Hàng giả, nhái tràn lan: Hội Bảo vệ người tiêu dùng có vai trò gì?

Chia sẻ với phóng viên Dân trí bên lề hội thảo "Nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại đa kênh" do báo Công Thương tổ chức ngày 25/6, ông Vũ Văn Trung - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đã chia sẻ về việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái tràn lan.

Ông Trung nhận định tình trạng hàng giả, hàng nhái xuất hiện tràn lan trên cả kênh bán lẻ truyền thống lẫn thương mại điện tử đang là vấn đề nhức nhối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng.

"Người tiêu dùng cần lên tiếng khi phát hiện hàng giả, hàng nhái"

Theo ông, hàng giả thường được trà trộn tinh vi vào hàng thật, chào bán với mức giá rẻ để đánh vào tâm lý "ham rẻ" của một bộ phận người tiêu dùng. "Không ít người mua hàng vì giá thấp mà không nhận ra mình đang vô tình tiếp tay cho hành vi kinh doanh phi pháp", ông nói.

Phó chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho biết theo quy định của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, người tiêu dùng có quyền khiếu nại với người bán, đồng thời có thể gửi đơn đến Hội Bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ. Hội hiện có hệ thống tiếp nhận phản ánh từ trung ương đến các địa phương nhằm ghi nhận và xử lý kịp thời các vụ việc.

"Quan trọng nhất là người tiêu dùng cần chủ động lên tiếng. Khi đó, hội và các cơ quan chức năng mới có cơ sở tư vấn, hỗ trợ giải quyết khiếu nại, bảo vệ quyền lợi chính đáng của họ", ông Trung nhấn mạnh.

Về hoạt động của hội thời gian qua, ông cho biết đã tiếp nhận nhiều phản ánh qua tổng đài hotline và ứng dụng trực tuyến. Các vụ việc được chuyển đến bộ phận chuyên trách tại 53 tỉnh, thành phố để xử lý.

"Trong trường hợp phát sinh vấn đề vượt thẩm quyền, có tính chất nghiêm trọng hoặc liên quan đến các lĩnh vực chuyên môn, hội sẽ chuyển hồ sơ đến cơ quan chức năng như Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Công an để xử lý theo quy định", lãnh đạo Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho biết.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Vũ Văn Trung thừa nhận rằng hiện nay người tiêu dùng gần như không có đủ điều kiện và công cụ để phân biệt hàng thật - hàng giả.

Trong khi đó, dù các cơ quan quản lý Nhà nước đã có hệ thống xử lý từ trung ương đến địa phương, nhưng thực tế cho thấy số lượng hàng giả, hàng nhái lưu hành trên thị trường vẫn quá lớn, khiến người tiêu dùng dễ bị đánh lừa và mua nhầm hàng kém chất lượng.

"Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam tư vấn cho người tiêu dùng cách xử lý, những trường hợp vi phạm nghiêm trọng, chúng tôi đề xuất, kiến nghị cơ quan chức năng vào cuộc xác minh, xử lý", ông nói.

Sẽ áp dụng các tiêu chuẩn về ESG trong lĩnh vực bán lẻ

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn - Phó cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết cả nước vừa trải qua tháng cao điểm chống hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc.

Trong đó, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ trong lĩnh vực thực phẩm, thuốc chữa bệnh, hàng tiêu dùng nhanh... "Trong tháng vừa qua, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã kiểm tra 4.000 trường hợp, trong đó có hơn 3.000 trường hợp vi phạm. Vi phạm lớn nhất là về an toàn thực phẩm", ông Tuấn nói.

Theo ông Tuấn, cơ quan chức năng đang thúc đẩy công tác truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Ngày 24/6, Thứ trưởng Công Thương đã ký đề án tăng cường ứng dụng công nghệ trong việc truy xuất nguồn gốc đối với một số mặt hàng. Cục sẽ nghiên cứu các giải pháp, ứng dụng khoa học công nghệ, giải pháp blockchain, AI trong việc thực hiện truy xuất nguồn gốc, đảm bảo xuất xứ. 

"Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước sẽ nghiên cứu áp dụng các tiêu chí đối với phát triển bền vững trong lĩnh vực bán lẻ, nhất là với hàng tiêu dùng nhanh. Đặc biệt, chúng tôi sẽ áp dụng các tiêu chuẩn về ESG phù hợp với đặc thù lĩnh vực bán lẻ. Như TPHCM, Sở Công Thương đã có chương trình Tick xanh trách nhiệm huy động các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại, nhà cung cấp tham gia", ông Tuấn nhấn mạnh.