giáo dục …
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu tại cuộc Họp báo Chung. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN).
Thắt chặt quan hệ kinh tế
Trong chuyến thăm của Tổng thống Biden, doanh nghiệp hai nước đã ký kết một loạt các thỏa thuận, sáng kiến nhằm tăng cường quan hệ kinh tế, giao thương giữa hai nước.
Với lĩnh vực du lịch, giao thông, vận tải, Boeing và Vietnam Airlines dự kiến sẽ ký thỏa thuận mua 50 máy bay Boeing 737 MAX. Thông cáo cho biết thỏa thuận sẽ thúc đẩy ngành hàng không và du lịch Việt Nam, trong khi hỗ trợ hơn 33.000 việc làm trực tiếp và gián tiếp tại Hoa Kỳ.
VinFast sẽ tiếp tục quá trình xây dựng nhà máy xe điện trị giá 4 tỷ USD tại bang North Carolina. Tập đoàn 3M đã ký kết một thỏa thuận nhằm tăng cường an toàn giao thông với Bộ Giao thông vận tải Việt Nam. Ngoài ra, công ty Nobu Hospitality dự kiến sẽ công bố hợp tác với Bất động sản Bản Việt (CVRE) để đưa chuỗi khách sạn, nhà ở và nhà hàng của Nobu tới Việt Nam.
Trong lĩnh vực bán dẫn, công ty bán dẫn Amkor có trụ sở ở bang Arizona dự kiến sẽ khánh thành nhà máy tại Bắc Ninh trong tháng 10/2023. Tổng mức đầu tư của dự án là 1,6 tỷ USD.
Công ty bán dẫn Synopsys có trụ sở tại bang California đang hợp tác cùng Khu Công nghệ cao TP HCM để xây dựng một trung tâm ươm mầm và thiết kế bán dẫn. Công ty bán dẫn Marvell có trụ sở tại California dự kiến sẽ công bố kế hoạch xây dựng một trung tâm thiết kế bán dẫn đẳng cấp toàn cầu tại TP HCM.
Ngoài những dự án mới, các doanh nghiệp Hoa Kỳ cũng tăng cường hợp tác về công nghệ với phía Việt Nam. Cụ thể, Microsoft và Truthing Social sẽ công bố một thỏa thuận để phát triển một giải pháp dựa trên trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh phục vụ Việt Nam và các thị trường mới nổi.
NVIDIA đang hợp tác với FPT, Viettel và VinGroup để triển khai công nghệ AI cho các ngành như dịch vụ đám mây, ô tô và y tế. Meta (Facebook) và Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia Việt Nam (NIC) dự kiến sẽ công bố Thử thách Đổi mới Việt Nam - chương trình nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trong lĩnh vực tài chính, Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (DFC) đã cung cấp hai khoản vay cho Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), lần lượt trị giá 100 triệu USD và 300 triệu USD. Quỹ Beacon Fund cũng sẽ nhận được 50 triệu USD để tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ quản lý hoặc có mục tiêu khí hậu.
VNG, kỳ lân công nghệ của Việt Nam, đã nộp hồ sơ IPO trên sàng chứng khoán Nasdaq, là một trong nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang nỗ lực tiếp cận thị trường vốn của Hoa Kỳ. United Beacon Asia Media sẽ ra mắt số đầu tiên của Bloomberg BusinessWeek Vietnam vào tháng 10/2023.
Crane Currency đã ký kết một biên bản ghi nhớ (MOU) với Q&T Hi-Tech Polymer của Việt Nam để hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thiết kế đồng tiền tương lai.
Về lĩnh vực hạ tầng cảng, công ty SSA Marine và Gemadept sẽ công bố thỏa thuận hợp tác phát triển các cảng biển chiến lược tại phía nam, bao gồm cả Trung tâm Logistics Cái Mép Hạ.
Trong hoạt động phát triển bền vững, công ty Australis Aquaculture sẽ ký thỏa thuận ghi nhớ (MOU) với tỉnh Khánh Hòa để đầu tư thêm 100 triệu USD nhằm mở rộng hoạt động nuôi trồng thủy sản bền vững tại Vịnh Vân Phong.
Về thương mại nông nghiệp, hai nước kỳ vọng sẽ công bố giấy phép xuất khẩu thêm nhiều mặt hàng nông sản trong tương lai.
Trong lĩnh vực năng lượng, chính phủ Hoa Kỳ cùng Honeywell sẽ hợp tác AMI AC Renewables của Việt Nam để triển khai dự án thí điểm lưu trữ năng lượng tại tỉnh Khánh Hòa.
Về chuỗi cung ứng kim loại quan trọng, hai nước đã ký kết biên bản ghi nhớ (MOU) để hỗ trợ nỗ lực xác định trữ lượng đất hiếm của Việt Nam, tiềm năng kinh tế, thu hút đầu tư trong lĩnh vực này.
Hợp tác khoa học và công nghệ, giáo dục, y tế
Hoa Kỳ ghi nhận tiềm năng của Việt Nam trong việc xây dựng một chuỗi cung ứng bán dẫn bền vững. Bản ghi nhớ về Hợp tác trong Chuỗi cung ứng Bán dẫn, Lực lượng lao động và Phát triển hệ sinh thái sẽ chính thức hóa quan hệ song phương trong lĩnh vực này giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Ngoài ra, Hoa Kỳ sẽ hợp tác với Việt Nam nhằm xây dựng hệ sinh thái bán dẫn, lực lượng lao động và nhu cầu cơ sở hạ tầng thông qua Quỹ Đổi mới Công nghệ và An ninh Toàn cầu (ITSI Fund), một phần trong Đạo Luật CHIPS.
Để tìm kiếm các cơ hội đầu tư, hợp tác trong chuỗi cung ứng bán dẫn, Hoa Kỳ và Việt Nam dự kiến sẽ xây dựng Mạng lưới Hợp tác Phát triển Điện tử và Công nghệ Hàng đầu (DELTA Networks).
Trong hoạt động nghiên cứu, hai nước dự kiến sẽ mở rộng hoạt động nghiên cứu chung thông qua Thỏa thuận Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hoa Kỳ (VUSTAR).
Trong lĩnh vực giáo dục, hai nước dự kiến sẽ triển khai một số chương trình mới, bao gồm: Sáng kiến Nhà vô địch STEM Việt Nam, Năng cao Kỹ năng và Thúc đẩy Tăng trưởng Kỹ thuật số.
Về hợp tác y tế, Hoa Kỳ đã công bố một loạt kế hoạch, bao gồm tăng cường năng lực cốt lõi của hệ thống y tế Việt Nam, nâng cao công suất phòng thí nghiệm, hệ thống giám sát, khả năng ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh.
Hoa Kỳ cũng dự kiến đào tạo, cố vấn cho các chuyên gia và giảng viên y khoa về chăm sóc cho bệnh nhân ung thư. Đồng thời, Cơ quan Thương mại và Phát triển hoa Kỳ có kế hoạch tổ chức hội thảo với phái đoàn từ Bộ Y tế nhằm tăng cường hoạt động chia sẻ thông tin, xây dựng khung pháp lý liên quan đến thiết bị y tế tại Việt Nam.
Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong 8 tháng đầu năm nay, Hoa Kỳ đã đầu tư vào Việt Nam gần 490 triệu USD. Trong đó bao gồm 74,9 triệu USD vốn đăng ký mới, 317,1 triệu USD vốn đăng ký tăng thêm và 97,8 triệu USD vốn góp, mua cổ phần.
Luỹ kế từ năm 1988 đến nay, Hoa Kỳ đã đầu tư vào Việt Nam 11,7 tỷ USD, đứng thứ 12 trong số các quốc gia có vốn đầu tư FDI vào Việt Nam.
Về thương mại, kể từ năm 1994 đến nay, kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều liên tục chứng kiến tốc độ tăng trưởng ở mức cao, tăng hơn 275 lần, từ mức khoảng 450 triệu USD lên tới 124 tỷ USD (năm 2022).
Hoa Kỳ nhiều năm liên tục là đối tác thương mại quan trọng hàng đầu và là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với tỷ trọng chiếm gần 30% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đi toàn thế giới. Năm 2022, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ.
Với tốc độ tăng trưởng thương mại trung bình trên 20%/năm như hiện nay, Hoa Kỳ vẫn tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam hiện nay và trong những năm tới.
